SCHOOL ADMINISTRATORS' EXPERIENCES WITH THE DISTANCE EDUCATION PROCESS OF DISABLED MIDDLE AND HIGH SCHOOL STUDENTS

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 122 - 152, 24.01.2024

Semra Korkmaz , Zeynep Turan

https://doi.org/10.17943/etku.1299061

Öz

Proje Numarası

SAB-2021-10125

OKUL YÖNETİCİLERİNİN ENGELLİ ORTAOKUL VE LİSE ÖĞRENCİLERİNİN UZAKTAN EĞİTİM SÜRECİNE YÖNELİK DENEYİMLERİ

Öz

Bu çalışmada, görme, işitme ve fiziksel engeli bulunan ortaokul ve lise öğrencilerinin öğrenim gördükleri okullarda görevli okul yöneticilerinin uzaktan eğitim sürecindeki deneyimlerinin incelenmesi ve uzaktan eğitime ilişkin düşüncelerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinin etkileşimli desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma grubunu Erzurum iline bağlı 3 merkez ilçede faaliyet gösteren 18 adet ortaokul ve lisede öğrenim gören ve 2021-2022 eğitim öğretim döneminde uzaktan eğitim alan engelli öğrencilerin okullarında görevli 20 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Okul yöneticileri engelli öğrencilerin uzaktan eğitiminden kaynaklı çeşitli problemlerin oluştuğunu belirtmişlerdir. Uzaktan eğitimin engelli öğrenciler için çeşitli avantajlar sunmasının yanı sıra çeşitli zorluklar da barındırdığı okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda belirlenmiştir. Ancak bu zorlukların alınacak önlemler sayesinde üstesinden gelinebileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

uzaktan eğitim, engelli öğrenci, okul yöneticisi, covid-19

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SAB-2021-10125

Kaynakça

• Adin, N. A. A., Enriquez, E. M. S., Ribo, J. V. P., Quililan, C. J., ryne Gemarangan, S., Saldariega, L., Handang, J., & Doren, C. A. (2023). Teachers' perspective on distance learning for students with visual impairment. European Journal of Higher Education and Academic Advancement, 1(1), 27-37.
• Akbayrak, K. Vural, G., & Ağar, M. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin koronavirüs pandemisi döneminde uzaktan eğitimine ilişkin deneyim ve görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 471-499. https://doi.org/10.17679/inuefd.863029.
• Akyürek, M. İ. (2020). Uzaktan eğitim: Bir alanyazın taraması. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-9.
• Ali, M. I. & Alam, A. (2020). Adoption, use, and impact of technology in open and distance learning. Studies in Indian Place Names, 40(3), 417-426.
• Almaghaslah D., & Alsayari, A. (2020). The effects of the 2019 novel coronavirus disease (COVID-19) outbreak on academic staff members: A case study of a pharmacy school in Saudi Arabia. Risk Management and Healthcare Policy, 13, 795-802.
• Almanthari, A., Maulina, S., & Bruce, S. (2020). Secondary school mathematics teachers' views on e-learning implementation barriers during the COVID-19 pandemic: The case of Indonesia. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(7), em1860.
• Alsheri, B. R., Fallatah, A. I., & Najmi, A. H. S. (2023). Systematic review of studies on the employment of digital educational platforms for students with disabilities. Journal of Positive School Psychology, 7(1), 1157-1169.
• Altun E. (2020). Eğitmenlerin uzaktan eğitime yönelik pedagojik yeterliliklerinin uzaktan eğitim ders videoları aracılığıyla incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Amin, M. & Piaralal, S. K. (2020). Antecedents and outcomes of service recovery satisfaction: Perspectives on open and distance learning in Malaysia. International Journal of Business Innovation and Research, 21(1), 56-78.
• Arabacı, S. (2020). Öğretmenlerin uzaktan eğitim algısı ve öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Asbury, K., Fox, L., Deniz, E., Code, A., & Toseeb, U. (2020). How is COVID-19 affecting the mental health of children with special educational needs and disabilities and their families? Journal Autism and Developmental Disorders, 51, 1772-1780.
• Aslan, İ., Aktay, M., Kurul, M. Ş., & Aruser, S. (2023). Özel eğitim öğrencileri ile çalışan öğretmenlerin uzaktan eğitim uygulamalarının özel eğitime yansımalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 243-264.
• Ayda, N. K., Baştaş, M., Altınay, F., Altınay, Z., & Dağlı, G. (2020). Distance education for students with special needs in primary schools in the period of COVID-19 epidemic. Propósitosrepresentaciones, 8(3), e587.
• Aydemir, E., & Islam, M. (2023). Covid-19 pandemi döneminde özel gereksinimli çocuk sahibi ailelerin yaşadığı zorluklar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(47), 743-763.
• Aydemir, M. (2018). Uzaktan eğitim program, ders ve materyal tasarımı. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4), 109-129.
• Baloğlu, S. (2020). Ortaokul yönetici ve öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Bates, T. (2020). Crashing into online learning: a report from five continents-and some conclusions. Online Learning and Distance Education Resources. https://www.tonybates.ca/2020/04/26/crashing-into-online-learning-a-report-from-five-continents-and-some-conclusions/.
• Beldarrain, Y. (2006). Distance education trends: Integrating new technologies to foster student interaction and collaboration. Distance Education, 27(2), 139-153.
• Birhan S. (2021). Uzaktan eğitim aracılığıyla gerçekleştirilen fen bilimleri dersinin etkililiğine ilişkin öğretmen, öğrenci, veli ve yönetici görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Blanco, A., & Dunne, S. (2020). “Learning pods” gaining steam but experts warn they could widen Connecticut’s achievement gap. Hartford Courant. https://libproxy.csun.edu/login?url=https://www-proquest-com.libproxy.csun.edu/newspapers/learning-pods-gaining-steam-experts-warn-they/docview/2436238842/se-2?accountid=7285.
• Borozancı, İ., Sezer, S., Duygu, T., Panış, B. İ., Arıcı, A., & Bolat, G. B. (2021). Pandemi sürecinde fiziksel engelli bireylerin sorun ve beklentileri üzerine nitel bir inceleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 21(2), 269-289.
• Bütüner, R., Uzun, Y., & Calp, M. H. (2021). Görme engelli bireyler için renk algılayan mekatronik yüzük tasarımı ve geliştirilmesi. Engelsiz Bilişim, 2021, 51.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25. Baskı). Ankara. Pegem Akademi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Cerezo, E. (2010). Perception and intention in relation to engineering: A gendered study based on a one-day outreach activity. IEEE Transactions on Education, 53(1), 61-70.
• Choque, P. M. G., Arellano, E. G. R., Navarro, E. R., Vergaray, J. M., Huayta-Franco, Y. J., & Toledo, M. F. M. (2022). Children with severe disabilities: adaptation, virtual education, and prospects. Experiences of three Peruvian mothers, COVID-19 context. Journal of Medicine and Life, 15(1), 43.
• Cohen, J. S., & Richards, J. S. (2020). Families of special needs students fear they lose school services in Coronavirus shut down. https://www.propublica.org/article/families-of-special-needs-students-fear-theyll-lose-schoolservices-in-coronavirus-shutdown adresinden 13 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• Constantia, C., Christos, P., Glykeria, R., Anastasia, A. R., & Aikaterini, V. (2023). The impact of COVID-19 on the educational process: the role of the school principal. Journal of Education, 203(3), 566-573.
• Cortegiani, A., Ingoglia, G., Ippolito, M., Giarratano, A., & Einav, S. (2020). A systematic review on the efficacy and safety of chloroquine for the treatment of COVID-19. Journal of Critical Care, 57, 279-283.
• Creswell, J. W. (2002). Educational Research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. International Pearson Merril Prentice Hall.
• Çelik, S., Tomris, G., & Tuna, D. M. (2021). The COVID-19 pandemic: The evaluation of the emergency remote parent training program based on at-home support for children with Down syndrome. Children and Youth Services Review, 133, 106325.
• Çiftçi, G. T., & Doğan, T. G. (2018). Açık ve uzaktan eğitim uygulamaları için ortam standartlarının belirlenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 4(3), 12-15.
• de Godoi, T. X., Deogenes, P., da Silva Junior, D. P., & Costa Valentim, N. M. (2020). A case study about usability, user experience and accessibility problems of deaf users with assistive technologies. M. Antona., & C. Stephanidis (Eds), Computer Science Lecture Notes (ss. 73- 91). Denmark.
• de Klerk, ED., & Palmer, JM. (2022). Technology engagement for students living with disabilities through collaborative online learning during and after the pandemic. Perspectives in Education, 40(1), 80-95.
• DeMatthews, D., Reyes, P., Solis Rodriguez, J., & Knight, D. (2023). Principal perceptions of the distance learning transition during the pandemic. Educational Policy, 37(3), 653-675.
• Dolenc, K., Šorgo, A., & Virtič, M. P. (2021). The difference in views of educators and students on forced online distance education can lead to unintentional side effects. Education and Information Technologies, 26, 7079-7105.
• Dominelli, L. (2021). A green social work perspective on social work during the time of COVID‐19. International Journal of Social Welfare, 30(1), 7-16.
• Emin, M. N. (2020). Koronavirüs salgını ve acil durumda eğitim. Seta Perspektif, 268, 1-4.
• Erden, N., & Cahit, N. (2023) COVİD-19 Pandemi sürecinde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine devam eden özel gereksinimnli çocukların ailelerinin beklentisi. Turkish Special Education Journal: International TSPED, 5(1), 59-92.
• Ergezen, A. (2022). Özel gereksinimli bireylerin eğitiminde uzaktan eğitim uygulamalarının özel eğitim öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ertuğ, C., & Caner, O. (2021) Eğitim Bilişim Ağı (EBA): Covid-19 küresel salgınının yansımaları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(3), 1553-1595.
• Fahmi, S. (2023). Distributed mode to education in Morocco: Explorating students' experience of distance learning during Covid19. In Erasmus Scientific Days 2022, (ITTES 2022) (ss. 242-252). Mohammed University, Fas.
• Fazlı, B. (2022). Kaynaştırma öğrencilerinin eTwinning projelerine dâhil edilmesi: Bir fenomenoloji çalışması. Edebiyat Dilbilim Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 115-128.
• Filiz, A., & YILDIZ, A. (2023). COVID19 pandemisi sürecinde okulda sağlığın korunmasına yönelik uygulamaların okul yöneticilerin bakış açısıyla değerlendirilmesi. Okul Yönetimi, 3(1), 59-70.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E., & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th Ed.). New York, NY: McGraw Hill.
• Golladay, R. M., Prybutok, V. R., & Huff, R. A. (2000). Critical success factors for the online learner. Journal of Computer Information Systems, 40(4), 69-71.
• Güngör, T. A., & Yılmaz, M. (2021). Okul yöneticilerinin uzaktan eğitim döneminde kullandıkları çatışma stratejileri ve yöntemleri. OPUS International Journal of Society Researches, 18(41), 3583-3608.
• Güven, M. (2021). Erişilebilirlik için yalın Türkçe. Dilbilim, 37, 67-88.
• Hanreddy, A. (2022). Students in need of distance education and comprehensive support: (Re)Defining access to distance education. Inclusive Practices, 1(1), 33-38.
• Hart, C. M., Berger, D., Jacob, B., Loeb, S., & Hill, M. (2019). Online learning, offline outcomes: Online course taking and high school student performance. Aera Open, 5(1), 1-17.
• Hassan, H. A. (2023). Qualitative analysis of the experience of Minnesota Somali parents with students with disabilities in distance learning during the COVID-19 pandemic. Education Leadership Doctoral Thesis. University of St. Thomas, United States of America.
• Hebebci, M. T., Bertiz, Y., & Alan, S. (2020). Investigation of views of students and teachers on distance education practices during the Coronavirus (Covid-19) Pandemic. International Journal of Technology in Education and Science (IJTES), 4(4), 267-282.
• Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020). The difference between emergency remote teaching and online learning. Educause Review, 27, 1-12.
• İvari, N., Sharma, S., & Ventä-Olkkonen, L. (2020). Digital transformation of everyday life-How COVID-19 pandemic transformed the basic education of the young generation and why information management research should care? International Journal of Information Management, 55, 102183.
• Kajs, L. T., & McCollum, D. L. (2009). Examining tolerance for ambiguity in the domain of educational leadership. Academy of Educational Leadership Journal, 13(2), 1-16.
• Kalaç, M. Ö., Telli, G. ve Erönal, Y. (2020). Covid-19 tartışması, eğitim sürecinde engelli eğitim durumlarını ve çözüm önerileri. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörlük Basımevi.
• Kaman, K., & Altunay, B. (2021). Görme yetersizliği olan öğrencilerde uzaktan eğitim sürecinde yaşanan sorunların öğretmen, öğrenci ve aile açısından incelenmesi. Engelsiz Bilişim. 2021, 75.
• Karabatak, S., Alanoğlu, M., & Karabatak, M. (2020). Effects of homework support ed distance education on academic satisfaction, academic achievement, and attitude towards distance education. 8th International Symposium on Digital Forensics and Security (ITTES 2020) (ss. 1-5). Firat University, Elazig.
• Karabey, S., Turan, Z., Keskin, M. E., & Yiğit, V. (2020). Türkiye de Engelli Bireylerin Uzaktan Eğitimi Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(2), 215-223.
• Korol, A., Konovalchuk, I., Kolosova, O., Tarnavska, N., & Khilya, A. (2023, June). Organization of Distance Learning in the Ukrainian Practice of Inclusive Education. Environment, Technologies, Resources. Proceedings of the International Scientific and Practical Conference.
• Mabruroh, A. F., Gunarhadi, G., & Widyastono, H. (2022). A photo voice study exploring deaf students' experiences during the COVID-19 pandemic. AL-ISHLAH: Jurnal Pendidikan, 14(1), 631-642.
• Marteney, T., & Bernadowski, C. (2016). Teachers' perceptions of the benefits of online instruction for students with special educational needs. British Journal of Special Education, 43(2), 178-194.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry. Pearson, London, United Kingdom.
• MEB. (2018). Güçlü yarınlar için 2023 eğitim vizyonu. Ankara: MEB. https://www.meb.gov.tr/2023-egitim-vizyonu-aciklandi/haber/17298/tr.
• Mengi, A., & Alpdoğan, Y. (2020). Covid-19 salgını sürecinde özel eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 413-437.
• Mosia, P. A. (2017). Access to higher education for students with disabilities in Lesotho. Unpublished Doctoral Thesis. University of South Africa, Pretoria, South Africa.
• Mulenga, E. M., & Marbán, J. M. (2020). Is COVID-19 the gateway for digital learning in mathematics education? Contemporary Educational Technology, 12(2), ep269.
• Omak, S., Alpdoğan, Y., & Sazak, E. (2022). Sınıfında OSB’li öğrenci bulunan özel eğitim öğretmenlerinin özel alan yeterliklerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 152-171.
• Onan, K. , Kaya, H. & Özkoçak, Y. (2023). Pandemi dönemindeki uzaktan eğitim uygulamalarının engelli öğrencilerin akademik başarısına etkisi: Bir vakıf üniversitesi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1) , 150-171.
• Özer, M. (2020). Türkiye’de COVID-19 Salgını sürecinde millî eğitim bakanlığı tarafından atılan politika adımları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1124-1129.
• Özoruç, N., & Sığırtmaç, A. D. (2023). Okul öncesi eğitim alan çocukların, öğretmenlerinin ve ebeveynlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüş ve deneyimleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 23-50.
• Papagiannidis, S., Harris, J., & Morton, D. (2020). WHO led the digital transformation of your company? A reflection of IT related challenges during the pandemic. International Journal of Information Management, 55, 102166.
• Prinsloo, P. & Uleanya, C. (2022). Making the invisible visible: Disability in South African distance education. Distance Education, 43(4), 489-507.
• Ries E. (2020). School-based physical therapy in the age of COVID-19. APTA Journal, 12(8), 28-39.
• Ryzhkov, Y. (2023). To the questions of distance education all over the world. Features and main problems. 15(3), 263-268.
• Saba, F. (2000). Research in distance education: A status report. International Review of Research in Open and Distance Learning, 1(1), 1-9.
• Sahu, P. (2020). Closure of universities dueto coronavirus disease 2019 (COVID-19): Impact on education and mental health of students and academic staff. Cureus, 12(4), e7541.
• Santamaria-López, T. M., & Ruiz, V. G. (2023). Distance education for children with a disability and/or from vulnerable families. Education and Information Technologies, 28(5), 5297-5312.
• Sarıoğlan, A. B., Altaş, R., & Rabia, Ş. (2020). Uzaktan eğitim sürecinde fen bilimleri dersinde deney yapmaya ilişkin öğretmen görüşlerinin araştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 371-394.
• Schuck R., & Lambert R. (2020). Am I doing enough? Experiences of special educators on emergency distance education. Educational Sciences, 10(11), 320.
• Sintema, E. J. (2020). Effect of COVID-19 on the performance of grade 12 students: Implications for STEM education. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(7), em1851.
• Sonnenschein, S., Stites, ML, Grossman, JA, & Galczyk, SH (2022). "This will probably affect your whole life": Parents' views on special education services during COVID-19. International Journal of Educational Research, 112, 101941.
• Şengül, K. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde Türkçe’nin yabancı dil olarak öğretimi. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 24, 174-222.
• Şenol, F. B., & Yaşar, M. C. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden “özel eğitim”. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 439-458.
• Şimşek, S. & Toprakcı, E. (2023). Milli eğitim müdürlerinin uzaktan yönetimde karşılaştıkları sorunlar. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 7(1) , 53-66.
• Tekin, Ö. (2022). Okul yöneticilerine göre salgın döneminde uzaktan eğitim sürecinde yaşanan sorunlar (İstanbul-Maltepe ilçesi örneği).(Tez No: 715285) [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Turan, Z. & Gürol, A. (2020). Eğitimde acil bir dönüşüm: Covid-19 pandemisi döneminde çevrim içi ders alan üniversite öğrencilerinin stres algıları ve görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 17(2), 222-242.
• TÜİK (2021). Engelli ve yaşlılıkla ilgili göstergeler. https://data.tuik.gov.tr/Search/ Search?text=engelli&dil=1 adresinden 11 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• UNICEF (2020). UNICEF diyor ki: COVID-19 nedeniyle dünya genelinde 168 milyondan fazla çocuğun okulu neredeyse bir yıldır kapalı. https://www.unicef.org/turkiye/bas%C4%B1n-b%C3%BCltenleri/unicef-diyor-ki-covid-19-nedeniyle-d%C3%BCnya-genelinde-168-milyondan-fazla-%C3%A7ocu%C4%9Fun adresinden alınmıştır.
• Wallace, F. (2018). Assistive technology for students with disabilities. https://elearningindustry.com/assistive-technology-for-students-disabilities adresinden 10 Ağustos 2020 tarihinde alınmıştır.
• WHO (2020). World report on disability. https://www.who.int/teams/noncommunicable-diseases/sensory-functions-disability-and rehabilitation /world-report-on-disability adresinden 3 Mart 2023 tarihinde alınmıştır.
• Yağcı, Y. (2022). Covid-19 sürecinde ilkokullarda uzaktan eğitim: Yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Yaman, F., Dönmez, O., Avcı, E., & Yurdakul, I. K. (2016). İşitme engelli öğrencilerin okuma yazma eğitiminde mobil uygulama kullanımı. Eğitim ve Bilim, 41(188), 153-174.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. (7. baskı). Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, R. (2004). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Konya. Atlas Kitabevi.