Ortaokul Matematik Uygulamaları Ders Kitaplarının PISA Yeterlik Düzeyleri Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 25 - 45, 16.10.2023

Betül Kübra Sarıkaya Kürşat Yenilmez

Öz

Bu araştırmada ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf matematik uygulamaları ders kitaplarındaki soruların PISA matematik okuryazarlığı yeterlik düzeyleri ölçeğine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada 5, 6, 7 ve 8. sınıf matematik uygulamaları ders kitaplarında bulunan sorular, PISA matematik okuryazarlığı yeterlik ölçeğine göre incelenmiş ve ders kitaplarında bulunan soruların PISA yeterlik düzeylerine göre dağılımı gösterilmiştir. Kitapların incelenmesi sürecinde PISA matematik yeterlik ölçeği kullanılmıştır. Araştırma esnasında, nitel araştırma veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılarak veriler toplanmış olup, elde edilen bilgiler tablolar yardımıyla gösterilmiştir. 5. sınıf matematik uygulamaları kitabında bulunan 36 soru incelendiğinde tüm düzeylere ait sorulara yer verildiği görülmüştür. Bu soruların dağılımı %31 alt düzey, %47 orta düzey, %22 üst düzey olarak belirlenmiştir. 6. sınıf matematik uygulamaları kitabında bulunan 32 sorunun 93 alt sorusu incelendiğinde tüm düzeylere ait sorulara yer verildiği görülmüştür. Bu soruların dağılımı %54 alt düzey, %29 orta düzey, %17 üst düzey olarak belirlenmiştir. 7. sınıf matematik uygulamaları kitabında bulunan 41 sorunun 80 alt sorusu incelendiğinde tüm düzeylere ait sorulara yer verildiği görülmüştür. Bu soruların dağılımı %39 alt düzey, %31 orta düzey, %30 üst düzey olarak belirlenmiştir. 8. sınıf matematik uygulamaları kitabında bulunan 40 sorunun 110 alt sorusu incelendiğinde tüm düzeylere ait sorulara yer verildiği görülmüştür. Bu soruların dağılımı %19 alt düzey, %38 orta düzey, %43 üst düzey olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak ortaokul matematik uygulamaları ders kitapları incelendiğinde tüm sınıf kademelerinde bütün düzeylere yer verildiği görülmüştür. 5. sınıf kademesinde orta düzey ağırlıklı iken, 6. sınıf ve 7. sınıf kademelerinde alt düzey ağırlıklıdır. 8. sınıf kademesinde üst düzey sorulara daha ağırlık verildiği görülmüştür. Sorular incelenirken PISA’da yer alan sorulara rastlanılmıştır. Bu sorular en çok 8.sınıf kademesinde bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Matematik uygulamaları, ders kitabı, matematik okuryazarlığı, PISA

Kaynakça

• Aksoy, Y., Aktümen, M., Doğanaksoy A., İçten, F., Özkök, E. & Öztunç, H. (2015). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu matematik uygulamaları 5 [Online]. https://matosfer.com/5-sinif-matematik-uygulamalari-kitabi/ adresinden 15.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Arslan, S. & Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (12), 97-113
• Ataman, E. (2015). Ortaokul matematik uygulamaları etkinliklerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, H. (2015). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu matematik uygulamaları 6 [Online]. https://matosfer.com/6-sinif-matematik-uygulamalari-kitabi/ adresinden 15.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Aydın, H., Özdoğan M. A. & Koçak F. (2015). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu matematik uygulamaları 7 [Online]. https://matosfer.com/7-sinif-matematikuygulamalari kitabi/ adresinden 15.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Aydın, H. (2016). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu matematik uygulamaları 8 [Online]. https://matosfer.com/8-sinif-matematik-uygulamalari-kitabi/ adresinden 15.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Aydoğdu-İskenderoğlu, T. & Baki, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf matematik ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 287-301.
• Aydoğdu-İskenderoğlu, T., Erkan, İ. & Serbest, A. (2013). 2008-2013 yılları arasındaki SBS matematik sorularının PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(2), 147- 168.
• Bozkunç, N. (2010). Uluslararası öğrenci değerlendirme programına (PISA) katılan türk öğrencilerin 2003 ve 2006 yıllarındaki matematik ve fen bilimleri başarılarının incelenmesi değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (4. Baskı). Trabzon
• Çoban, F. N. & Erdoğan, A. (2013). Ortaokul öğretmenlerinin matematik uygulamaları dersinde karşılaştıkları sorunlar. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(3), 242-258.
• Emin, M. N. (2019). PISA 2018 Sonuçları nasıl okunmalıdır [Online]. Erişim Adresi: https://www.setav.org/perspektif-pisa-2018-sonuclari-nasil-okunmalidir/ adresinden 11.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Kükey, E. (2013). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlık düzeylerinin matematik başarılarına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Elazığ.
• Korkmaz, T. (2016). Matematik uygulamaları dersinin öğrencilerin matematik okuryazarlığına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Küçükgençay, N., Karatepe, F. & Peker, B. (2021). LGS ve örnek matematik sorularının öğrenme alanları ve PISA 2012 çerçevesinde değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(232), 177-198.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis : an expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif. : SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2011). PISA Türkiye. Ankara: MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu matematik uygulamaları dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu matematik uygulamaları dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). PISA 2018 Türkiye Ön Raporu. Erişim adresi: http://pisa.meb.gov.tr/wpcontent/uploads/2020/01/PISA_2018_Turkiye_On_Rap oru.pdf
• OECD (2019). PISA 2018 assessment and analytical framework. Paris: OECD Publishing.
• Öden, İ. M. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin seçmelim uygulamaları dersine ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Savran, N. Z. (2004). PISA projesinin Türk Eğitim Sistemi açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4) , 397-412.
• Seis, A. (2011). 6.-8. sınıf matematik ders kitaplarının PISA 2003 belirsizlik ölçeğine göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Şaban, Ö. (2019). Matematik uygulamaları dersinin ortaokul öğrencilerinin matematik okuryazarlığına ve matematiğe yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şaban, İ. H. (2019). Matematik ders kitapları cebir öğrenme alanındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şirin, B. & Yıldız, A. (2020). 8. sınıf matematik ders kitabının PISA temel matematik beceri seviyelerine göre incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(4) , 1158-1176.
• Uysal, E. & Yenilmez, K. (2014). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlığı düzeyi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 1- 15.
• Yeniel, A. (2019). Seçmeli matematik uygulamaları dersinin öğrencilerin matematik okuryazarlık düzeylerine ve matematiğe yönelik tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.