THE ROLE OF THE QANUN IN VOCAL PERFORMANCES: SELANİK FOLK SONG

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 169 - 179, 28.11.2024

İlker Yavuzoğlu , Esma Gizem Kırmızı

Öz

This study aims to discuss the findings obtained by analysing the role of the qanun, which has an important place in Turkish music, in vocal performances through the example of "Selanik Folk Song". Within the scope of the research, the melodic and rhythmic contributions of the qanun to vocal performances were examined from both technical and aesthetic perspectives. The lyrics, rhythmic structure and maqam features of the work "Selanik Folk Song" were analysed using the qualitative research method and document scanning. The findings obtained show that the kanun provides harmony and expressive power to vocal performances with its rich timbre and wide vocal range features. In the performance of "Selanik Folk Song", which was examined as a sample, it is seen that the qanun instrument increases the emotional effect of the vocal by providing melodic ornaments, arpeggios and rhythmic supports to the work. In the study, the rich harmonic structure of the qanun instrument and its function in Turkish music with technical skills were discussed in detail. The research in question emphasizes the importance of the accompaniment role of the qanun instrument in Turkish music and provides information that can be a resource for musicologists and performers. As a result, it shows that the qanun instrument provides an aesthetic and technical balance as an accompanying instrument in vocal performances, and with these features, it can be considered an important accompanying instrument in Turkish music performance.

Anahtar Kelimeler

Vocal Performance, Qanun, Accompaniment, Selanik Folk Song

Etik Beyan

There is no situation subject to ethical declaration.

Destekleyen Kurum

Kastamonu University

VOKAL PERFORMANSLARDA KANUN SAZININ ROLÜ: SELANİK TÜRKÜSÜ

Öz

Bu çalışma ile Türk müziğinde önemli bir yer teşkil eden kanun sazının vokal performanslardaki rolünün, "Selanik Türküsü" örneği üzerinden analiz edilerek elde edilen bulgularının tartışılması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında kanunun vokal performanslara sağladığı melodik ve ritmik katkılar hem teknik hem de estetik açıdan incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemi ve belge tarama kullanılarak, "Selanik Türküsü" eserinin sözleri, ritmik yapısı ve makam özellikleri analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, kanunun zengin tını ve geniş ses aralığı özellikleri ile vokal performanslara uyum ve ifade gücü sağladığını göstermektedir. Örneklem olarak incelenen "Selanik Türküsü" icrasında kanun çalgısının, esere melodik süslemeler, arpejler ve ritmik destekler sunarak vokalin duygusal etkisini artırdığı görülmektedir. Çalışmada, kanun sazının zengin armonik yapısı ve teknik becerilerle Türk müziğindeki işlevi detaylı olarak ele alınmıştır. Söz konusu araştırma, Türk musikisinde kanun çalgısının eşlikçi rolünün önemini vurgularken, müzikologlara ve icracılara kaynaklık edebilecek bilgiler sunmaktadır. Sonuç itibariyle kanun çalgısının, vokal performanslarda eşlik sazı olarak estetik ve teknik bir denge sağladığı, bu özellikleriyle Türk müziği icrasında önemli bir eşlik sazı olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Vokal Performans, Kanun Sazı, Eşlik, Selanik Türküsü

Etik Beyan

Etik beyana konu herhangi bir durum söz konusu değildir.

Destekleyen Kurum

Kastamonu Üniversitesi

Kaynakça

• Akçay, Ş. Ö. (2020). Yapısal özellikleri ve çalım teknikleri bakımından gitara benzeyen geleneksel Türk müziği çalgılarında performans normlarının belirlenmesi. İdil, 67(Mart), 441–449. https://doi.org/10.7816/idil-09-67-04
• Akduman, A. (2011). Türkiye’de toplumsal yapının değişim süreci ve müzik endüstrisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Bayrakçı, Ö. F. (2020). Bir sazın hikâyesi: ustalarının gözünden kanun yapımcılığının dünü bugünü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(13), 9-40. https://doi.org/10.5281/zenodo.4021412
• Dağdeviren, M. (2022). Müziksel öğelerin kültürel kimlik oluşturmadaki rolünün etnomüzikolojik yansımaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(48), 229-240. https://doi.org/10.30794/pausbed.961024
• Gökbel, F. M. (2019). Seramik malzeme ve ses ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(Özel Sayı), 51-66.
• Kahyaoğlu, Y. (2017). Kanun sazı eğitiminde metod ihtiyacı ve Türkiye’deki kanun metodları üzerine bir inceleme. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 3(1), 97-107. https://doi.org/10.22252/ijca.321575
• Kaplan, A. (2005). Kültürel müzikoloji. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Köksal, A. A. (2019). Ses eğitiminde ses türüne ve repertuvara doğru bir karar verilmesinin önemi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Önal, Ö. (2012). Ses, dil ve müzik. Dil Dergisi(155), 7-23. https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000170
• Özel, I. (2012). Bireysel ses eğitiminde piyano eşliğinin önemi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Say, A. (2012). Müzik tarihi (8. baskı). Ankara: Sözkesen Matbaası.
• Say, A. (2012). Müzik sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Tekakpınar, B. (2022). Ses eğitiminin temel ögeleri ve şarkı söyleme tekniklerine yönelik uzman görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
• Tekçam, G. (2017). Eski Mısır Uygarlığında müzik ve müzik enstrümanları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(12), 155-170.
• Töreyin, A. M. (2000). Türkiye Türkçesine uygun şan eğitimi. (583), 83-91.
• Ünal, Ş. (2016). Ses ve kişilik ilişkisi bağlamında ses eğitimine bir yaklaşım. Konservatoryum, 3(1), 41-52.
• Yeşil, R. (2022). Nicel ve nitel araştırma yöntemleri. R. Y. Kıncal (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri (s. 51-80). Ankara: Nobel.
• İnternet Kaynakları
• Bağlama Kursu Net Celal Yılmaz Türk Halk Müziği (t.y.). Çalın davulları-Selanik. Türkü hikayesi. https://www.baglamakursu.net/pages/menu-detay/120/calin-davullari-selanik-turku-hikayesi
• Nota Arşivleri. (2009). Türk halk müziği. https://www.notaarsivleri.com/turk-halk-muzigi/1160.html
• SalihBora.com (t.y.). Ferahnâk makâmı özellikleri seyri eserleri ve notaları. https://www.salihbora.com/makamlarimiz/ferahnak-makami/
• TDV İslâm Ansiklopedisi (t.y.). Ferahnâk. https://islâmansiklopedisi.org.tr/ferahnâk