Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Kapsamında Öğrenci Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 24 Issue: 2, 876 - 896

Mustafa Toklu , Nusret Koca

https://doi.org/10.17755/esosder.1574046

Abstract

Araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersi alan öğrencilerin sürdürülebilir kalkınma amaçları konusunda görüşlerine başvurmaktır. Bu kapsamda Sosyal Bilgiler dersinin öğretim programı ve ders kitapları incelenerek, sunular, posterler hazırlanarak öğrencilerin görüşlerine başvurulmuştur. 17 sürdürülebilir kalkınma amacı kapsamında 7. Sınıf öğrencileri bilgilendirilmiş ve görüşleri kaydedilmiştir. Öğrenci görüşleri günlük olarak kaydedilmiş ve doküman inceleme yöntemi kullanarak analiz edilmiştir. Ayrıca ortaokul öğrencileri için geri dönüşüm ölçeği de uygulanarak öğrencilerin sürdürülebilir kalkınma amaçları hakkındaki görüşleri alınmıştır. Çalışmanın sonucunda 7. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınma amaçları ile ilgili yeterli bilgiye sahip oldukları ve amaçlar ile ilgili çözüm önerilerinde de bulunduklarına ulaşılmıştır. Ayrıca çalışma sonucunda geri dönüşüm ölçeğinden elde edilen verilere göre kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre; yaşanılan yere göre şehir merkezinde yaşayan bireylerin köy ve kasabada yaşayanlara göre; annesi ve babası üniversite mezunu olanların diğer eğitim kademelerinden mezun olanlara göre daha fazla önem verdikleri görülmüştür.

The aim of the study is to obtain the opinions of the students taking the Social Studies course on sustainable development goals. Within this scope, the curriculum and textbooks of the Social Studies course were examined, presentations and posters were prepared and the opinions of the students were obtained. Within the scope of 17 sustainable development goals, 7th grade students were informed and their opinions were recorded. Student opinions were recorded daily and analyzed using the document review method. In addition, the recycling scale was applied to secondary school students and the students' opinions on sustainable development goals were obtained. As a result of the study, it was concluded that 7th grade students had sufficient knowledge about sustainable development goals and suggested solutions regarding the goals. In addition, according to the data obtained from the recycling scale as a result of the study, it was observed that female students gave more importance to male students; individuals living in the city center gave more importance to those living in villages and towns according to where they lived; and those whose mothers and fathers graduated from universities gave more importance to those who graduated from other levels of education.

Keywords

Sosyal Bilgiler, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Sürdürülebilir Kalkınma ve Sosyal Bilgiler, Sürdürülebilirlik Öğrenci Görüşleri

References

• Abdulrazak, S. ve Quoquab, F. (2018). Exploring consumers' motivations for sustainable consumption: a self-deterministic approach. Journal of International Consumer Marketing, 30(1), 14-28.
• Alkış, S. (2009). Sürdürülebilir bir dünya için coğrafya eğitimi. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Alkış, S. ve Öztürk, M. (2007). Sustainable development in opinions of primary student teachers and pre‐service teacher education in Turkey. Geographiedidaktische Forschungen, 42, 134‐143.
• Altınok, G. (2021). Çevre eğitiminde sıfır atık politikasının Sosyal Bilgiler dersine yansıması ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aksaray: Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Asheim, G. B. (1994). Sustainability: Ethical foundations and economic properties. Policy Research Working Paper, The World Bank.
• Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 105‐122.
• Aytar, A. (2016). Disiplinlerarası fen öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınma konusundaki gelişimlerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Bağlı, M. T. (2013). Ara-disiplin olarak vatandaşlık ve insan hakları eğitimi: İlköğretim öğrencilerinin insan haklarına ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 38(169), 298-310.
• Benli Özdemir, E. ve Arık, S. (2018). Çocukların üstbilişsel farkındalıkları ile sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3 (1), 1-22.
• Buckingham ve Theobald (2003). Building alliances for local environmental sustainability. In Buckingham, S. and K. Theobald (Edt.), Local environmental sustainability, Burlington: Elsevier Science, 74-92.
• Bulut, B. ve Çakmak, Z. (2018). Sürdürülebilir kalkınma eğitimi ve öğretim programlarına yansımaları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2680-2697.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyükuslu, A. R. (2021). Sürdürülebilir kalkınma ve endüstri. İstanbul: Der Yayınları.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (Çev. edt: S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. and Plano Clark, V. L. (2018). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (Çev. edt: Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalık, T. (2003). Eğitimde değişim yönetimi: kavramsal bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36(36), 536-557.
• Demir, Y. ve Atasoy, E. (2021). Ortaokul öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik algılarının incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1688-1702
• Fauzi, H., Svenssons, G. ile Rahman, A. A. (2010). “Triple bottonm line” as “sustainable corporate performance”: a proposition for the future. Sustainability, 2(5), 1345-1360.
• Görmez, E. (2019). Sosyal Bilgiler dersini almış ortaokul öğrencilerinin farklılıklara saygı konusundaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(5), 2077-2088.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Harris, J. M. (2000). Basic Principles of Sustainable Development. Global Development and Environment Institute Working Paper, June, USA: Tufts University, 1-24.
• Hassan, A., Noordin, T. A. and Sulaiman, S. (2010). The status on the level of environmental awareness in the concept of sustainable development amongst secondary school students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1276-1280
• Howe, D. C., Kahn, P. H., Jr. and Friedman, B. (1996). Along the Rio Negro: Brazilian children's environmental views and values. Developmental Psychology, 32(6), 979-987. https://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa / Erişim Tarihi: 20.03.2024 https://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa / Erişim Tarihi: 20.03.2024
• Kahn, M. (1995). Concepts, Definitions and Key Issues In Sustainable Development: The Outlook Fort He Future. Proceedings of the 1995. International Sustainable Development Research Conference, March 27-28, 1995, Keynote Paper. 2-13. Manchester, England.
• Kanmaz, D. (2019). 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumları ve tutumlarla ilişkili faktörler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Keiner, M. (2005). Re-Emphasizing sustainable development. The Concept of Evolutionability. Environment, Development And Sustainability, 6(4), 379-392.
• Köç, A. ve Duygu, H. (2018). Ortaokul öğrencilerinin farklılıklara saygı değerini edinimleri ve yabancı uyruklu öğrencilerle uyum becerileri. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(1), 38-51.
• Mckenzie, S. (2004). Social Sustainability: Towards Some Definitions. Hawke Research İnstitute Working Paper, 27.
• MEB, (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Morelli, J. (2011). Environmental sustainability: a definition for environmental professionals. Journal of Environmental Sustainability. 1(1), 1-9.
• Morgil, İ., Yılmaz, A. & Cingör, N. (2002). Fen eğitiminde çevre ve çevre koruma projesi hazırlamasına yönelik çalışma. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi. 16‐18 Eylül, Ankara.
• Olayinka, O. T. (2020). Social studies students’ knowledge, attitude and practice of concepts of sustainable development in Ondo City, Nigeria. International Journal of Financial, Accounting, and Management, 1(4), 221-233.
• Online Etimology Dictionary, https://www.etymonline.com/search?q=sustainable / erişim tarihi: 20.03.2024
• Online Etymology Dictionary. https://www.etymonline.com (Erişim tarihi: 05.06.2024).
• Oxford English Dictionary, https://www.oed.com / Erişim Tarihi: 20.03.2024
• Ozmehmet, D. E. (2008). Dünyada ve Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876.
• Özdemir, M. ve Gökçe, N. (2019). 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının çevre eğitimi açısından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 61-75.
• Özdemir, N., ve Kesten, A. (2012). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve bazı demografik değişkenlerle ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 361-377.
• Özgen, N. (2019). Sürdürülebilirlik kavramı ve kullanım alanları. N. Özgen ve M. Kahyaoğlu (Eds.), Sürdürülebilir kalkınma içinde (ss. 1-36). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Pezzey, J. ve Toman, M. (2002). The economics of sustainability: a review of journal Articles. Resources for the Future.
• Price, C. & Dubé, P. (1997). Sustainable development and health: concepts, principles and framework for European cities and towns. EUR/ICP/POLC060305a‐European Sustainable Development and Health Series: 1. http://www.euro.who.int. İndirme Tarihi: 01.05.2011.
• Sakalasooriya, N. (2021). Conceptual Analysis of Sustainability and Sustainable Development. Open Journal of Social Sciences, 9, 396-414.
• Soran, H., Morgil, F. İ., Yücel, S. & Işık, S. (2000). Biyoloji öğrencilerinin çevre konularına olan ilgilerinin araştırılması ve kimya öğrencileri ile karşılaştırılması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 128‐139.
• Sürdürülebilir Kalkınma İçin Dünya İş Konseyi (2010). 2050 The new agenda for business, World Business Council For Sustainable Development, Geneva.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34 (151), 89‐103.
• Tashakkori, A. and Creswell, J. W. (2007). The new era of mixed methods. Journal of Mixed Methods Research, 1 (1), 3-7.
• Tıraş, H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma Ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2(2), 57-73.
• Topaloğlu, M., Kıyıcı, F., Yiğit, E. (2020). Ortaokul Öğrencileri İçin Geri Dönüşüm Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Güvenirlik Çalışması. PESA uluslararası sosyal araştırmalar dergisi.
• Turgut, N. (1996). Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında katılımın rolü, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt:52, Sayı:1, ss:701-715
• Unesco. https://www.unesco.org/en. (erişim tarihi: 03.06.2024).
• Wced (1987). World commission on environment and development, our common future, Chapter 2: Towards Sustainable Developmente. Erişim tarihi: 17.03.2024
• Yapıcı, M. (2003). Sürdürülebilir kalkınma ve eğitim. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 223‐230.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ, P. ile Göbekli, İ. (2002). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin çevre, çevre kavramları ve sorunları konusundaki bilgileri ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 156‐162.
• Yüksel, A. ve Barut D. (2023). Uluslararası Çevre Hukukunda Sürdürülebilir Kalkınma. Çevre, Şehir ve İklim Dergisi. 2(3). ss. 32-58.