BE CHAINED: CAPTIVITY AND SLAVERY IN THE PROCESS OF THE CRUSADES

Year 2022, Volume: 21 Issue: 81, 391 - 408, 14.01.2022

Ali Ertuğrul , Buşra Koçaslan

https://doi.org/10.17755/esosder.957620

Abstract

ZİNCİRE VURULMAK: HAÇLI SEFERLERİ SÜRECİNDE ESARET VE KÖLELİK

Abstract

Tarihin en uzun soluklu kitle hareketinden birisi olan Haçlı Seferlerinin, Avrupa’dan Yakındoğu’ya kadar geniş bir coğrafyada derin ekonomik, siyasi, askerî ve dinî etkileri olmuştur. “Kutsal toprakları kurtarmak” sloganıyla yola çıkan ve haç figürleriyle bezenmiş giyseler ve kalkanlar taşıyan Haçlılar; Selçuklular, Eyyûbîler ve Memlûklerle mücadele etmişler ve ilişki içerisinde bulunmuşlardı. Çoğu zaman birbirine silah çeken taraflar, yeri geldiğinde anlaşmalarla uzlaşma yoluna gitmişlerdir. İki taraf da giriştikleri pek çok küçük ya da büyük ölçekli saldırılarda ganimetler ele geçirmişler ve ahaliyi kılıçtan geçirmişlerdir. Zamanla değişen savaş koşulları sebebiyle soylu ve soylu olmayan kimseler öldürülmek yerine esir edilmişlerdir. Bu esirler, köle olarak satılmışlar ve fidye karşılığı veya anlaşmalarla serbest bırakılmışlardır. Bu çalışmada Haçlı Seferleri süresince savaşlarda ganimet olarak esir alma, alınan esirlerin köle olarak satılması, fidye karşılığı veya anlaşmalarla serbest bırakılmaları ve esaret hayatı değişen koşullarla bağlantılı olarak ele alınacaktır.

Keywords

Haçlı Seferleri, Esir, Tutsak, Köle

References

• Albert of Aachen (2013). History of the Journey to Jerusalem: The First Crusade (1095-1099), (Nşr. Susan B. Edgington). Cilt 1. Ashgate Publishing, Surrey.
• Altuntaş, H. M. (2007). İbnü’l-Esîr’in (1160-1232) El-Kâmil Fi’t-Tarih Adlı Eserine Göre Haçlı Seferleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Anonim Haçlı Tarihi (2013). Gesta Francorum et Aliorum Hierosolymitanorum (Çev. Ergin Ayan). Selenge Yayınları İstanbul.
• Aytaç, B. (2019). İbn Vâsıl’ın Muferricu’l-Kurûb Fî Ahbâri Benî Eyyûb Adlı Eserine Göre Büyük Selçuklular ve Türkiye Selçukluları (H.476-641=1083/1084- 1243/1244) (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Cahen, C. (2010). Haçlılar Zamanında Doğu ve Batı (Çev. Mustafa Daş). Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
• Çalışır, A. O. (2018). Denizaşırı Ülke’den Havadisler: Haçlıların Mektupları (1097-1252). Kutlu Yayınevi, İstanbul.
• Çelik, S. (2006). Anonim Süryani Vakayinamesine Göre I. Haçlı Seferleri (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü, Manisa.
• Demirkent, I. (1997). Haçlı Seferleri. Dünya Yayıncılık, İstanbul.
• Durmaz, S. (2004). Haçlılar ve Doğu Hristiyanlığı: XI-XII. Yüzyıllar (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ernoul Kroniği (2019). Haçlı Seferleri Tarihi: Selahaddin Eyyübi ve Kudüs’ün Fethi (Çev. Ahmet Deniz Altunbaş). Kronik Kitap. İstanbul.
• Güngörmez, Z. (2016). Ortaçağda Akdeniz Köle Ticaretine Dair Bazı Tespitler. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi. 2/4, ss. 87-105.
• İbn Kalânisi (2015). Şâm Tarihine Zeyl (I. ve II. Haçlı Seferleri Dönemi) (Çev. Onur Özatağ). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• İbn Kesîr (1995). El-Bidâye ve’n-Nihâye: Büyük İslâm Tarihi (Çev. Mehmet Keskin). 13. Cilt, Çağrı Yayınları, İstanbul.
• İbni Cübeyr (2019). Endülüsten Kutsal Topraklara (Çev. İsmail Güler). 4. Baskı, Selenge Yayınları, İstanbul.
• İbnu’l-Ezrak (1992). Meyyâfârikîn ve Âmid Târihi (Artuklulular Kısmı) (Çev. Ahmet Savran). Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• İbü’l-Esîr (1987). İslâm Tarihi (el-Kâmil fit-Tarih Tercümesi) (Çev. Abdülkerim Özaydın). 10-11. Ciltler. Bahar Yayınları, İstanbul.
• Jean de Joinville (2002). Bir Haçlının Hatıraları (Çev. Cüneyt Kanat). Vadi Yayınları, Ankara.
• Kanat, C. (2010). Ortaçağ Türk Devletlerinde Suç ve Ceza. Küre Yayınları, İstanbul.
• Kanat, C. ve Burçak, D. (2018). Sorularla Haçlı Seferleri. Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
• Kaya, M. (2004). XII-XIII. Yüzyıllarda Türkiye Selçuklu Devletinde Dış Ticaret (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kaya, M. (2019). XII. Yüzyıl İslam ve Batı Kaynaklarına Göre I. Haçlı Seferi Sırasında Yahudiler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Koca, S. (2017). Haçlı Seferleri Sebep ve Sonuçları Bakımından Nasıl Değerlendirilebilir?. Akademik Bakış. Calal-Abad: Cilt 10, Sayı 20, s. 15-35.
• Morrisson, C. (2005). Haçlılar (Çev. Nermin Acar). Dost Kitapevi Yayınları, Ankara.
• Munro, D. C. (1906). The Speech of Pope Urban II. at Clermont. The American Historical Rewiew. 11/12, s. 231-242.
• Peter Tudebodus (2019). Bir Tanığın Kaleminden Birinci Haçlı Seferi: Kudüs’e Yolculuk (Çev. Süleyman Genç). Kronik Yayınevi, İstanbul.
• Raimundus Aguilers (2019). Haçlılar Kudüs’te: Bir Papazın Gözünden İlk Haçlı Seferi (Çev. Süleyman Genç). Yeditepe Yayınları, İstanbul.
• Ralph of Caen (2005). The Gesta of Tancredi: A History of the Normans on the First Crusade (Çev. Bernard S. Bachrach ve David S. Bachrach). Ashgate Publishing.
• Robert The Monk (2005). Historia Iherosolimitana (Nşr. Carol Sweetenhm). Ashgate Publishing, Surrey.
• Serdar, M. (2016). Batılı Tarihçilerde Danişmendli Algısı. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Danişmendliler Sempozyumu (12-13 Kasım 2015) Tokat Bildiriler (Haz. Ali Açıkel ve Murat Serdar). Tokat, s. 101-110.
• Urfalı Mateos (2000). Urfalı Mateos Vekayi-nâmesi (952-1136 ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162) (Çev. Hrant D. Andreasyan). 3. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Usame İbn Münkız, (2020). İbn Münkız Haçlılara Karşı (Kitabü'l-İ'tibar) (Çev. Selahattin Hacıoğlu). Karbon Kitaplar, İstanbul.
• Willermus Tyrensis (2016). Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği: Başlangıçtan Kudüs’ün Zaptına Kadar (Çev. Ergin Ayan). Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Willermus Tyrensis (2018). Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği II: Kudüs’ün Zaptından Urfa’nın Fethine (1099 -1143) (Çev. Ergin Ayan). Ankara, Gece Kitaplığı.
• Willermus Tyrensis (2019). Haçlılar Türkler Karşısında: Willermus Tyrensis’in Haçlı Kraniği III (1143-1184) (Çev. Ergin Ayan). İstanbul, Kronik Kitap.
• Yıldız, M. (1999). Fulcherius Carnotensis Birinci Haçlı Seferi Vakayinamesi (Fulcheri Carnotensis Historia Hierosolymitana) Kitap 1 (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.