İslam Öncesi Dönemden Emevi Döneminin Sonuna Kadar Tercüme Faaliyetleri

Year 2013, Issue: 27, 165 - 177, 25.11.2013

Fatma Betül Aslan

Abstract

Tercüme faaliyetleri
geçmişten bugüne milletlerin etkileşimi sonucu olarak bilginin paylaşılmasını
sağlamış, paylaşılan bu bilgiler nesilden nesile aktarılıp günümüze ulaşarak
büyük bir birikim oluşturmuştur. İslam dünyasına tercüme faaliyetleri vasıta­sıyla
giren felsefe, mantık, tıp, astroloji gibi eserler Arap kültürünü
zenginleştirmiş ve büyük bir kültür mirasını ortaya çıkarmıştır. Tercüme,
İslam’ın doğuşunda ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Sonrasında
Emeviler döneminde Emevi halifelerinin ilme olan sevgisinden dolayı tercüme
hareketinin tohumları ekilmiş, şahsi çabalarla başlayan tercüme kıvılcımı
Abbasiler döneminde zirveye ulaşmış, tüm dünyayı etkileyen medeniyetin
oluşmasını sağlamıştır.

Keywords

Emevi, tercüme, İslam, felsefe, kültürel etkileşimler

Translation Activities. From Pre-Islamic Era to the End of Umayyad Period

Abstract

Sharing
knowledge is provided by the translations activities which are the
results of interactions of nations from past to present, this shared knowledge
has created a large accumulation of culture by transferring from one
generation to another. Works of philosophy  logic, medicine, and
astrology, which have been introduced to Islamic world by translation activities 
has enriched Arabic culture and revealed a great cultural heritage. Translation
activities has emerged because of needs in the beginning of the
Islamic era. Then, in the Umayyad period seeds of translation movement has planted
thanks to interest of Umayad Caliphs in science.
These movements started as personal efforts but then sparked in to
summit in Abbasid period creating the civilization which influenced
the world.

Keywords

Umayyad Period, translation, Islam, philosophy, cultural interaction

References

• Abdurrauf, Muhammed Avni, Tarihu’t-Terceme el-Arabiyye Beyne’ş-Şarki’l-Arabi ve’l Ğarbi’l-Evrubi ,Kahire 2008
• Ahmad Yousef al-Hassan Gabarin, ‘History of Science and Technology in Islam’ http://www.history-science-technology.com/articles/articles%207.htm.
• Arslantaş, Nuh, Emevi Döneminde Yahudiler, Ankara, 2005
• Aycan, İrfan, ‘Emeviler Dönemi Kültür Hayatında Bazı Beşeri İlimlerin Tarihsel Gelişimi’, Dini Araştırmalar 2 (2000), ss.213-222.
• Aydınlı, Osman, ‘Süryani Bilginlerin Çeviri Faaliyeti ve Mutezili Düşünceye Etkisi’, Gazi Ü.İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 11 (2007), ss.7-33.
• Aykut, Münir, Güneydoğu Anadolu’nun Medeniyet Tarihi Açısından Önemi, İstanbul, Köprü (2007) s.98.
• Baker, Mona “Arabic Tradition” in Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Mona Baker (ed.), London ; New York : Routledge..Lisans Bitirme Projesi Çev: Tuncer, Figen London and New York: Routledge, 316-325. Okan Üniversitesi Çeviribilim Bölümü, İstanbul, 2010.
• Batak, Kemal, İslam Felsefesi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, 2012.
• Bayrakdar, Mehmet, İslam Düşünce Tarihi, Eskişehir, 2010.
• Beeston, A.F.L, Johanstone, T.M., Serjeant, R.B., Smith, G.R,’ Arabic Literature of to the end of the Ummayad Period’, Cambridge, 1983.
• Demirci, Mustafa, ‘Emevilerden Abbasilere Geçiş Sürecinin Bir Tanığı: Abdullah İbnü’l-Mukaffa Ve Risaletu’s-Sahabesi’, D.E.Ü.İlahiyat Fakültesi s. XXI, İzmir 2005, ss. 117-148.
• Yıldız, Hakkı Dursun, ‘Emeviler Dönemi’ Doğuşunda Günümüze Büyük İslam Tarihi Ansiklopedisi, İstanbul c.II, 1992.
• Doru, Nesim, Süryanilerde Mistik Düşünce, Universal History Library, 25.01.2013
• http://www.gazali.net/arsiv/36f0b570-b.pdf
• Doru, Nesim, Nusaybin Akademisi Bağlamında Süryaniler’de Felsefe, Günümüzde Nusaybin Sempozyumu, editör: Kenan Ziya Taş, 27-28 Mayıs 2004, Nusaybin/Mardin, s.185-196.
• Duygu, İsmail,’ Emeviler Döneminde Tercüme Faaliyetleri ve Bu Faaliyetlerin Fikir Dünyasına Etkileri’, 2011. 25.01.2013
• http://www.mufettisler.net/mesleki-calismalar/arast-rmalar/38-emeviler-ile-abbasiler-doeneminde-tercueme-faaliyetleri-ve-bu-faaliyetlerin-fikir-duenyasina-etkisi-ismail-duygu.html
• Furat, A. Suphi, Başlangıçtan X V I. Asra Kadar Arap Edebiyat Tarihi, İstanbul, 1996.
• İbn Nedim, el-Fihrist, neşr. İbrahim Ramazan, Beyrut, 1994.
• Marulcu, H.Tevfik, ‘Mu’tezile Ekolünün Tanrı-Alem-İnsan Görüşlerinin Oluşumunda İlkçağ Felsefesinin Etkileri’, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversiesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü, Isparta, 2002.
• Safa, Mustafa, ‘Hicret Öncesi Medine’de Sosyal ve Din Hayat’, Toplumbilimleri 6(12), (2012), ss.197-215.
• Seyidoğlu, İsmail, ‘İslam İktisadının Düşmanı Yahudi’, Altınoluk, 28, (1988)
• Suçin, Mehmet Hakkı, Dünden Bugüne Arapçaya Çevirinin Serüveni, Ankara: Kurgan Edebiyat, 2012.
• Şehade, el-Huri, et’terceme Kadimen ve Hadisen, Tunus, 1988.
• Ulukütük, Mehmet, ‘İslam Düşüncesinde Tercüme Faaliyetleri, Hermeneutik ve Bibliyografik Bir Katkı’, İ.Ü.İlahiyat Fakültesi 1 (2) (Güz 2010) ss.249-288.
• Ünalan, Sıddık & Öztürk, Hakan, ‘Hz Muhammed’in Hristiyanlarla Yapmış Olduğu Diplomatik Münasebetlerin Evrensel Boyutu’, İlahiyat Fakültesi, 12:2 (2007), ss.11–31.
• Topdemir, H. Gazi, ‘Aristotales’in Bilim Anlayışı’, Felsefe Dünyası, Ankara (2000), ss. 23-36
• Tural, Murat, ‘Mezopotamya ve Suriye’nin Fethi’nin Abbasilerdeki Tercüme Devrine Katkısı’, Studies International Journal of Social Science, 5: 3 (2012), p. 243-261.
• Yılmaz, Metin, ‘Bir Devlet Kurumu olarak Divanü’r-Resail’in Ortaya Çıkışı ve İşleyişi’, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11 (1999), ss. 291-312.