Modern Evrimin İddiaları Çerçevesinde Haşr Sûresi 24. Ayet Bağlamında Yaratılış

Year 2025, Issue: 58, 1317 - 1341, 30.09.2025

Ahmet Özdemir

Abstract

Modern bilimin ortaya çıkması ile birlikte evrenin, Yaratıcı ile olan ilişkisi sorgulanmaya başlandığı gibi, yaratılışın da tesadüfi süreçler neticesinde ortaya çıktığı iddia edilmeye başlandı. Bunun en somut örneği evrim teorisidir. Ancak Kur’an, özellikle tevhit ana başlığı altında yaratılışın, rastlantısal bir sürecin aksine Yüce Allah tarafından amaçlı bir şekilde gerçekleştiğini belirtmektedir. Haşr suresi 24. Ayet, bu anlamda yaratılış hakkında, yani varlık âleminin kökeni ve canlıların oluşumuna dair önemli bir perspektif sunmaktadır. Ayette yer alan "Hâlik" (Yaratan), "Bâri'" (Örneksiz var eden) ve "Musavvir" (Suret veren) isimleri, yaratılışın ilahi hikmet, ilim, irade ve kudretle meydana geldiğini göstermektedir. Bu isimler ayrıca yaratılışın her aşamasında bir tasarımın ve ahengin varlığını da ifade etmektedir. Bu çalışmada, söz konusu ayetin sunduğu teolojik verilerin, yaratılış ile ilgili ortaya çıkan çağdaş evrim (teorisinin) görüşünün sunduğu tezleri çürüttüğü hususu incelenmiştir. Diğer taraftan kâinatın yaratılışıyla ilgili Kur'an'ın sunduğu genel bilgilerin modern bilimin ortaya koyduğu verilerle gösterdiği paralellik, kâinatın ihtiva ettiği düzen, denge ve hikmete değinilerek, yaratılışın tesadüfe dayalı bir süreç olmadığı ifade edilmiştir. Ayrıca canlıların yaratılışıyla ilgili Kur'an'daki ayetlerin sunduğu bilgiler detaylandırılmıştır. İnsanın yaratılışının, toprak gibi basit bir maddeden başlayan bir süreçten geçtiği ve bu süreçte ilahi irade, ilim, hikmet ve kudretin tezahürünün söz konusu olduğuna değinilmiştir. Çalışmada ayrıca, yaratılışı ifade eden kelimeler ve bunların çeşitliliği ele alınmıştır. Söz konusu kelimelerin Allah'ın yaratma fiilinin farklı boyutlarını nasıl yansıttıkları ve Allah'ın yaratış tarzlarının neler olduğuna değinilmiştir. Son olarak yaratılışın keyfiyeti, yaratılışın üç temel aşaması üzerinden açıklanmıştır. Sonuç olarak çalışma, Kur'an merkezli yaratılış anlayışının, evrim görüşünün sunduğu yetersiz tezlere karşılık, ayrıntılı ve tatmin edici bir alternatif teşkil ettiğini göstermektedir. İnsan, bu yaratılış perspektifini anladığı takdirde, evrim görüşünün bilimsel bir temelden yoksun olduğunu anlayabileceği gibi, evrendeki denge, tasarım, düzen ve hikmetin varlığını daha iyi anlayacaktır.

Keywords

Tefsir , Haşr Suresi 24. Ayet , Canlı , Yaratılış , Evrim

Creation in the Context of Modern Evolutionary Discourse: An Exegesis of Sūrah al-Ḥashr 59/24

Abstract

With the emergence of modern science, the relationship between the universe and the Creator began to be questioned, and the idea that creation resulted from random processes started to be asserted. The most concrete example of this is the theory of evolution. However, the Qur’an, particularly under the theme of Tawhid (the Oneness of God), states that creation is not a product of random processes but rather a purposeful act carried out by Almighty Allah. Surah Al-Hashr (59:24) offers a significant perspective on creation, particularly regarding the origin of the universe and the formation of living beings. The names of Allah mentioned in this verse -"Al-Khāliq" (The Creator), "Al-Bāri’" (The Evolver), and "Al-Muṣawwir" (The Fashioner)- demonstrate that creation occurs through divine wisdom, knowledge, will, and power. These names also indicate the presence of design and harmony at every stage of creation. This study examines how the theological data presented in this verse refutes the claims put forward by contemporary evolutionary theory regarding creation. Additionally, the study explores how the Qur’an’s general information on the creation of the universe aligns with modern scientific findings. It highlights the order, balance, and wisdom inherent in the universe, demonstrating that creation is not based on chance. Furthermore, the Qur’anic verses concerning the creation of living beings are analyzed in detail. The study discusses the process of human creation, which begins with a simple substance like clay and progresses through various stages, emphasizing the manifestation of divine will, knowledge, wisdom, and power in this process. The study also addresses the different terms used in the Qur’an to describe creation and their variations, exploring how these terms reflect different aspects of Allah’s creative act and the various methods of His creation. Lastly, the nature of creation is explained through three fundamental stages. In conclusion, this study demonstrates that the Qur’anic perspective on creation presents a detailed and satisfying alternative to the insufficient claims of the theory of evolution. Once a person understands this divine perspective of creation, they will recognize the scientific shortcomings of evolutionary theory and gain a deeper appreciation of the balance, design, order, and wisdom present in the universe.

Keywords

Tafsir , Surah Al-Hashr (59/24) , Living Being , Creation , Evolution

References

• Abdülbâkî, Muhammed Fuad. el-Mü’cemü’l-müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Darü’l-Hadis, 1945.