Current Situation of Vocational Courses and Teachers of IHL: Problems and Solution Suggestions

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 898 - 921, 15.09.2025

Ali Kemal Acar

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1671849

Abstract

In the study, IHL vocational courses and IHL vocational course teachers were determined as the scope of the prominent titles related to Imam Hatip High Schools (IHL). It is possible to describe vocational courses as the trademark of imam hatip high schools. Although there are more common courses with other types of schools, the difference consists of vocational courses. At the same time, this course group is a distinguishing feature of the institutional identity of the imam hatip high schools. The significance of how these courses contribute to the institutional identity is highlighted by students' and parents' preference for these schools. The place of the course naturally makes room for its teacher, and vocational course teaching has a special meaning for imam hatip high schools. Qualitative research method was used in the study. Both descriptive and content analyses of the data obtained through document review were conducted. Comparisons, comments and evaluations were made with the information and concepts obtained. It was determined that the dual title of vocational courses and teachers came to the fore in the content analysis. It is a fact that there are both positive and negative findings regarding the actual situation in academic studies conducted on imam hatip high schools, vocational courses and teachers. The study can be described as an effort to contribute to the detection and solution of this phenomenon. The distinguishing feature of the study is that it focuses on vocational courses and teachers with a holistic perspective. It brings together the positive and negative views on these two topics and tries to develop solution suggestions on the subject. As a general acceptance within the education system, students' liking of the teacher is related to liking the course, and students' liking the course is related to liking the teacher. In addition to the general problems of education, it is possible to talk about the problems specific to these courses and teachers. In the findings, perceptions, job satisfaction, professional attitudes and burnout, personal characteristics, teaching methods and techniques, digital competence and current religious issues stand out regarding teachers. Attitude, difficulty, weekly lesson hours, curriculum, school functions, preferences and university exams correspond to the priority areas related to the course. Although the schools were initially designed as vocational high schools, today there is a situation where the majority of students prioritize receiving religious and academic education together. For this reason, the rate of students receiving vocational education in these schools is low. Religious education, not vocational education, is at the forefront demands. In this respect, students' attitudes towards this course group can directly influence their overall attitude towards school. Many issues, such as parental requests, university preferences, and receiving religious education outside of school, affect students' attitudes towards vocational courses. Particularly, the reluctance to choose in the theological field can position this course group as a barrier to university education. This approach is also one of the important factors affecting the perspective towards the course and the teacher of the course. Vocational education and religious education should be differentiated within the scope of program diversity. This approach requires the restructuring of the course group. A structure that takes into account student views and preferences should be created. Teachers in this course group need to receive training in professional areas such as teaching methods and techniques, communication, digital competence, professional burnout, and current issues in addition to field knowledge. Measures such as creating incentive mechanisms for teachers in terms of professional careers, making postgraduate education protocols, and carrying out activities related to this course group between the academy and schools should be evaluated within this scope. A vocational course department is a must in the faculties of theology. It would be appropriate to establish a connection between secondary education and higher education for the teaching of this course group. In terms of specialization in the vocational courses group, specialization in Quran and Arabic courses, which some teachers and students have difficulty in, seems worth discussing.

Keywords

Religious Education , IHL Vocational Courses , IHL Vocational Courses Teaching , Imam Hatip Schools , IHL Vocational Courses Curriculum

Ethical Statement

This study does not require ethics committee approval, as the data used were obtained from literature review/published sources. It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

Supporting Institution

The author acknowledges that he received no external funding in support of this research.

Project Number

---

İHL Meslek Dersleri ve Öğretmenlerinin Mevcut Durumu: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Abstract

Çalışmada imam hatip liseleri (İHL) ile ilgili öne çıkan başlıklardan İHL meslek dersleri ve İHL meslek dersleri öğretmenleri kapsam olarak belirlenmiştir. İHL meslek derslerini, imam hatip liselerinin alametifarikası olarak nitelemek mümkündür. Diğer okul türleri ile ortak dersler daha fazla olsa da farklılık, esasen İHL meslek dersleri üzerinden oluşmaktadır. Bu ders grubu aynı zamanda imam hatip liselerinin kurumsal kimliğinin ayırt edici özelliğidir. Öğrenci ve velilerin bu okulları tercih etmelerinin arka planında, bu derslerin kurum kimliğine kattığı anlam öne çıkmaktadır. Dersin varlığı doğal olarak öğretmenine de özel bir konum kazandırmakta; İHL meslek dersleri öğretmenliği, imam hatip liseleri açısından ayrı bir önem taşımaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış; doküman incelemesi yoluyla elde edilen verilerin hem betimsel hem de içerik analizleri yapılmıştır. Ulaşılan bilgi ve kavramlar karşılaştırılmış, yorumlanmış ve değerlendirilmiştir. İçerik analizinde “İHL meslek dersleri” ve “İHL meslek dersleri öğretmenleri” olmak üzere iki başlığın öne çıktığı görülmüştür. İmam hatip okulları ile İHL meslek dersleri ve öğretmenlerine yönelik yürütülen akademik çalışmalarda, fiili duruma ilişkin hem olumlu hem de olumsuz bulguların varlığı bir vakıadır. Bu çalışma, söz konusu vakıanın tespitine ve çözümüne katkı sunma çabası olarak nitelenebilir. Çalışmanın ayırt edici özelliği; İHL meslek dersleri ve öğretmenlerini bütüncül bir bakışla ele alması, bu iki başlığa ilişkin olumlu ve olumsuz görüşleri bir araya getirmesi ve çözüm önerileri geliştirmeye çalışmasıdır. Eğitim sistemi içinde genel bir kabul olarak, öğrenciler tarafından öğretmenin sevilmesi dersin sevilmesi, dersin önemsenmesi de öğretmenin önemsenmesi ile ilişkili görülmektedir. Eğitimin genel sorunlarının yanı sıra bu ders ve öğretmenlerinin kendilerine özgü sorunlarından da söz etmek mümkündür. Bulgularda, İHL meslek dersleri öğretmenlerine yönelik olarak algı, iş doyumu, mesleki tutum ve tükenmişlik, kişisel özellikler, öğretim yöntem ve teknikleri, dijital yeterlik ve güncel dini konuların öne çıktığı belirlenmiştir. Tutum, zorluk, haftalık ders saati, müfredat, okulların işlevi, tercih ve üniversite sınavı konuları ise doğrudan dersle ilgili öncelikli alanlar arasında yer almaktadır. Okulların ilk tasarımı meslek lisesi olarak yapılmış olsa da bugün öğrencilerin çoğunluğunun din eğitimi ile akademik eğitimi birlikte almayı öncelediği görülmektedir. Bu nedenle, bu okullarda yalnızca mesleki amaçla eğitim alan öğrenci oranı düşüktür. Taleplerde mesleki eğitimden ziyade din eğitimi ön plandadır. Bu durum, öğrencilerin bu ders grubuna yönelik tutumlarının doğrudan okula yönelik bir tutuma dönüşmesine neden olabilmektedir. Veli istekleri, üniversite tercihleri, okul dışında din eğitimi alma gibi pek çok unsur, öğrencilerin meslek derslerine yönelik tutumlarını etkilemektedir. Özellikle ilahiyat alanında tercih yapmak istememek, bu ders grubunun üniversiteye girişte engel olarak konumlandırılmasına yol açabilmektedir. Bu yaklaşım, aynı zamanda derse ve öğretmenine yönelik bakış açısını etkileyen önemli faktörlerden biridir. Mesleki eğitim ile din eğitimi, program çeşitliliği kapsamında farklılaştırılmalıdır. Bu yaklaşım, ders grubunun yeniden yapılandırılmasını gerektirmektedir. Mümkün olduğunca öğrenci görüş ve tercihlerini dikkate alan bir yapı oluşturulmalıdır. Yeni tasarımda mesleki alanın muhtemelen daha az tercih edilmesi nedeniyle ilahiyat alanında burs, ek puan veya kontenjan gibi farklı teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi gerekecektir. Haftalık ders saatleri de ihtiyaçlar doğrultusunda belirlenmelidir. Mesleki eğitim ve din eğitimi müfredatı ile materyalleri, teorik bilgi yerine güncel, kavramaya dayalı, özet, gençlere hitap eden, sorunlara çözüm sunan ve etkinlik odaklı özellikler taşıyacak şekilde hazırlanmalıdır. Okul seçim sürecinde, veli isteğiyle veya isteksiz olarak gelen öğrencilerin varlığı da dikkate alınmalıdır. Özellikle tanışma aşamasında bilinçli bir seçim süreci yürütülmesi önemlidir. Bundan sonraki süreçte mesleki eğitim veya din eğitimi için uyum programları ve öğrenci katılımını artıracak tedbirler gereklidir. Bu ders grubundaki öğretmenlerin, alan bilgisi dışında öğretim yöntem ve teknikleri, iletişim, dijital yeterlik, mesleki tükenmişlik ve güncel konular gibi mesleki alanlarda eğitim almaları gerekmektedir. Öğretmenler için mesleki kariyer açısından teşvik mekanizmalarının oluşturulması, lisansüstü eğitim protokollerinin yapılması, akademi ile okullar arasında bu ders grubuna ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi gibi tedbirler bu kapsamda değerlendirilmelidir. İlahiyat fakültelerinde İHL meslek dersleri bölümü zorunlu olmalı; bu ders grubunun öğretimi için ortaöğretim ile yükseköğretim arasında bağlantı kurulmalıdır. İHL meslek dersleri grubunda uzmanlaşma açısından, bazı öğretmen ve öğrencilerin zorlandığı Kur'an-ı Kerim ve Arapça derslerinde uzmanlaşma konusu tartışılmaya değer görünmektedir.

Keywords

Din Eğitimi , İHL Meslek Dersleri , İHL Meslek Dersleri Öğretmenliği , İmam Hatip Okulları , İHL Meslek Dersleri Müfredatı

Ethical Statement

Bu çalışma, etik kurul izni gerektirmeyen nitelikte olup kullanılan veriler literatür taraması/yayınlanmış kaynaklar üzerinden elde edilmiştir. Çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Supporting Institution

Bu araştırmayı desteklemek için dış fon kullanılmamıştır.

Project Number

---

References

• Abanoz, Süleyman. “Din Eğitimci ve Öğreticilerinin Mesleki Tutum ile Tükenmişlik Düzeyleri”. Eskiyeni 45 (2021), 719-751. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.933270
• Acar, Ali Kemal. “İmam Hatip Okullarına Dair Betimsel Bir Analiz”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (2022), 303-326. https://doi.org/10.46353/k7auifd.1069262
• Akdeniz, Muhammet. İmam Hatip Ortaokulundan Mezun Olan Öğrencilerin İmam Hatip Liselerini Tercih Etmeme Nedenleri. Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Akkuş, Ümmügülsüm. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Eğitim Yaşantıları Hakkında Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri: Kuşaklar Arası Bir Araştırma. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Akyürek, Süleyman. “İmam Hatip Lisesi Meslek Dersi Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterlilikleri Üzerine Algıları”. Değerler Eğitimi Dergisi 10/23 (2012), 7-47.
• Altındaş, Mücteba. “İmam Hatip Liselerinde Kelâm Dersi Öğretiminin İncelenmesi”. Tokat İlmiyat Dergisi 12/2 (2024), 464-483. https://doi.org/10.51450/ilmiyat.1531229
• Arslan, Onur. İmam Hatip Liselerinde Görev Yapan Meslek Dersi Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Kastamonu İli Örneği). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Aslan, Osman. İmam Hatip Ortaokulu Mezunu Öğrencilerin İmam Hatip Lisesini Tercih Etmeme Sebepleri (Karaman İli Örneği). İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Aşlamacı, İbrahim. “İHL Öğrencilerinin Meslek Dersi Öğretmenlerine Yönelik Tutum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 17/1 (2017), 197-231.
• Aşlamacı, İbrahim. “İHL Öğrencilerinin Meslek Dersleri ve Meslek Dersi Öğretmenlerine Yönelik Tutum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 17/1 (2017), 197-232.
• Aşlamacı, İbrahim. “İmam Hatip Liselerindeki Din Eğitiminin Niteliği ile İlgili Sorunlar: Okul Yöneticilerinin Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma”. Turkish Studies 12/10 (2017), 49-80. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.11999
• Aşlamacı, İbrahim. Öğrenci ve Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Liseleri: Profiller, Algılar, Memnuniyet, Aidiyet. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Ay, Mustafa Fatih - Pingov, Nimet Züleyha. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Kur’an-ı Kerim Dersine Yönelik Motivasyonlarının İncelenmesi”. Hitit İlahiyat Dergisi 21/1 (2022), 105-132. https://doi.org/10.14395/hid.1073678
• Ayten, Mukadder. Proje İmam-Hatip Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Üniversite Tercihleri ile Meslek Seçimlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Baltacı, Ali - Coşkun, Mehmet Kamil. “Öğretmenlik Mesleğini Tercih Etme Nedenleri: İlahiyat Fakültesi Mezunları Üzerine Bir Araştırma”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 26/2 (2024), 419-433. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1118141
• Baltacı, Ali. “İmam-Hatip Liselerinde Çalışan Öğretmenlerin Mesleki Sorunlarının Analizi ve Çözüm Önerileri”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 52 (2019), 241-264. https://doi.org/10.29288/ilted.588197
• Baltacı, Ali. “Okul Yöneticilerine Göre İmam-Hatip Liselerinde Karşılaşılan Sorunlar”. Bilimname 40 (2019), 375-406. https://doi.org/10.28949/bilimname.567258
• Başdan, Safiye. İmam Hatip Liselerinde Verilen Mesleki Dersler Bağlamında Öğrencilerin Din Eğitimine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi: İstanbul Örneği. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
• Batar, Yusuf. “İmam Hatip Lisesinde Çalışan Rehber Öğretmenlerin Öğrencilerin Beklenti ve Sorunlarına İlişkin Tespitleri”. Mesned: İlahiyat Araştırmaları Dergisi 10/2 (2019), 381-423.
• Bektaş, Medine - Osmanoğlu, Cemil. “Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Anadolu İmam Hatip Lisesi Akaid Dersi Öğretim Programının Temel Amaçlarının Gerçekleşme Durumu”. Değerler Eğitimi Dergisi 21/45 (2023), 219-255. https://doi.org/10.34234/ded.1293028
• Ceylan, Tuncay. “DKAB ve İmam Hatip Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Öğretmen Bilişim Ağı (ÖBA) ile İlgili Görüşleri”. Bilimname 51 (2024), 515-557. https://doi.org/10.28949/bilimname.1411940
• Çakmak, Fatih. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Yeterliklerine Yönelik Tutumları”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 28/2 (2024), 680-705. https://doi.org/10.18505/cuid.1519236.
• Çekin, Abdulkadir. “İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersi Öğretmenlerinin Profesyonelliği Üzerine Bir Araştırma”. The Journal of Academic Social Science Studies 37 (2015), 85-100. https://doi.org/10.9761/JASSS2976
• Çelik, Bekir. Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Ortaokullarında Kur’an-ı Kerim Öğretiminde Öğrenciden Kaynaklanan Sorunlar. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Çınar, Fatih. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22 (2015), 235-282.
• Çırak, Meryem. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Meslek Derslerine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Çimen, Rahim. Din Öğretiminde İletişim Temelli Algılanan Öğretmen Nitelikleri ve İHL Öğrencilerinin Okul Aidiyetine Etkisi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
• Çoban, Muhammet Furkan. İmam Hatip Liseleri Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Mesleğe Adanmışlık ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi (Balıkesir Örneği). Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Erdoğan, İrfan. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Mesleki Kaygıları Arasındaki İlişki”. Eskiyeni 45 (2021), 797-818. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.954088
• Genç, Muhammed Fatih. “İmam Hatip Okulları ve İlahiyat Fakülteleri Örneğinde Din Eğitiminde Kalite Sorunu”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 7 (2018), 145-166.
• Görmez, Mehmet. Din Eğitiminde Yeniden Yapılanma İnsanın Anlam Arayışına Rehberlik. Ankara: İslam Düşünce Enstitüsü, 2021.
• Gül, Ali Rıza. “Yüksek Din Eğitimi Kurumlarında Değişim ve Yenilenmenin Gerekçeleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (2016), 7-38.
• Gül, Dilber. Suriyeli Öğrencilerin İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Hakkındaki Görüşleri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Günal, Hülya. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Okuldan Beklentileri (İzmir Örneği). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Güneş, Adem - İnce, Betül. “Din Öğretimi Öğretmenlerinin Teknoloji ve Materyal Kullanımına İlişkin Görüşleri”. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal 7/53 (2021), 3343-3358. https://doi.org/10.31576/smryj.1222
• Havuz, Hasan Hüseyin. "Kur'an Okuma Dersinin Meal Merkezli Yapılması Meselesi -Hedefler, Kazanımlar, Problemler ve Öneriler-". Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 9/2 (2023), 1165-1207. https://doi.org/10.47424/tasavvur.1347136
• İpek, Yasemin vd. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretim Süreçlerinin Kariyer Eğilimi ve Stresi Açısından İncelenmesi”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 13/1 (2024), 368-395. https://doi.org/10.33206/mjss.1404852
• Kale, Ali - Güneş, Adem. “DKAB ve İHL Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Deizme Bakışı”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22 (2022), 346-375. https://doi.org/10.32950/rteuifd.1189533
• Kara, Bülent. “Farklı Okul Türlerinde Görev Yapan Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin İş Yaşam Kalitesi Düzeylerinin İncelenmesi”. Social Sciences Studies Journal 8/99 (2022), 2065-2077. https://doi.org/10.29228/sssj.62822
• Karakoyunlu, Betül. “Öğretmenlik Mesleğinin İtibarı: Fenomenolojik Bir Araştırma”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 13/3 (2024), 1674-1695. https://doi.org/10.15869/itobiad.1523969
• Karaman, Davut. “Mesleki Eğitimin Sorunları Bağlamında İmam Hatip Liselerinde Meslek Dersleri ve Öğretimi Üzerine Bir Analiz”. Academic Perspective Procedia 4/3 (2021), 59-65. https://doi.org/10.33793/acperpro.04.03.15
• Karaman, Davut. “Öğretmenlerin Proje Anadolu İmam Hatip Liselerinde Çalışma Nedenleri ve Proje Okul Uygulamasına İlişkin Memnuniyet Algıları”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 17 (2024), 51-80. https://doi.org/10.53112/tudear.1378731
• Karateke, Tuncay. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin İmam Hatip Lisesi, Meslek Dersi Öğretmeni ve İdarecilerine İlişkin Metaforik Algıları”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23/3 (2019), 1235-1256. https://doi.org/10.18505/cuid.620035
• Karateke, Tuncay. “İmam-Hatip Liselerinde İdarecilerin Karşılaştıkları Sorunlara Yönelik Nitel Bir Çalışma”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (2015), 145-171. https://doi.org/10.18498/amauifd.51200
• Kaya, Zeynep. “İlahiyat Dışında Lisans Eğitimi Planlayan İmam-Hatip Lisesi Öğrencilerinin Meslek Dersleri ile İlgili Değerlendirmeleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 3/1 (2018), 61-96. https://doi.org/10.20486/imad.429826
• Kılıçarslan, Hatice. İmam Hatip Liseleri ile İlahiyat Fakültelerinde Hitabet ve Mesleki Uygulama Dersinde Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Görüşlerin İncelenmesi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
• Koç, Ahmet. “İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Yeterlikleri Üzerine Bir Araştırma”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/2 (2009), 131-174.
• Korkmaz, Mehmet. "İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Bu Okulu Tercih Süreçleri: Nasıl? ve Neden?". 100. Yılında İmam-Hatip Liseleri Uluslararası Sempozyumu. ed. Recep Kaymakcan vd. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013, 1-25.
• Mücahit, Mustafa. “Öğrencilerin Gözüyle Meslek Dersleri ve Meslek Dersi Öğretmenleri”. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi 41/1 (2017), 73-99.
• Örekli, Müslime. “Epistemik Otorite Olarak Meslek Dersleri Öğretmenleri -Nitel Bir Araştırma-”. Marife 22/2 (2022), 685-714. https://doi.org/10.33420/marife.1189313
• Özgül, Zehra. Öğrenci Görüşlerine Göre İmam Hatip Liselerinde Meslek Dersi Öğretiminin Değerlendirilmesi (Şanlıurfa Örneği). Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Sarı, Mustafa. “İmam-Hatip Liselerini Tercih Eden Öğrenci ve Velilerin Beklentileri ve Bu Beklentilerin Karşılanma Düzeyi”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/19 (2021), 98-120.
• Savaş, Akif. Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının Ortaöğretim Mesleki Din Öğretimine Yaklaşımları. İzmir: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2024.
• Selek, Kazim. İmam Hatip Lisesi Öğrenci, Öğretmen ve İdarecilerinin Okullarına Yönelik Görüşlerinin Okul Gelişim Modeli’ne Göre İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Semerci, Rıdvan. İmam Hatip Kimliğinin Üniversite Hayatındaki Devamlılığı Üzerine Bir Araştırma. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Sevinç, İrfan. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri ve İmam Hatip Lisesi Meslek Dersi Öğretmenlerinin İş Tatmini Düzeyleri”. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (2022), 87-108.
• Sıddıki, Cevat. “İmam-Hatipli Olmayan İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Derslere Uyum Sorunları Hakkında Nitel Bir Değerlendirme (Trabzon Üniversitesi Örneği)”. Trabzon İlahiyat Dergisi 8/1 (2021), 171-198.
• Şahin, Mehmet Kenan - Karahüseyin, Samet. “Öğretmenlerin Kader Algılarının Kelâmî Açıdan Değerlendirilmesi”. Van İlahiyat Dergisi 11/19 (2023), 103-120. https://doi.org/10.54893/vanid.1382203
• Tan, Hümeyra Nazlı. “Din Öğretimi Sürecinde Öğretmenlerin Yeterliklerine, İhtiyaçlarına ve Sosyo-Psikolojik Problemlerine Yönelik Bir Metasentez Çalışması”. Amasya İlahiyat Dergisi 24 (2024), 407-446. https://doi.org/10.18498/amailad.1522389
• Tarhan, Hümeyra - Karateke, Tuncay. “Proje İmam Hatip Liselerinin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”. Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 12/2 (2021), 481-516. https://doi.org/10.51605/mesned.1017035
• Tarhan, Hümeyra. Proje İmam Hatip Liselerinin Öğrenci, Öğretmen ve İdareci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Tekin, Muhammet Numan. Yükseköğretim Kurumları Sınavlarının İmam Hatip Meslek Dersleri Üzerindeki Etkisi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Tosun, Cemal - Selek, Kazim. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Okullarındaki Kurumsal Kapasiteye Yönelik Değerlendirmelerinin Okul Gelişim Modeli Açısından İncelenmesi”. Kalemname 8/5 (2023), 156-188.
• Türkmen, Sümeyye. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşu ile Okul Memnuniyeti (Üsküdar İlçesi Örneği). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Uyanık, Sena. Anadolu İmam-Hatip Lisesi Tefsir Ders Kitabının Değerlendirilmesi ve Sûrelerin Tefsirlerinde Görsel Materyal Kullanımı. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Yılmaz, Mehmet. İmam Hatip Okullarında Kurum Kültürü (Kastamonu İli Örneği). Çorum: Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Yücel, Zeynep. Proje İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Meslek Derslerine Yönelik Tutumlarının Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Zan, Nuray - Koç, Zehra. “Proje Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Tükenmişlik Seviyelerinin İncelenmesi; Ankara İli Örneği”. Uygulamada Eğitim ve Yönetim Bilimleri Dergisi 4/2 (2024), 129-157.