SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DİJİTAL VATANDAŞLIK DÜZEYLERİ İLE SİBER ZORBALIK EĞİLİMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 100 - 119, 27.07.2016

Serdar Çiftçi , Hilal Sakallı

https://doi.org/10.17943/etku.97311

Cited By: 23

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimlerinin belirlenmesi; adayların dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Veri toplama aracı olarak; sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerini belirlemek için İşman ve Güngören (2014) tarafından geliştirilen “Dijital Vatandaşlık Ölçeği” ve siber zorbalık eğilimlerini belirlemek için Türkoğlu (2013) tarafından geliştirilen “Siber Zorbalık Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizinde, orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (r= 0.333, p<.01).

Kaynakça

• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algılariı üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi . 24, 1 - 10.
• Arıcak, O.T, Kınay, H. ve Tanrıkulu T. (2012). Siber Zorbalık Ölçeği'nin İlk Psikometrik Bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 17(1), 101-114.
• Arıcak, O. T. (2009). Üniversite Öğrencilerindeki Siber Zorbalık Davranışlarının Bir Yordayıcısı Olarak Psikiyatrik Belirtiler. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 167-184.
• Arıcak, O. T., Siyahhan, S., Uzunhasanoğlu, A., Saribeyoğlu, S., Çıplak, S., Yılmaz, N. ve Memmedov, C. (2008). Cyberbullying among Turkish Adolescents. CyberPsychology ve Behavior. 11(3), 253-261.
• Aşıcı Bilgel, T. ve Usluel Koçak, Y. (2013). Sayısal Uçurumun Üniversite Öğrencilerinin Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 44: 73-84.
• Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Sanal Zorba ve Mağdur Olma Durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
• Ayas, T. (2011). Lise Öğrencilerinin Sanal Zorba ve Mağdur Olma Yaygınlığı. XI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İzmir.
• Bardakcı, S., Akyüz, H.İ., Samsa-Yetik, S. ve Keser, H. (2014). Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Eğilimleri Üzerine Sosyokültürel Bir İnceleme. 8th International Computer & Instructional Technologies Symposium (ICITS). Trakya University: Edirne.
• Bayram, N. ve Saylı, M. (2013). Üniversite Öğrencileri Arasında Siber Zorbalık Davranışı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası (İÜHFM). 1, 107-116.
• Belsey, B. (2005). Cyberbullying.ca. 10.01.2015. http://wwvv.cyberbullying.ca.
• Belsey, B. (2008). Cyberbullying: An Emerging Threat to the “Always On” Generation. 10.01.2015. http://www.cyberbullying.ca/pdf/Cyberbullying_Article_by_Bill_Belsey.pdf.
• Burnukara, P. (2009). İlk ve Orta Ergenlikte Geleneksel ve Siber Akran Zorbalığına İlişkin Betimsel Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Campbell, M. A. (2005). Cyber bullying: An Old Problem in A New Guise? Australian Journal of Guidance and Counselling. 15(1). 68-76.
• Campfield, D. C . (2008). Cyber Bullying and Victimization: Psychosocial Characteristics of Bullies, Victims, and Bully/Victims. Doctoral Dissertation. The University of Montana: Montana.
• Çepni, O., Oğuz, S. ve Kılcan, B. (2014). İlköğretim Öğrencilerinin Dijital Vatandaşlığa Yönelik Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 18(3).
• Çetin, B., Peker, A. ve Eroğlu, Y. (2010). Kız Öğrencilerde Siber Zorba ve Kurban Olmanın Yordayıcıları Olarak İnternet Bağımlılığı ve Yaşam Doyumu. Keser, N., Baytekin, B. (Eds). 1.Uluslararası Kadın ve Sağlık Kongresi, (181-186). Sakarya.
• Çoklar, A. N. (2008). Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları İle İlgili Özyeterliklerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir.
• Çubukçu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research. 5, 148-174.
• Dilmaç, B. (2009). Sanal Zorbalığı Yordayan Psikolojik İhtiyaçlar: Lisans Öğrencileri İçin Bir Ön Çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 9 (3), 1291-1325.
• Eroğlu, Y. (2011). Koşullu Öz-Değer, Riskli İnternet Davranışları ve Siber Zorbalık/Mağduriyet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Sakarya.
• Farmer, L. (2010) 21. Century Standarts For İnformation Literacy. Leadership, 39 (4), 20-22.
• Gasser, U., Maclay, C. M., ve Palfrey, J. G., Jr. (2010). Working Towards a Deeper Understanding of Digital Safety for Children and Young People in Developing Nations. Berkman Center Research Publication. 7.
• Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2010). Bullying, Cyberbullying, and Suicide. Archives of Suicide Research. 14(3), 206-221.
• ISTE (International Society for Technology in Education). (2007). ISTE standards: Students. 08.09.2014, http://www.iste.org/docs/pdfs/20-14_ISTE_Standards-S_PDF.pdf.
• İşman A. ve Güngören Ö.C. (2013). Being Digital Citizen. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 106, 551–556.
• İşman, A. ve Güngören, Ö.C. (2014) Digital citizenship. Turkish Online Journal of Educational Technology . 13, 73-77.
• Juvonen, J. ve Gross, E.F. (2008). Extending the School Grounds?-Bullying Experiences in Cyberspace. Journal of School Health. 78(9), 496- 505.
• Kavuk, M. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Sanal Zorba ve Sanal Kurban Olma Durumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Keith, S., ve Martin, M.E. (2005). Cyber-Bullying: Creating a Culture of Respect in a Cyber World. Reclaiming Children and Youth. 13, 224-228.
• Kocadağ, T. (2012). Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Trabzon.
• Kowalski, R. M., ve Limber, S. P. (2007). Electronic Bullying Among Middle School Students. Journal of Adolescent Healt. 41, 22-30.
• Li, Q. (2005). New bottle but old wine: a research of cyberbullying in schools. Computers in Human Behavior. 20.11.2014. www.elsevier.com/locate/comphumbeh.
• Li, Q. (2007). Bullying in The New Playground: Research into Cyberbullying and Cyber Victimisation. Australasian Journal of Educational Technology, 23(4), 435-454.
• Li, Q., Cross, D., ve Smith, P. K. (2012). Cyberbullying in the Global Playground. West Sussex: Blackwell Publishing.
• Mark, L.K. (2009). Student, Educator, and Parent Perceptions Of Cyber Bullying in Three Hawai’i Middle Schools. Unpublished Thesis. University of Hawai’i Educational Psychology.
• Mossberger, K., Tolbert, C., ve S. McNeal, R. S. (2007). Digital Citizenship: The Internet, Society, and Participation. London, England: MIT Press.
• Nelson, M. (2003). School Bullies Going High Tech. 20.09.2014. http://canoe.ca/NewsStand/ LondonFreePress/2003/09/02/1744030.
• Ono, H. ve Zavodny, M. (2007). Digital inequality: A Five Country Comparison Using Microdata. Social Science Research. 36, 1135–1155.
• Özdemir, M. ve Akar, F. (2011). Lise Öğrencilerinin Siber-Zorbalığa İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Bakımından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 17(4), 605-626.
• Patchin,, J., W. ve Hinduja, S. (2006). Bullies Move Beyond The Schoolyard: A Preliminary Look At Cyber Bullying. Youth Violence and Juvenile Justice. 4(2), 148–169.
• Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel N. (2012). Boyun Eğici Davranışlar ile Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyet Arasındaki İlişkide Cinsiyetin Aracılığının İncelenmesi. International Journal of Human Sciences. 9(1), 205-221.
• Peker, A. (2014). Ergenlerin Siber Zorbalıkla Başa Çıkma Davranışlarının Cinsiyet Ve Sınıf Düzeyi Açısından İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 1(1).
• Ribble, M. ve Bailey, G. (2007). Digital Citizenship in Schools. Washington: ISTE Press.
• Ribble, M. (2009). Raising A Digital Child: A Digital Citizenship Handbook For Parents. Washington DC: The International Society for Technology in Education (ISTE).
• Shelley, M., Thrane, L., Shulman, S., Lang, E., Beisser, S., Larson, T. ve Mutiti, J. (2004). Digital Citizenship: Parameters of the Digital Divide. Social Science Computer Review. 22 (2), 256-269.
• Slonje, R. ve Smith, P. K. (2008). Cyberbullying: Another Main Type of Bullying? Scandinavian Journal of Psychology. 49, 147-154.
• Smahel, D., Helsper, E., Green, L., Kalmus, V., Blinka, L., ve Ólafsson, K. (2012). Excessive internet use among European children. EU Kids Online. 20.03.2015. http://www.lse.ac.uk/media@lse/research/EUKidsOnline/EU%20Kids%20III/Reports/ExcessiveUse.pdf.
• Şahin, M., Sarı, S. V., Özer, Ö., ve Er, S.H. (2010). Lise Öğrencilerinin Siber Zorba Davranışlarında Bulunma Ve Maruz Kalma Durumlarına İlişkin Görüşleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 21, 257-270.
• Tanrıkulu, T. (2013). Siber Zorbalık ile İlgili Değişkenlerin İncelenmesi ve Gerçeklik Terapisi Yönelimli Bir Müdahale Programının Siber Zorbaca Davranışlar Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Sakarya.
• Topçu, Ç. (2008). The Relationship Of Cyber Bullying To Empathy, Gender, Traditional Bullying, İnternet Use And Adult Monitoring. Master Dissertation. Middle East Technical University: Ankara.
• Topçu, Ç. ve Erdur-Baker, Ö. (2007). Geleneksel Akran Zorbalığının, Siber Zorbalığının ve Bu İki Tip Zorbalık Türü Arasındaki İlişkinin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi. 16. Ulusal Egitim Bilimleri Kongresi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Tuncer, M., Yılmaz, Ö. ve Tan, Ç. (2011). İnternetin Bilgi Edinme Kaynağı Olarak Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium. Fırat University, Elazığ.
• Türkoğlu, S. (2013). Ergenlerin Problemli İnternet Kullanımları İle Siber Zorbalık Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
• Vizenor, K. V. (2013). Binary Lives: Digital Citizenship and Disability Participation in a User Content Created Virtual World. Doctoral Dissertation, University at Buffalo, New York.
• Willard, N. (2006). Cyber Bullying and Cyberthreats: Responding to the Challenge of Online Social Cruelty, Threats, and Distress. Eugene, OR: Center for Safe and Responsible Internet Use.
• Willard, N. (2007). Cyberbullying and Cyberthreats: Responding to the Challenge of Online Social Aggression Threats, and Distress. Champaign Research Pres, Illinois.
• Williams, K. R. ve Guerra, N. G. (2007). Prevalence and Predictors of Internet Bullying. Journal of Adolescent Health. 41(6-1), 14–21.
• Wolak, J., Mitchell, K.J., ve Finkelhor, D. (2007). Does Online Harassment Constitute Bullying? An Exploration of Online Harassment by Known Peers and Online-Only Contacts. Journal of Adolescent Health. 41, 51-58.
• Yaman, E., Eroğlu, Y., ve Peker, A. (2011). Başa Çıkma Stratejileriyle Okul Zorbalığı ve Siber Zorbalık. İstanbul: Kaknüs Yayınları.