The Basis of Boycott In Context of Islamic Law -Specific To The Palestine Massacre-

Year 2025, Volume: 6 Issue: 2, 86 - 113, 30.10.2025

Sefa Atik

https://doi.org/10.53662/esamdergisi.1586633

Abstract

The reality of the genocide that the Muslim Palestinian people have been subjected to for the last century and especially since the last six months is reflected in the conscience of humanity. It can be said that there are two aspects of the Palestinian issue: the international community and Muslim societies. It can be said that the Palestine issue has two aspects, involving the international community and Muslim societies. As a Muslim society, Palestine's relationship with other Muslim societies is based on the concept of “ummah”, as if they were children born from the same mother. Ummah consciousness imposes on Muslim societies an equal obligation of solidarity and cooperation towards each other. It is essential for Muslim societies to establish a sense of ummah among each other, which is a fundamental area in which Classical fiqh regulates the lives of Muslims based on the Qur'an and Sunnah. Classical fiqh, which intervened in the life of the Muslim community with concepts such as ijtihad, iftā, qaḍā, wilā, and berā, made regulations on the subject both in the chapters of Kitāb al-siyar and Kerāhiya and in the works of Fatāwā. Indeed, classical fiqh protected the life of the Muslim community against external threats through the concept of dār, restricted the types of relationships in normal times by emphasizing the times of fitna, and took precautions against threatening attempts both theoretically and practically by evaluating the issue within the framework of jihad. This research aims to trace the concept of boycott from the perspective of classical fiqh.

Keywords

Islamic Law , Boycott , Palestinian Massacre , Times of Fitna

İslâm Hukuku Bağlamında Boykotun Temellendirilmesi -Filistin Katliamı Özelinde-

Abstract

Son yüzyıl ve özellikle son bir yıldan beri Müslüman Filistin halkının maruz kaldığı soykırım gerçeği insanlığın vicdanında mâkes bulmaya doğru yol almaktadır. Filistin meselesinin uluslararası toplum ve Müslüman toplumlara bakan yönü olmak üzere iki yönü olduğu söylenebilir. Müslüman bir toplum olan Filistin’in diğer Müslüman toplumlarla ilişkisi aynı anadan doğan çocuklarmışçasına ümmet kavramı üzerinden kurulmaktadır. Ümmet bilinci Müslüman toplumlara birbirlerine karşı eşdeğer dayanışma ve yardımlaşma yükümlülüğü yüklemektedir.  Müslüman toplumların birbiri ile kurmaları zorunlu olan ümmet bilinci, onların hayatlarını düzenleyen ve kaynak değerini Kur’an ve Sünnet’ten alan klasik fıkhın düzenlemek istediği alan içerisindedir. Müslüman toplumun hayatına ictihad, iftâ, kazâ, velâ, berâ gibi araçlarla müdahale eden klasik fıkıh, gerek Kitâbü’s-siyer ve Kerâhiye bölümleri ve gerekse Fetâvâ türü eserleriyle konuya dair düzenlemeler yapmıştır. Nitekim klasik fıkıh, dâr kavramı üzerinden Müslüman toplumun hayatını haricî tehditlere karşı korumuş, fitne zamanları vurgusu ile normal zamanlardaki ilişki türlerine bir sınırlama getirmiş ve konuyu cihad çerçevesi içerisine yerleştirerek tehditkâr girişimlere karşı hem teorik hem pratik düzeyde tedbiri elden bırakmamıştır. İşte bu metin klasik fıkıh zaviyesinden boykot kavramının izini sürmeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Klasik fıkıh , Boykot , Fitne zamanları , Filistin Katliamı

References

• Ahmet Cevdet. (1985). Kısas-ı Enbiyâ (2. bs, C. 1). Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Akdeniz, S. (1968). Boykot ve İşgallerin Ardından. İslâm Medeniyeti, 2(15), 23-27.
• Ali Himmet Berki-Osman Keskioğlu. (1981). Hâtemü’l-Enbiyâ Hazreti Muhammed (8. bs). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Apaydın, H. Y. A. (2017). İslam Hukuk Usûlü (4. bs). Ankara: Bilay.
• Azmi, Ö. (1998). Hindistan. İçinde TDV Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 18, 81-85). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Bilmen, Ö. N. (1967). Hukûki İslâmiyye ve Istılâhatı Fıkhiyye Kâmusu. İstanbul: Bilmen.
• Bilmen, Ö. N. (1995). Kur’an-ı Kerim’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri (1. bs). İstanbul: Bilmen Yayınları.
• Bûtî, M. S. R. el. (1978). Fıḳhü’s-sîreti’n-nebeviyye (1. bs). Kahire: Dâru’r-Rayyân.
• Cebertî, A. b. H. (t.y.). ʿAcâʾibü’l-âs̱âr fi’t-terâcim ve’l-aḫbâr. Beyrut: Dâru’l-Cîl.
• Cessâs, E. B. A. b. A. er-Râzî. (1405). Aḥkâmü’l-Ḳurʾân. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
• D. B. Macdonald. (1978). Dâru’l-harb. İçinde İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Ebû Abdillâh, M. b. E. b. M. b. E. Â. el-Asbahî. (1994). El-Müdevvene (1. bs, C. 4). Beyrut: Dârul-Kütübi’l-İlmiyye.
• Elmalılı M. Hamdi Yazır. (1997). İslam Hukuku (C. 4). İstanbul: Eser.
• Erbakan, N. (2014). Davam (7. bs). Ankara: MGV.
• Hamidullah, M. (t.y.-a). İslam Peygamberi (C. 1; Salih Tuğ, Çev.). İstanbul: İrfan Yayınları.
• Hamidullah, M. (t.y.-b). İslam Peygamberi (Salih Tuğ, Çev.). İstanbul: İrfan Yayınları.
• Hind Alimlerinden Bir Heyet. (1310). El-Fetâva’l-Hindiyye (2. bs). Mısır: el-Matbaatü’l-kübrâ el-Emiriyye Bulak.
• İbn Âbidîn, A. b. A. b. Ö. ed-Dımaşkī. (1386). Reddü’l-muḥtâr ʿale’d-Dürri’l-muḫtâr (2. bs). Lübnan/Beyrut: Mustafa el-Bâbî el-Halebî Matbaası.
• İbn Akīl, E.-V. A. b. A. b. M. b. A. el-Bağdâdî. (1422). Et-Teẕkire fi’l-fikh alâ mezhebi’l-İmâm Ahmed (1. bs). Riyad: Dâru İşbiliyye.
• İbn Hacer el-Askalânî, A. b. A. (1380). Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî (1. bs). Mısır: Mektebetü’s-Selefiyye.
• İbn Nüceym, Z. b. İ. b. M. el-Mısrî. (1997). El-Baḥrü’r-râʾiḳ (1. bs, C. 3). Lübnan: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
• İbnu’l-ʿArabî, E. B. M. b. A. (2003). Aḥkâmu’l-Ḳurʾân (C. 3). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye.
• İbnü’l-Arabî, E. B. M. b. A. b. M. el-Meâfirî. (1424). Ahkâmü’l-Kur’ân (3. bs). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• İbrâhim Mustafa vd. (1392). El-Muʿcemü’l-vasîṭ (2. bs). Kahire: Mecmeu’l-Luğati’l-Arabiyye.
• İzzetbegoviç, A. (t.y.). Doğu ve Batı Arasında İslam. İstanbul: Nehir Yayınları.
• Karadâvî, Y. el. (1432). Es-Siyâsetü’ş-şer’iyye (4. bs). Kahire: Mektebetü Vehbe.
• Karâfî, E.-A. Ş. A. b. İ. el. (1441). Şerḥu Tenḳīḥi’l-fuṣûl fî ’ilmi’l-uṣûl (1. bs). Ürdün: Dâru’l-Feth.
• Kâsânî, A. E. B. b. M. b. A. el. (1424). Bedâʾiʿu’ṣ-ṣanâʾiʿ fî tertîbi’ş-şerâʾiʿ (2. bs). Beyrut: Dâru Kütübi’l-İlmiyye.
• Kefevî, E.-B. E. b. M. el-Hüseynî el. (1419). El-Külliyyât (2. bs). Beyrut: Müessesetü’r-Risale.
• Koşum, A. (2006). Ahkâm-ı Hamse ile Kant’ın Ödev Ahlâkını Ödeve Yaklaşımları Açısından Karşılaştırma Denemesi. Marife, 6(1), 77-96.
• Köksal, A. C. (t.y.). Osmanlılarda Adalet Kavramı. Mürteza Bedir, Necmettin Kızılkaya ve Hüseyin Sağlam (Ed.), Osmanlı’da İlm-i Fıkıh: Âlimler, Eserler, Meseleler içinde (342-366). İstanbul: İSAR Yayınları.
• Mahallî, M. b. A. el. (1434). Şerhu’l-Varakât (Dimyâtî Hâşiyesi ile) (1. bs). Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye.
• Mehmet Vehbi. (t.y.). Hülâsatü’l-beyân (4. bs). İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Mısrî ez-Zerkeşî, Ş. M. b. ʿAbdillah el. (1413). Şerḥu’z-Zerkeşî ʿalâ muḫtaṣari’l-Ḫıraḳî (1. bs). b.y.: Dâru’l-ʿUbeykân.
• Nevevî, E. Z. Y. b. Ş. en. (1344). El-Mecmûʿ şerḥu’l-muheẕẕeb. Kahire: İdâretü’t-Tibâati’l-Münîriyye.
• Özel, A. (1993). Dârü’l-harp. İçinde TDV Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 8, 536-537). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Serahsî, E. B. Ş. M. b. E. S. A. es. (1414). El-Mebsûṭ. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
• Şâtıbî, İ. b. M. (1417). El-Muvâfaḳât (1. bs). Dâru İbni ʿAffân.
• Şemrânî, H. b. A. (1426). el-Mukâtaatü’l-iktisâdiyye: Hakîkatühâ ve hukmühâ (1. bs). Dammâm: Dâru İbni’l-Cevzî.
• Şeybânî, M. b. el Hasen. (1997). Kitâbü’l-Kesb (Serahsi şerhi ile) (1. bs). Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye.
• Tehânevî, Ş. M. A. b. A. el. (1996). Keşşâfü ıṣṭılâḥâti’l-fünûn ve’l-ʿulûm (1. bs, C. 1). Beyrut: Mektebetü Lübnân.
• Turtûşî, E. B. M. b. V. b. M. b. H. el-Fihrî et. (1289). Sirâcü’l-mülûk (1. bs). Mısır: Min Evâili’l-Matbûati’l-Arabiyye.
• Türcan, T. (1998). Sosyal Olgular ve İslâm Hukuku Klasik Fıkhın Uluslararası İlişkiler Kuramının Oluşumu. Süleyman Demirel Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, (5), 105-112.
• Türcan, T. (2003). İslâm Hukuk Biliminde Hukuk Normu. Ankara: Ankara Okulu.
• Türkan, M. (2018). Makâsıdü’ş-Şerîai ile İlgili Eserlerde Zarûriyyâtın Tertibi Sorunu. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(34), 439-460.
• Watt, W. M. (2013). İslam’ın Ortaçağ Avrupası Üzerindeki Etkisi (1. bs; Ümit Hüsrev Yolsal, Çev.). Ankara: Bilgesu.
• Yazır, Elmalılı. M. Hamdi (1979). Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Yayınları.