Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 68 - 84, 30.09.2019

Özden Tezel , İşıl Tezgören

Öz

Bu araştırmada,
sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık
ve problem
çözme beceri düzeylerinin tespit edilmesi ve aralarındaki ilişkinin
ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca, öğrencilerin
bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile problem çözme becerilerinde, cinsiyet ve okul türü değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma olup olmadığı araştırılmıştır.
Araştırmanın örneklemini sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırma ilişkisel tarama
modelinden yararlanılarak gerçekleştirilen, betimsel nitelikte
bir
çalışmadır.  Araştırma sonuçlarına göre;
öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ve problem çözme becerilerinin ”orta
düzeyde” olduğu ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık
düzeyleri ile problem çözme becerileri
arasında pozitif doğrusal bir ilişki olduğu tespit
edilmiştir. Öğrencilerin bilimsel
okuryazarlık düzeylerinin; okul türüne göre, özel okulda öğrenim gören öğrenciler
lehine anlamlı düzeyde
farklılaştığı, cinsiyete göre ise, kız öğrencilerin lehine anlamlı
düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Öğrencilerin
problem çözme düzeylerinin; okul türüne göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı,
cinsiyete göre ise, kız
öğrencilerin lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen
sonuçlar doğrultusunda, öğrencilerin
bilimsel okuryazarlık ve problem çözme
becerilerinde farklılığa yol açabilecek faktörler doğrultusunda
öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

bilimsel okuryazarlık, problem çözme becerisi

Kaynakça

• Açık, S. (2013). Lise Ögrencilerinin Öğrenme Stilleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Aslanyavrusu, Y. (2013). Ortaöğretim 9. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (F. Oğuzkan, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Bybee, R. W. (1997). Achieving Scientific Literacy: From purposes to practices. Portsmouth, NH: Heinemann.
• Genç, M. (2015). The Effect of Scientific Studies on Students’ Scientific Literacy and Attitude OMÜ Eğt. Fak. Derg. / OMU J. Fac. Educ., 34(1), 141-152.
• Güler, G. 2019. Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği: problem çözme becerileri, akran ilişkileri ve algılanan okul deneyimlerinin rolü (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Johnson, A. P. (2012). A short guide to action research (4th. ed.), New Jersey, USA: Pearson Education.
• Karasar, N. Bilimsel Arastırma Yöntemi, 11. Baskı. Ankara: Nobel Yayınevi, 2002.
• Keskin H. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Fen Ve Teknoloji Dersine İlişkin Bilimsel Okuryazarlık Seviyeleri (Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Keskin, H., Tezel, Ö. ve Acat, M. B. (2016a). Ortaokul öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine ilişkin bilimsel okuryazarlık seviyeleri. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 47, 1-18.
• Keskin, H., Tezel, Ö. ve Acat, M.B. (2016b). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ilişkin bilimsel içerik bilgi seviyeleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi (ESTÜDAM Eğitim Dergisi), 1(1), 19-38.
• Kütükçü, Y. (2016). Ortaokul öğrencilerinin canlılar ve hayat öğrenme alanına ilişkin bilimsel okuryazarlıklarının geliştirilen ölçme aracıyla incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
• Özbay, H.E. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Seviyeleri İle Evrimi Anlamaları Arasındaki İlişki(Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Posamentier, A. S., (1998), Problem-Solving Strategies for Efficient and Elegant Solutions. A Researce for the Mathematics Teacher. California: Corwin Press, Inc.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim (Kuramdan uygulamaya). Ankara: Spot Yayıncılık.
• Serin, N.B. ve Derin, R. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Kişilerarası Problem Çözme Becerisi Algıları ve Denetim Odağı Düzeylerini Etkileyen Faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1). 1–18.
• Serin, O. Bulut-Serin, N. ve Saygılı, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için Problem çözme envanteri'nin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9 (2), 446-458.
• Sıdar, R. (2011). Bilim Sanat Merkezinde Okuyan Öğrencilerin Yaratıcılıklarının Problem Çözme Becerilerine Etkisi(Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Sipahi, B. Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi, 3. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Şahin, F. ve Ateş, S. (2018). Ortaokul öğrencilerine yönelik bilimsel okuryazarlık ölçeği adaptasyon çalışması. GEFAD / GUJGEF 38(3), 1173-1205.
• Tatar, N. (2006). İlköğretim Fen Eğitiminde Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Başarıya ve Tutuma Etkisi(Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. bsm), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, H. İ. (2018). Bilim şenliklerinin ortaokul 6. Sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 390-409.
• YÖK / Dünya Bankası, (1997). İlköğretim Fen Öğretimi. Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.