Anlam tercihi araştırmaları temelde aynı
sözcük çevresinde eşdizimlilik gösteren bir grup sözcüğün benzer ve farklı
anlamsal uzanımları ile bu sözcük grubunun hangi ulamlar çevresinde
yoğunlaştığını betimlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda söz konusu araştırmalar,
sözcüklerin belirli dizgelerdeki kullanımsal sınırlarını ve çokanlamlılık
çerçevesindeki görünümlerini ayrıntılı olarak ortaya koymaya yardımcı
olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, metin türünün, eşdizimsel görünümle bağlantılı
olarak çekirdek sözcüğün anlambilimsel ulam tercihlerine bir etkisi olup
olmadığını ortaya koymaktır. Çalışmada Türkçede kullanım sıklığı yüksek olan “geniş”
sıfatı araştırma konusu yapılmıştır. Araştırmanın veri tabanı olarak Türkçe
Ulusal Dil Derlemi Tanıtım Sürümü kullanılmıştır. İnceleme konusu sıfat, “Kurgusal
Düzyazı” ve “Bilgilendirici Metin” tabakalarında eşdizimlilik ve anlam tercihi
görünümleri açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, söz konusu sıfatla
eşdizimlilik gösteren ögelerin metin türüne bağlı olarak farklı eşdizimsel birimleri
ve anlamsal ulamları tercih ettiği gözlemlenmektedir: Kurgusal Düzyazı türündeki
metinlerde düzanlamsal düzey ağır basarken Bilgilendirici Metin türünde
değişmeceli anlam ön plana çıkmaktadır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Linguistics |
Journal Section | makaleler |
Authors | |
Publication Date | January 31, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 2 Issue: 1 |