Research Article
BibTex RIS Cite

TÜRKÇEDE METİN TÜRÜNÜN EŞDİZİMLİLİK VE ANLAM TERCİHİ GÖRÜNÜMLERİNE ETKİSİ: “GENİŞ” SIFATI ÖRNEĞİ

Year 2019, Volume: 2 Issue: 1, 26 - 34, 31.01.2019

Abstract

Anlam tercihi araştırmaları temelde aynı
sözcük çevresinde eşdizimlilik gösteren bir grup sözcüğün benzer ve farklı
anlamsal uzanımları ile bu sözcük grubunun hangi ulamlar çevresinde
yoğunlaştığını betimlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda söz konusu araştırmalar,
sözcüklerin belirli dizgelerdeki kullanımsal sınırlarını ve çokanlamlılık
çerçevesindeki görünümlerini ayrıntılı olarak ortaya koymaya yardımcı
olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, metin türünün, eşdizimsel görünümle bağlantılı
olarak çekirdek sözcüğün anlambilimsel ulam tercihlerine bir etkisi olup
olmadığını ortaya koymaktır. Çalışmada Türkçede kullanım sıklığı yüksek olan “geniş”
sıfatı araştırma konusu yapılmıştır. Araştırmanın veri tabanı olarak Türkçe
Ulusal Dil Derlemi Tanıtım Sürümü kullanılmıştır. İnceleme konusu sıfat, “Kurgusal
Düzyazı” ve “Bilgilendirici Metin” tabakalarında eşdizimlilik ve anlam tercihi
görünümleri açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, söz konusu sıfatla
eşdizimlilik gösteren ögelerin metin türüne bağlı olarak farklı eşdizimsel birimleri
ve anlamsal ulamları tercih ettiği gözlemlenmektedir: Kurgusal Düzyazı türündeki
metinlerde düzanlamsal düzey ağır basarken Bilgilendirici Metin türünde
değişmeceli anlam ön plana çıkmaktadır.

References

  • Aksan, Y. vd. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In proceedings of the eight ınternational conference on language resources and evaluation (LREC 2012). İstanbul. Türkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
  • Bednarek, M. (2008). Semantic Preference and Semantic Prosody re-examined. Corpus Linguistics and Linguistic Theory. 4 (2), s. 119–139.
  • Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Firth, J. R. (1951). “Modes of Meaning”. Papers in Linguistics 1934–1951. (Edt: J. R. Firth). S. 190–215. London: OUP.
  • Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sinclair, J. (1991). Corpus, Concordance, Collocation. Oxford: Oxford University Press.
  • Sinclair, J. (2004). The Lexical Item. Trust the Text. Language, Corpus and Discourse. (Edt.: J. Sinclair). New York: Routledge.
  • Stubbs, M. (2001). Words and Phrases Corpus Studies of Lexical Semantics. Oxford: Blackwell.
  • Stubbs, M. (2002). Two Quantitative Methods of Studying Phraseology in English. International Journal of Corpus Linguistics. 7(2). s. 215–44.
Year 2019, Volume: 2 Issue: 1, 26 - 34, 31.01.2019

Abstract

References

  • Aksan, Y. vd. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In proceedings of the eight ınternational conference on language resources and evaluation (LREC 2012). İstanbul. Türkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
  • Bednarek, M. (2008). Semantic Preference and Semantic Prosody re-examined. Corpus Linguistics and Linguistic Theory. 4 (2), s. 119–139.
  • Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Firth, J. R. (1951). “Modes of Meaning”. Papers in Linguistics 1934–1951. (Edt: J. R. Firth). S. 190–215. London: OUP.
  • Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sinclair, J. (1991). Corpus, Concordance, Collocation. Oxford: Oxford University Press.
  • Sinclair, J. (2004). The Lexical Item. Trust the Text. Language, Corpus and Discourse. (Edt.: J. Sinclair). New York: Routledge.
  • Stubbs, M. (2001). Words and Phrases Corpus Studies of Lexical Semantics. Oxford: Blackwell.
  • Stubbs, M. (2002). Two Quantitative Methods of Studying Phraseology in English. International Journal of Corpus Linguistics. 7(2). s. 215–44.
There are 9 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Linguistics
Journal Section makaleler
Authors

Ayşe Eda Gündoğdu 0000-0002-9074-7903

Publication Date January 31, 2019
Published in Issue Year 2019 Volume: 2 Issue: 1

Cite

APA Gündoğdu, A. E. (2019). TÜRKÇEDE METİN TÜRÜNÜN EŞDİZİMLİLİK VE ANLAM TERCİHİ GÖRÜNÜMLERİNE ETKİSİ: “GENİŞ” SIFATI ÖRNEĞİ. Ege Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 26-34.