ECOLOGICAL FOOTPRINT CONCEPT: A CASE STUDY FROM ANADOLU UNIVERSITY

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 73 - 84, 26.07.2023

İnci Zeynep Özonay Böcük

https://doi.org/10.18036/estubtdc.1276724

Öz

Quantifying the impact of humans on the environment is very difficult due to its complex nature. An ecological footprint is an effective tool and indicator that quantitatively reveals the impact of human beings on the world while maintaining their vital activities, the cost of living or their burden on nature. In this study, the ecological footprints of 179 teacher candidates studying at Anadolu University Faculty of Education were determined by using an international scale. 34.1% of teacher candidates were in the department of primary school education, 35.2% in the department of pre-school education and 30.7% in the department of special education. The ecological footprint results were given in the categories of date, necessary world, land type, consumption categories, ecological footprint, a carbon footprint and percentage effect of carbon footprint on ecological footprint. According to the results, no significant difference was found between the ecological footprints of teacher candidates based on department and gender (except services footprint). However, the ecological footprint values of the teacher candidates were above the average of Türkiye (p<0.05). Since teachers, who are one of the most important elements of education, have a great responsibility in raising individuals/society who are conscious and sensitive to environmental problems, teacher education on this issue is very important. It is believed that this study will contribute to the studies to be carried out on the subject.

Anahtar Kelimeler

Ecological footprint, teacher candidates, Anadolu University, Türkiye

Teşekkür

I want to special thank to ecologist Assoc. Prof. Dr. Harun BÖCÜK for his valuable contributions to the manuscript.

EKOLOJİK AYAK İZİ KAVRAMI: ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Öz

İnsanın çevre üzerindeki etkisini ölçmek karmaşık doğası nedeniyle çok zordur. Ekolojik ayak izi; insanın yaşamsal faaliyetlerini sürdürürken dünya üzerindeki etkisini, yaşam maliyetini ya da doğaya yükünü niceliksel olarak ortaya koyan etkili bir araç ve göstergedir. Bu çalışmada Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 179 öğretmen adayının ekolojik ayak izleri uluslararası bir ölçek kullanılarak belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının %34,1'i sınıf öğretmenliği, %35,2'si okulöncesi öğretmenliği ve %30,7'si özel eğitim öğretmenliği programlarında öğrenim görmektedir. Ekolojik ayak izi sonuçları zaman, gerekli dünya, arazi tipi, tüketim kategorileri, ekolojik ayak izi, karbon ayak izi ve karbon ayak izinin ekolojik ayak izine yüzde etkisi kategorilerinde verilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre öğretmen adaylarının ekolojik ayak izleri arasında bölüm ve cinsiyet bazında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ancak öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi değerleri Türkiye ortalamasının üzerindedir (p<0.05). Eğitimin en önemli unsurlarından biri olan öğretmenlere bireylerin/toplumların çevre sorunlarına karşı bilinçli ve duyarlı yetiştirilmesinde büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu nedenle bu konuda öğretmen adaylarına eğitim verilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmanın konu ile ilgili yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekolojik Ayak İzi, Öğretmen Adayları, Anadolu Üniversitesi, Türkiye

Kaynakça

• [1] Yıldız E, Selvi M. Fen bilimleri öğretmen adaylarının ekolojik ayak izleri ve ekolojik ayak izini azaltma yolları konusundaki görüşleri. GEFAD/GUFGEF 2015; 35 (3): 457-487.
• [2] Anonymous. Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu. İstanbul Türkiye: Ofset Yapımevi, 2012.
• [3] Wackernagel M, Rees W. Our ecological Footprint – Reducing human impact on the earth. Gabriola Island Canada: New Society Publishers, 1996.
• [4] Mızık ET, Avdan ZY. Sürdürülebilirliğin temal taşı: Ekolojik ayak izi. Doğ Afet Çev Derg 2020; 6(2): 451-467.
• [5] Flint, K. Institutional ecological footprint analysis: a case study of the university of Newcastle, Australia. Int. J. Sustain. High. Educ. 2001; 2(1), 48-62.
• [6] Çıkrık S, Yel M. Biyoloji öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies Social Scinces 2019; 14(6): 2999-3008.
• [7] Niccolucci V, Tiezzi E, Pulselli FM, Capineri C. Biocapacity vs Ecological Footprint of world regions: A geopolitical interpretation. Ecol Ind 2012; 16: 23-30.
• [8] Lin D, Hanscom L, Murthy A, Galli A, Evans M, Neill E, Mancini MS, Martindill J, Medouar FZ, Huang S, Wackernagel M. Ecological Footprint Accounting for Countries: Updates and Results of the National Footprint Accounts, 2012–2018. Resources 2018; 7 (58): 1-22.
• [9] Sarkodie SA. Environmental performance, biocapacity, carbon & ecological footprint of nations: Drivers, trends and mitigation options. Sci of Total Environ 2021; 751: 1-10.
• [10] Świąder M, Lin D, Szewrański S, Kazak JK, Iha K, Hoof J, Belčáková I, Altiok S. The application of ecological footprint and biocapacity for environmental carrying capacity assessment: A new approach for European cities. Env Sci Pol 2020; 105: 56-74.
• [11] Moros-Ochoa MA, Castro-Nieto GY, Quintero-Español A, Liorente-Portillo C. Forecasting biocapacity and ecological footprint at a worldwide level to 2030 using neural networks. Sustainability 2022; 14: 1-14.
• [12] Akıllı H, Kemahlı F, Okudan K, Polat F. Ekolojik ayak izinin kavramsal içeriği ve Akdeniz üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesinde bireysel ekolojik ayak izi hesaplaması. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 2008; 15: 1-15.
• [13] Başoğul Y. Akademisyen ve idari personelin ekolojik ve karbon ayak izinin belirlenmesi: Adıyaman üniversitesi mühendislik fakültesi örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 2018; 6(3): 464-470.
• [14] Eren O, Ugurluay S, Soyler O, Cakir M, Kalpakcioglu H. Determination of ecological footprint of instructors and biocapacity deficit in Turkey: a case study of Hatay-İskenderun region. IISTE 2018; 4(4): 90-96.
• [15] Günal N, Yücel Işıldar G, Atik AD. Üniversite öğrencilerinin ekolojik ayak izi azaltılması konusundaki eğilimlerinin incelenmesi, TÜBAV 2018; 11(4): 34-46.
• [16] Doğan Y, Pektaşi M. Investigation of ecological footprint of academicians according to different variables. IEJEE-Green 2019; 9(2): 174-189.
• [17] Altuntas A, Cengiz M. Importance of ecological awareness in sustainability: example of Siirt university faculties of agriculture and education. IJAEB 2020; 5(3): 525-532.
• [18] Çelik ÖM, Köksal E, Akpınar Ş, Bozkurt BK. Association between ecological footprint awareness and health literacy in adults: a population-based study from Turkey. Int J Environ Health Res. 2022; DOI: 10.1080/09603123.2022.2147906.
• [19] Güler ÜA, Küçük M, Gök G. Determining the ecological footprints of environmental engineering students: the case study of Sivas Cumhuriyet university. Academic Research Journal of Technical Vocational Schools 2022; 5(1): 9-17.
• [20] Güngör H, Cevher Kalburan FN. Okul öncesi eğitim kurumu çalışanlarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. IJTASE 2022; 1(1): 17-27.
• [21] Güngör H, Cevher Kalburan N. An investigation of the ecological footprint awareness levels of 60-72 month-old children. IOJPE 2022; 11 (1): 78-89.
• [22] Ünal M, Ünal F. Ecological footprint reduction behaviours of individuals in Turkey in the context of ecological sustainability. Sustainability 2022; 15: 1-19.
• [23] Batmunkh A. Carbon footprint of the most popular social media platforms. Sustainability 2022; 14: 1-10.
• [24] Demirkol M, Aslan İ. Classroom Teachers' In-Class Ecological footprint awareness raising practices. Kastamonu Education Journal 2022; 30(3): 633-644.
• [25] O'Gorman L, Davis J. Ecological footprinting: its potential as a tool for change in preservice teacher education. Environ. Educ. Res. 2013; 19(6): 779-791.
• [26] Özyürek M, Demirci F, Sarıgöl J, Tepe B, Güler H. Öğretmen adaylarının bireysel ekolojik ayak izinin bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2022; 19 (1): 390-402.
• [27] Şahin G, Bult S, Kiraz HK, Tatlısu S, Coşkun G. Identification of ecological footprint awareness of prospective teachers. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi 2022; 6(2): 135-151.
• [28] Bayraktar Ş. Factors contributing ecological footprint awareness of Turkish pre-service teachers. Int. Educ. Stud. 2020; 13 (2): 61-70.
• [29] Altuntas A, Cengiz M. Importance of ecological awareness in sustainability: Example of Siirt university faculties of agriculture and education. Int J. Environ. Agric. Biotech. 2020; 5 (3): 525-532.
• [30] Uyanık G. Investigation of the ecological footprint awareness levels of classroom teacher candidates. Int. Electron. J. Environ. Educ. 2020; 10 (2): 32-43.
• [31] Artvinli E, Aydın R, Terzi İ. Pre-service teacher education at ecological footprint awareness: level of classroom teacher candidates. OJER 2019; 6 (1): 1-24.
• [32] Şahin H, Erkal S, Ateşoğlu L. Determination of ecological awareness of preschool teacher candidates. IJOESS 2018; 9 (31): 1-12.
• [33] Keleş Ö, Aydoğdu M. Pre-service science teachers’ views of the ecological footprint: The starting-points of sustainable living. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching 2010; 11 (2): 1-17.
• [34] Keleş Ö, Aydoğdu M. Fen bilgisi öğretmen adaylarının ekolojik ayak izlerini azaltma yolları konusundaki görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi 2010; 7 (3): 171-187.
• [35] Keleş Ö, Uzun N, Özsoy S. Öğretmen adaylarının ekolojik ayak izlerinin hesaplanması ve değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi 2008; 9 (2): 1-14.
• [36] Agaç H, Yalçın S. Üniversite öğrencilerinin ekolojik ayak izlerine göre kaç gezegene ihtiyacı var? Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 2018; 3(2), 960-967.
• [37] Karakaş H. Start for sustainable development: ecological footprint. In: Eila Jeronen, editor. Transitioning to Quality Education, Basel, Switzerland, MDPI Press, 2021, 89-114.