Dilaver Cebeci’nin “Şimdiki Zaman Çekiminde Bir Mahkûma Mektup” Adlı Şiirinde Metinlerarasılık Unsurları

Year 2019, Volume: 6 Issue: 1, 175 - 191, 28.06.2019

Mehmet Kara Selçuk Dağdelen

Abstract

19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya atılan ve kuramsallaşan metinlerarasılık, hiçbir metnin tek başına bir anlamının olamayacağı, her metnin mutlaka kendinden önceki metinlerin etkisiyle oluşacağı görüşüne dayanır. Bu bakımdan bir metni anlamlandırabilmek için başka yazılı/sözlü edebî eserlerle, başka sanat dallarıyla, yazıldığı dönemin özellikleriyle; içinden çıktığı toplumun tarihi, kültürel özellikleriyle ve inancıyla olan ilişkilerinin saptanması önemli hâle gelmiştir. Bu çalışmada Dilaver Cebeci’nin “Şimdiki Zaman Çekiminde Bir Mahkûma Mektup” adlı şiirindeki metinlerarası unsurlar tespit edilmiştir. Çalışmada nitel araştırmanın doküman analizi yöntemi kullanılarak veriler toplanmış, toplanan veriler; kavramsal çerçevenin oluşturulması, bulguların açıklanması, yorumlanması ve anlamlandırılmasında kullanılmıştır. Çalışmayla metinlerarası ilişki biçimlerinden en çok gönderge ve anıştırmanın kullanıldığı, metinlerarası ilişki biçimleriyle edebî sanatlar dışında farklı alanlarla da disiplinlerarası ilişki kurabildiği, metinlerarası ilişki biçimleriyle edebî sanatlar arasında yakın bir ilişki olduğu, metinlerarası ilişkilere bakarak sanatçının beslendiği kaynaklara ulaşılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Metinlerarasılık, Göstergelerarasılık, Şimdiki Zaman Çekiminde Bir Mahkûma Mektup, Dilaver Cebeci

The Intertextual Elements of Dilaver Cebeci's Poem "A Letter to a Prisoner in the Present Continuous Tense"

Abstract

The intertextuality that was proposed and theorized in the second half of the nineteenth century is based on the idea that no text can have a single meaning and that each text will definitely be influenced by previous texts. In order to fully understand a text, it is important to identify the relationship of a text to other written/oral literary works, to other art branches, to the characteristics of the time when it is written, and to the history, culture, and faith of the society from which it came out. In this study, the intertextual elements of Dilaver Cebeci's poem "A Letter to a Prisoner in the Present Continuous Tense" have been identified. In the study, the data were collected using the document analysis method of qualitative research to create the conceptual framework, and to explain, interpret and understand findings. It has been concluded that, of the forms of intertextual relations, reference and allusion are often used, that it can form, through the forms of intertextual relations, an interdisciplinary relation with different disciplines that are non-literary, and that the sources which the artist uses can be reached by looking at the intertextual relations.

Keywords

Intertextuality, Semiotics, A Letter to a Prisoner in the Present Continuous Tense, Dilaver Cebeci

References

• Akkale, M. (2006). Sevdiler, canlarından oldular eve dönemediler. İstanbul: Yesevî.
• Aktulum, K. (2000). Metinlerarası ilişkiler. Ankara: Öteki.
• Aktulum, K. (2004). Parçalılık metinlerarasılık. Ankara: Öteki.
• Altay, S. (2016). Bulaşıcı ve müzmin bir sosyal afet: Cumhuriyetin ilk yıllarında trahom hastalığı ve mücadele çalışmaları (1924-1938). CTAD,23, 167-211.
• Aytaç, G. (2003). Genel edebiyat bilimi, İstanbul: Say.
• Aytaş, G. (2011). Çağdaş gelişmeler ışığında şiir tahlilleri. Ankara: Akçağ.
• Banarlı, N. S. (2001). Resimli Türk edebiyatı tarihi, C: 1. İstanbul: Milli Eğitim.
• Bars, M. E. (2013). Veysel Karanî ile ilgili menkıbeler ve romanlar üzerine metinlerarası bir inceleme. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bayat, F. (2017). Kadim Türklerin mitolojik hikâyeleri. İstanbul: Ötüken.
• Cebeci, D. (2009). Farklı yönleriyle Türkler. İstanbul: Bilgeoğuz.
• Cebeci, D. (2017). Mavi türkü. Ankara: Panama.
• Cebeci, D. (t.y.). Türkiyem bütün şiirleri. Ankara: Panama.
• Dilçin, C. (1995). Örneklerle Türk şiir bilgisi. Ankara: TDK.
• Diyanet İşleri Başkanlığı (2013). Hadislerle İslam, C: 7. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Diyanet İşleri Başkanlığı (2014). Hadislerle İslam, C: 4. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Diyanet İşleri Başkanlığı (2018). Bakara Suresi. http://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/109/102-103-ayet-tefsiri sayfasından erişilmiştir.
• Diyanet İşleri Başkanlığı (t.y.). Riyâzü’s-sâlihîn metin ve çeviri, C: 1. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Eskimeyen Dostlar (2007). Çankaya Marşı. Eskimeyen Dostlar: http://www.eskimeyendostlar.net/makale/cankaya-marsi/2640 sayfasından erişilmiştir.
• Gariper, K. (2017). Köroğlu ve Deli Yusuf filmlerinin göstergelerarasılık ve metinlerarasılık bağlamında değerlendirilmesi. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 131-140.
• Gökalp-Alpaslan, G. G. (2006). Metinlerarası ilişkiler bağlamında cumhuriyet dönemi Türk şiirine genel bir bakış. 1. Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Ankara.
• Gökalp, Z. (2003). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Bordo Siyah.
• Gökşen, C. & Gökşen, R. (2016). “Dağ”ın türkülere mitik bir öge olarak yansıması. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi (TAED),57, 1599-1618.
• Hakkı, E. İ. (t.y.). Marifetname. İstanbul: Sarmaşık.
• İhvan Blog. (2015). Kabeli Seccadede Namaz Kılınabilir mi? İhvan Blog: http://blog.ihvan.com.tr/kabeli-seccadede-namaz-kilinabilir-mi.html sayfasından erişilmiştir.
• Muhyiddin-i Arabi, (1973). Saatlerin hazinesi. İstanbul: Başaran.
• Tinhte. (2011). Duvar Kağıtları. Tinhte: https://tinhte.vn/threads/xin-wallpapers-cho-soi-hu-duoi-trang-cho-cac-may-320-240.878044/sayfasından erişilmiştir.
• Todorov, T. (2014). Poetikaya giriş. (K. Şahin, Çev.). İstanbul: Metis.
• Türk Dil Kurumu (2018). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.trsayfasından erişilmiştir.
• Türkiye Diyanet Vakfı. (1991). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C: 16. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Türkiye Diyanet Vakfı. (2013). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C: 43. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Türkmen, F. (1998). Tahir ile Zühre. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Ülker, T. (2017). Dilaver Cebeci. Ankara: Bilgeoğuz.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.