A Model Proposal For Effective Management of Medical Devices in Healthcare Facilities

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 13, 31.05.2022

Hüsnü Uluçay , Ugur Fidan

https://doi.org/10.53608/estudambilisim.1069061

Öz

Abstract: In the modern world, health technologies are needed more and more every day. In proportion to this, the expenditures of countries on health technologies are increasing. Health facility managers should be able to perform good medical device management in order to meet the high service expectation with increasing health technology expenditures. In this study, changes that can be made in the existing medical device management in hospitals and technical studies for the application area are designed. Effective, efficient and economical management of medical devices has been designed with four basic processes; A comprehensive and holistic structure was created. The four basic processes in question are procurement, training, technical studies and post-scrapping work. Basic problems were determined for each process and suggestions were presented for permanent solution of these problems. Pilot application was carried out in Tavşanlı Doç. Dr. Mustafa Kalemli State Hospital. In the implementation, service and material savings, effective management of medical devices and increased personnel motivation were achieved. 15 medical devices were repaired and put into service in an average of 1.5 days by using the scrap registration system (HUKS) application developed within the scope of the process. In addition, 1 electrocardiography (ECG) device, of which spare parts were supplied, was repaired with the electronic card obtained from this system and put into service. As a result, it has been seen that all clinical engineering services activities will be carried out effectively by making some changes in the existing medical device management and by providing the integration of HBYS (Hospital Information Management System) - MKYS (Material Resource Management System).

Anahtar Kelimeler

Medical Device Management, Efficacy in Medical Devices, Hospital Information Management System (HIMS), Efficiency in Medical Devices, Material Resource Management System (MRNS)

Sağlık Tesislerinde Tıbbi Cihazların Etkin Yönetimi İçin Bir Model Önerisi

Öz

Modern dünyada sağlık teknolojilerine her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bununla orantılı olarak ülkelerin sağlık teknolojilerine yaptığı harcamalar artmaktadır. Sağlık tesisi yöneticileri artan sağlık teknolojileri harcamaları ile birlikte yüksek hizmet beklentisini karşılayabilmek için iyi bir tıbbi cihaz yönetimi gerçekleştirebilmelidir. Bu çalışmada, hastanelerdeki mevcut tıbbi cihaz yönetiminde yapılabilecek değişiklikler ve uygulama alanına yönelik teknik çalışmalar tasarlanmıştır. Tıbbi cihazların etkin, verimli ve tasarruflu yönetilmesi dört temel süreç ile tasarlanmış olup; toparlayıcı ve bütüncül bir yapı oluşturulmuştur. Bahse konu dört temel süreç: Tedarik, eğitim, teknik çalışmalar ve hurdaya ayırma sonrasında yapılacak çalışmalardır. Her bir süreç için temel sorunlar belirlenmiş, bu sorunların kalıcı çözümü için öneriler sunulmuştur. Pilot uygulama Tavşanlı Doç. Dr. Mustafa Kalemli Devlet Hastanesinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan uygulamada hizmet ve malzeme tasarrufu, tıbbi cihazların etkin yönetimi ve personel motivasyonu artışı sağlanmıştır. Süreç kapsamında geliştirilen hurda kayıt sistemi (HUKS) uygulaması kullanılarak 15 adet tıbbi cihaz ortalama 1,5 günde onarılarak hizmete sunulmuştur. Bunun yanında yedek parça tedariki tamamlanmış 1 adet elektrokardiyografi (EKG) cihazı da bu sistemden elde edilen elektronik kart ile onarılarak hizmete sunulmuştur. Sonuç olarak, mevcut tıbbi cihaz yönetiminde bazı değişiklikler yapılarak ve HBYS (Hastane Bilgi Yönetim Sistemi)- MKYS (Malzeme Kaynak Yönetim Sistemi) entegrasyonu sağlanarak tüm klinik mühendislik hizmetleri faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütüleceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tıbbi Cihaz Yönetimi, Tıbbi Cihazlarda Etkinlik, Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS), Tıbbi Cihazlarda Verimlilik, Malzeme Kaynak Yönetim Sistemi (MKYS)

Kaynakça

• Kılıçarslan, M., Takkasız, B. 2019. Dünya’ da ve Türkiye’ de Tıbbi Cihaz Sektöründe Pazarlamanın Önemi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 17, 966- 971.
• Wang, B., Rui, T., Fedele, J., Balar, S., Alba, T., Hertzler, L.W. 2012. Clinical engineering productivity and staffing revisited: how should it be measured and used?. Journal of Clinical Engineering, 37(4), 135-145.
• Çınaroğlu, S. 2017. Tıbbi Cihaz Vijilansı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(3), 385- 395.
• Arık, Ö., İleri, Y. Y., Kaya, B. 2016. Sağlık Hizmetlerinde Tıbbi Cihaz Sektörü. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 187- 202.
• Augustynek, M., Larys, D., Kubicek, J., Maresova, P., Kuca, K. 2018. Use effectiveness of medical devices: a case study on the deployment of ultrasonographic devices. Therapeutic Innovation & Regulatory Science, 52(4), 499-506.
• Tutuş, A.C., Can, G.F., Serdaroğlu, D. Ç. 2021. Tromboliz Katater Ölçüm Sürecindeki Risklerin KEMIRA-R Yöntemi ile Önceliklendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 25, 763- 773.
• Mollahaliloğlu, S., Arı, O.A., Öncül, G.H., Gürsöz, H. 2009. Türk Sağlık Sektöründe Tıbbi Cihazların Sayısal Durumu, Bölgesel Dağılımı ve OECD Ülkeleri ile Karşılaştırmalar. Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi, 12(1), 71.
• Mertler, A. A., Karadoğan, N., Tatarhan, G. 2015. Türkiye’ de Tıbbi Cihazların Durumu ve OECD ülkeleri ile karşılaştırmaları. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(1), 52-70.
• Sezdi, M. 2018 Sağlıkta Kalite Standartları Kapsamında Tıbbi Cihaz Yönetimi Revizyon Çalışması. Tıp Teknolojileri Kongresi, 8-10 Kasım, Gazi Magosa, 215-218.
• T.C Sayıştay Başkanlığı, 2005 Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastanelerde İlaç, Tıbbi Sarf Malzemesi ve Tıbbi Cihaz Yönetimi https://sayistay.gov.tr/reports/download/69-saglik-bakanligina-bagli-hastanelerde-ilac(Erişim Tarihi: 04.05.2021).
• Coşkun, Ö., Çömlekçi, S. 2011. Biyomedikal Mühendislik Hizmetlerinin Hastanelerdeki Rolü. SDU Teknik Bilimler Dergisi, 1(1), 23-28.
• T.C Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. 2019 On Birinci Kalkınma Planı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/11/ON_ BIRINCI_KALKINMA-PLANI_2019-2023.pdf (Erişim Tarihi: 04.05.2021).
• T.C Sağlık Bakanlığı. 2019 2019- 2023 Stratejik Planı. https://sgb.saglik.gov.tr/ TR,61665/tc-saglik-bakanligi- 2019-2023--stratejik-plani.html (Erişim Tarihi: 04.05.2021).
• Seçim, H., Pekelman, T. 1990. Hastanelerde Verimliliği Yükseltici Uygulamalar. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, 8(1), 135- 151.
• Remmelzwaal, B.L. 1997. The Effective Management of Medical Equipment in Developing Countries, A Series of Five Papers, Implications for Policy and Management Stutgart: FAKT – Consult for Management, Training and Technologies GmbH, p. 108- 125.
• WHO, World Health Organization, 2005. How to manage series for healthcare technology. Guide 2 How to Plan and Budget for Your Healthcare Technology. Management Procedures for Health Facilities and District Authurities, World Health Organization. https://www.who.int/management/plan_budget_healthcare.pdf (Erişim Tarihi: 04.05.2021).
• Ünsal E., Ağırbaş, İ. 2011. Tıbbi Cihaz Yatırım Kararlarının Analitik Hiyerarşi Yönetmi İle Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64(1), 6-12.
• Focke, A., Stummer, C. 2003. Strategic technology planning in hospital management. Or Spectrum, 25(2), 161- 182.
• Yıldırım, H. H. 2008. Sağlık Teknolojisi Yönetimi: Türkiye Resmin Neresinde? Hastane Dergisi, 51(1), 110-111.
• Withanachchi, N., Uchida, Y., Nanayakkara, S., Samaranayake, D., Okitsu, A. 2007. Resource Allocation In Public Hospitals: Is Effective? Health Policy, 80(2), 308- 313.
• Aladağ, S. Yapar, E. A. 2020. Tıbbi Cihazların Kalite Kontrolünde Kullanılan Standartlar. Türk Farmakope Dergisi, 5(3), 80-90.
• Bahçeci, S. 2018. Türkiye’de Tıbbi Cihaz Kayıt Sistemi’nin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 126s, Ankara.
• Atasever, M., Karaca, Z. 2017. Türkiye’ de Tıbbi Cihaz Sektör Analizi. ss 103-104 Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi Enstitüsü. Ankara: Sağlık- Sen Genel Merkezi, Ankara, 176.
• iner, N., Çelik, E.,A., Uçkun, N. 2008. Tıbbi Ekipmanda Analitik Hiyerarşi Sürecinin Kullanımı Satın Alma Kararları: Bir Üniversite Hastanesi Vaka. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 138-153.
• McCarthy, J. P., Scott, R., Blackett, P., Amoore, J., & Hegarty, F. J. 2014. Health technology management. Clinical Engineering, 4, 43-57.
• Bahreini, R., Doshmangir, L., İmani, A. 2019. İnfluential Factors On Medical Equipment Maintenance Management. Journal of Quality in Maintenance Engineering. 25(1), 128-143.
• Soylular, B., Esatoğlu, A. E., 2020. Sağlık Hizmetlerinde Stratejik Teknoloji Planlama Süreci: Teknolojik Değişim ve Yıpranma Altında Ömür Devrine Dayalı Bir Tıbbi Cihaz Plan Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(2), 219- 246.
• Ezginci Y, Güler İ, Özbay Y. 2006 Altunkay S., Biyomedikal Laboratuvarı Eğitimine Multimedyalı İnternet Desteği, III. Elektrik Elektronik Bilgisayar Mühendislikleri Eğitimi Sempozyumu, İstanbul.
• Bayrak, T., Koçak, O., Akça, G. B. 2012 Tıbbi Cihaz Sınıflandırma ve Takip Sistemi. Biyomedikal Mühendisliği Ulusal Toplantısı, 3-5 Ekim, İstanbul.
• Sarmaşık, E. 2019. Hastanelerde Tıbbi Cihaz Yönetim Sürecinde Karşılaşılan Zorluklar. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 61s, Ankara.
• T.C Sağlık Bakanlığı. 2020. Sağlıkta Kalite Standartları Hastane. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı. https://shgmkalitedb.saglik.gov.tr/Eklenti/38654/0/skshastanesetiv62020revize290 82020pdflinkpdf.pdf (Erişim Tarihi: 22.01.2021).
• T.C Sağlık Bakanlığı. 2019. Verimlilik Yerinde Değerlendirme Rehberi. Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü. https://khgmverimlilikkalitedb.saglik.gov.tr/Eklenti /33194/0/sehir--a-ve-b-rolu-410-2019 pdf.pdf (Erişim Tarihi: 22.01.2021).
• Halbwach, H. 2000. Maintenance and the life expectancy of healthcare equipment in developing economie. Health Estate. 54(1), 26-31.
• Bayrak, T., 2020. Biyomedikal Mühendislerinin Tıbbi Cihaz Süreçlerindeki Yeri ve Önemi. Natural & Applied Sciences Journal Volume: Special Issue: 2nd International Congress of Updates in Biomedical Engineering, 18-19 Eylül, İzmir, 132- 138.
• Ak, B. 1990. Hastane Yöneticiliği, Ankara.