Kurucu Filozof ve Sosyologlara Göre Tanrı

Year 2016, Issue: 32, 73 - 91, 30.05.2016

Ömer Gülen

Abstract

Bu
incelemede, felsefe ve sosyolojide Tanrı fikrinin, tarihi ve düşünsel arka
planı üzerinde çalışılmıştır. Makalenin, felsefeyle ilgili bölümünde, insan
zihninin, belirli kategorik form içinde bilgi ürettiği fikrinin, felsefede
Tanrı anlayışının genel yapısını belirlediği düşüncesi üzerinde durulmaktadır.
Sosyolojide ise tarihe belirli referanslar için başvururuz. Tarihi, yaşadığımız
çağın gelişim evresini belirlemek için kurgusal bir yapıya dönüştürerek, bilgi
nesnesi haline getiririz. Sosyolojide Tanrı, bu kurgunun bilimsel yapısı
içerisinde, farklı biçim ve imajlarla yeniden yaratılır. Antropolog ve Dinler
Tarihçileri bu yaratım sürecine belirli dinsel imgeler üreterek (fetiş,
totem, mana, vb) katkıda bulunurlar. İki disiplin arasındaki bu temel fark,
geleneksel düşünce ile modern düşüncenin ayrım noktasında şekillenir.

Keywords

Felsefe, sosyoloji, tanrı, tarih, imge, ilerleme

The God According to the Philosophers and Sociologists

Abstract

In
this study, it has been dealt with the conseptual idea of God and its
historical as well as philosophical background. In the section that is related
to philosophy, the idea of God is thought to hawe identifical general framework
of the consept of God in philosophy. In sociology, on the other
hand, we refer to history for certain references. In order to define the
developing stage of the age we are living in. We transform history to
an object of information by converting it to somewhat a
speculative structure. God in sociology, however, is reconstructed in
different forms and images within the scientific structure of
 this speculative realm. Anthropologists and historians of
religions contribute to this reconstruction process by produ­cing religious
images/motives (fetish, totems and mana etc). This
fundamen-tal difference in these two disciplines takes shape at
the separation point of traditional and modern
thoughts. 

Keywords

Philosophy, sociology, god, history, image, progress

References

• Agamben Giorgio, Nesir Fikri, çev. Fırat Genç, 2009, İstanbul, Metis Yayınları.
• Akarsu, Bedia, W. V. Humboltt’da Dil-Kültür Bağlantısı, İstanbul, 1984, Remzi Yayınları.
• Aristotales, Retorik, çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul, 1995, Yapı Kredi Yayınları.
• Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, İstanbul, 1996, Sosyal Yayınları.
• Aron, Raymond Sosyolojik Düşüncenin Evreleri, çev. Korkmaz Alemdar, Ankara, 1986, İş Bankası Yayınları.
• Bottera, Jean Tarihte Tanrı Fikrinin Doğuşu, çev. İsmail Yerguz, İstanbul, 2010, Kırmızı Yayınları
• Borgeaud, Philippe, Dinler Tarihinde Başlangıçlar, çev. Adnan Kâhiloğulları, Ankara, Dost Yayınları, 2008.
• Calinescu, Matei, Modernliğin Beş Yüzü, çev. Sabri Gürses, İstanbul, 2013, Küre Yayınları.
• Capelle, Wilhelm, Sokrates’ten Önce Felsefe, çev. Oğuz Özügül, İstanbul, 2006, Pencere Yayınları.
• Copleston, Frederich, Felsefe Tarihi, Descartes, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul, 1986, İdea Yayınları, s. 25
• Colli, Giorgio, Felsefenin Doğuşu, çev. Fisun Demir, Ankara, 2007, Dost Yayınları.
• Darwin, Charles, İnsanın Türeyişi, çev. Ömer Ünalan, Ankara, 1975, Onur Yayınları.
• Descartes, Renatus, Metafizik Üzerine Düşünceler, çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul, 2013, Kabalcı Yayınları.
• Dilthey, Wilhelm, Hermeneutik ve Tin Bilimleri, çev. Doğan Özlem, İstanbul, 2011, Notos Yayınları.
• Durkheim, Emile, Dini Hayatın İlkel Biçimleri, çev. Fuat Aydın, Ankara, 2011, Eski Yeni Yayınları.
• Foucault, Michel, Felsefe Sahnesi, çev. Işık Ergüden, İstanbul, 2011, Ayrıntı Yayınları.
• Frederic, Louis, Medeniyet Tarihi, çev. Vahdet Gültekin, İstanbul, 1974, Doğan Kardeş Yayınları.
• Giddens, Anthony, Siyaset, Sosyoloji ve Toplumsal Teori, çev. Tuncay Birkan, İstanbul, 2014, Metis Yayınları.
• Gilson, Etienne, Tanrı ve Felsefe, çev. Mehmet S. Aydın, İstanbul, 1999, Birleşik Yayınları.
• Ginzburg, Carlo, Tahta Gözler, çev. Aysun Şişik, İstanbul, 2009, Metis Yayınları.
• Guha, Ranajit, Dünya-Tarihinin Sınırında Tarih, çev. Erkal Ünal, İstanbul, 2006, Metis Yayınları.
• Gusdorf, Georges, İnsan ve Tanrı, çev. Zeki Özcan, İstanbul, 2000, Alfa Yayınları.
• Guthri, W.K.C., Yunan Felsefe Tarihi, Sokrates Öncesi, çev. Ergün Akça, İstanbul, 2011, Kabalcı Yayınları.
• Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, İstanbul, 2003, İnsan Yayınları.
• Hazard, Paul Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme, çev. Erol Güngör, İstanbul, Ötüken Yayıncılık, 1981.
• Herodot, Herodot Tarihi, İng. çev. Ömer Rıza Doğrul, İstanbul, 1941, Tan Yayınları.
• Kösemihal, Nurettin Şazi, Sosyoloji Tarihi, İstanbul, 1968, Remzi Yayınları.
• Kuper, Adam, İlkel Toplumun İcadı, çev. İsmail Türkmen, İstanbul, 1995, İnsan Yayınları.
• Lande, Manuel De, Çizgisel Olmayan Tarih, çev. Ebru Kılıç, İstanbul, 2006, Metis Yayınları.
• Lange, Friedrich A., Materyalizmin Tarihi, çev. Ahmet Arslan, İstanbul, 1998, Sosyal Yayınları.
• Emmanuel Levinas, Fikir Mimarları Dizisi, Levinas, çev, Özkan Gözel İstanbul, 2012, Say Yayınları.
• Locke, John, Tabiat Kanunu Üzerine Denemeler, çev. İsmail Çetin, İstanbul, 1999, Paradigma Yayınları.
• Lopez-Ruiz, Carolina, Tanrılar Doğduklarında, çev. Hamide Koyukan, İstanbul, İthaki Yayınları.
• Messadie, Gerald, Musa, Mısır Prensi, çev. Gülseren Devrim, İstanbul, 1999, Milliyet Yayınları
• Platon, Timaios, çev. Erol Güney-Lütfi Ay, Ankara, 2001, M.E.B Yayınları.
• Rıfat, Samih, Nikias: Şiir ve Felsefeciler Üstüne Söyleşi, Cogito Dergisi, Cilt. 38, İstanbul.
• Sennett, Richard, Ten ve Taş, çev. Tuncay Birkan, İstanbul, 2006, Metis Yayınları.
• Simmel, George, Modern Kültürde Çatışma, çev. Tanıl Bora, Nazile Kalaycı, Elçin Gen, İstanbul, 2009, İletişim Yayınları,
• Thilliy, Frank Yunan ve Ortaçağ Felsefesi, çev. İbrahim Şener, İstanbul, 2002, İzdüşüm Yayınları.
• Vernant, Jean-Pierra, Eski Yunan’da Söylen ve Toplum, çev. Mehmet E. Özcan, Ankara, 1996, İmge Yayınları.
• Whitehead, Alfred N. Dinin Oluşumu, çev. Mevlüt Uyanık, İstanbul, Alfa Yayınları, 2001.
• F. Cadiou, C. Coulomb, A. Lemonde, Y. Santamaria, Tarih Nasıl Yapılır, çev. Devrim Çetinkasap, İstanbul, İletişim Yayınları, 2013
• Zubritski, Mitropolski, Kerov, İlkel, Köleci ve Feodal Toplum, çev. Sevim Belli, Ankara, 1980, Onur Yayınları.