DOLGU DUVARLARIN DÜZLEM DIŞI YÖNDE HAVA YASTIĞI İLE DENEYİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: ozel, 133 - 140, 01.12.2018

İsmail Ozan Demirel Ahmet Yakut Baris Binici

Öz

Dolgulu betonarme çerçevelerin sismik yükler altında tepkileri, deprem mühendisliği topluluğu için ilgi konusu olmuştur. Düzlem içi tepkiyi ideal hale getirmek için basit basınç çubuk modelleri önerilmiş olmasına rağmen, dolgu duvarlarının düzlem içi katkısı ancak düzlem dışı stabilitesi olması durumunda mümkündür. Yanal yer değiştirmelerin göçme durumunu tayin ettiği düzlem içi davranışın aksine, düzlem dışı göçme durumu depreme bağlı atalet kuvvetleri tarafından tetiklenir ve yük kontrollüdür. Bu çalışmada, sıvalı ve sıvasız geleneksel tuğla dolgu duvarlarının düzlem dışı tepkileri araştırılmıştır. Buna ek olarak, bağ telleriyle dolgu duvarın her iki yüzüne çift taraflı olarak tutturulmuş hasır teller vasıtasıyla düzlem dışı davranışı iyileştirmek için yeni bir sistem önerilmiştir. Bu amaçla ODTÜ Yapı Mekaniği Laboratuarı' nda, betonarme çerçeve içerisinde ki dolgu duvara düzlem dışı yönde deprem yüklerini taklit edecek şekilde sabit basınç uygulamak üzere hava yastığı kullanılan bir deney düzeneği kurulmuştur. Yarı ölçekli betonarme çerçeveler imal edilerek yatay delikli tuğlalarla duvar örülmüştür. Malzeme ve duvar parçası deneyleri yapıldıktan sonra, duvarlar düzlem dışı doğrultuda göçene kadar hava yastığı ile itilmiştir. Artırılan düzlem dışı deplasmana karşılık duvarın yer değiştirme profili, çatlakların yayılımı ve düzlem dışı doğrultuda duvarın kapasitesi kayıt altına alınmıştır. İki taraflı hasır tel takviyesi düzlem dışı kapasiteyi %80 oranında arttırmış, göçmenin oldukça ani ve gevrek olduğu geleneksel duvar davranışını sünek bir hale getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dolgu duvar, betonarme çerçeve, düzlem dışı test, hava yastığı, hasır tel

Kaynakça

• Gulkan P, Binici B, Sucuoğlu H, Taghipour A, Demirel I.O, Tanışer S, Güneş O, İsmail M, Fehling 3 E, Nakano Y, Sanada Y, Choi H. An Innovative tie system for improving the monolithic behavior of 4 masonry infilled reinforced concrete frames (INFILTIE). 3rd Turkish National Conference on 5 Earthquake Engineering and Seismology; 14-16 October 2015; İzmir, Turkey.
• Misir, I. S., Ozcelik, O., Girgin, S. C., & Yucel, U. (2016). The behavior of infill walls in RC frames 8 under combined bidirectional loading. Journal of Earthquake Engineering, 20(4), 559-586.
• Mosalam, K.H. and Günay, S. Progressive collapse analysis of reinforced concrete frames with unreinforced masonry infill walls considering in-plane/out-of-plane interaction. Earthquake Spectra 12 2015; 31(2): 921–943.
• Najafgholipour, M.A, Maheri, M.R, Lourenço, P.B. Capacity interaction in brick masonry under simultaneous in-plane and out-of-plane loads. Construction and Building Materials 2013; 38: 619-626.
• METU EERC. 23 Ekim 2011 Mw 7.2 Van depremi sismik ve yapısal hasara ilişkin saha gözlemleri. Rapor no: METU/EERC 2011-04; Ankara, Türkiye, 2011.
• Türkiye Deprem Yönetmeliği. Deprem bölgelerinde yapılacak binalar hakkında yönetmelik. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, Türkiye, 2007.
• CEN Eurocode 8. Design of structures for earthquake resistance – part 1: General rules, seismic actions and rules for buildings. EN 1998-1:2004; Brussels, Belgium.
• CEN Eurocode 6. Design of masonry structures – part 1: General rules for reinforced and unreinforced masonry. EN 1996-1:2005; Brussels, Belgium.
• Ay B.Ö, Eroğlu Azak T, Erberik M.A. Evaluation of changing building characteristics in Turkey. 12th Advances in Civil Engineering Conference; 21-23 September 2016; İstanbul, Turkey.
• M. ElGawady, P. Lestuzzi and M. Badoux. A review of conventional seismic retrofitting techniques for URM. 13th International Brick and Block Masonry Conference; 4-7 July 2004; Amsterdam, Netherlands.
• Demirel İ.O, Yakut A, Binici B. An experimental study on in-plane seismic performance of infilled RC frames. 11th fib International PhD Symposium in Civil Engineering; 29-31 August 2016; Tokyo, Japan.
• Demirel İ.O, Yakut A, Binici B. Seismic behaviour of RC frames infilled with different techniques. 16th World Conference on Earthquake Engineering; 9-13 January 2017; Santiago, Chile.
• FEMA 356. Prestandard and commentary for the seismic rehabilitation of buildings. Federal 44 Emergency Management Agency, Washington, USA, 2000.