Interstate Relations Before The Second World War According To The Articles By Cihad Baban In The Doğu Newspaper

Year 2025, Issue: 22, 172 - 181, 31.05.2025

Cemal Aydın , Selami Kılıç

https://doi.org/10.29157/etusbed.1510915

Abstract

The life of Cihad Baban is like a mirror that reflects the last period of the history of the Turkish Republic. This mirror reflects the story of a pioneer of enlightenment. Baban completed his education in the founding years of the Turkish Republic. He studied law, but his interest was not limited to laws. He became one of the pioneers of change and enlightenment in society with his pen and words. The articles he published in newspapers contained sharp analyzes of the political and social issues of the time. Baban published the Doğu newspaper and wrote his editorials in Erzurum, where Tahsin Uzer went to serve as the Third Inspector General. Although the content of Baban's articles here is diverse, his analysis and predictions on foreign policy are critical. He assessed the policies of the great powers of the time (Germany, England, France, the Soviet Union and the USA) and the global impact of these policies. In particular, the rise of Germany and the policies of the Nazis were covered extensively in Baban's articles. This research aims to analyze the dynamics of interstate relations before World War II by examining Cihad Baban's writings in the Doğu newspaper. His articles provide valuable primary sources for understanding the political atmosphere of the period and the development of international relations. Understanding interstate relations in this period is crucial for understanding the causes of the war and the development of international politics. The thesis that the thoughts and predictions expressed by Baban in his writings are largely correct will be revealed.

Keywords

Cihad Baban, Second World War, Diplomacy

Cihad Baban’ın Doğu Gazetesi’ndeki Yazılarına Göre İkinci Dünya Savaşı Öncesi Devletlerarası İlişkiler

Abstract

Cihad Baban’ın yaşamı, Türkiye Cumhuriyeti tarihine tanıklık eden bir ayna gibidir. Bu aynada, bir aydınlanma öncüsünün hikâyesi yansır. Baban, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluş yıllarında eğitimini tamamladı. Hukuk fakültesinden mezun oldu, ancak ilgisi sadece yasalarla sınırlı kalmadı. Düşünce ve söylemleriyle toplumda değişimin ve aydınlanmanın öncülerinden oldu. Gazetelerde yayımladığı makaleler, dönemin siyasi ve sosyal meselelerine dair keskin analizler içeriyordu. Tahsin Uzer’in Üçüncü Genel Müfettişlik görevi için gittiği Erzurum’da Doğu gazetesini çıkararak birçok başmakale kaleme almıştır. Baban’ın buradaki yazılarının içeriği çeşitli olsa da dış politikaya yönelik analiz ve öngörüleri son derece önemlidir. Dönemin büyük güçlerinin (Almanya, İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği ve ABD) izlediği politikaları ve bu politikaların küresel etkilerini değerlendirmiştir. Özellikle Almanya'nın yükselişi ve Nazi politikaları, Baban’ın makalelerinde yer bulmuştur. Bu araştırma, Cihad Baban’ın Doğu gazetesindeki yazılarını inceleyerek, İkinci Dünya Savaşı öncesindeki devletlerarası ilişkilerin dinamiklerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Yazdığı makaleler, dönemin siyasi atmosferini ve uluslararası ilişkilerin gelişimini anlamak için değerli birincil kaynaklar sunmaktadır. Bu dönemdeki devletlerarası ilişkileri anlamak, savaşın nedenlerini ve uluslararası siyasetin evrimini kavramak açısından kritik öneme sahiptir. Baban’ın yazılarında dile getirdiği düşünce ve öngörülerin büyük oranda doğru olduğu ortaya konmuş olacaktır.

Keywords

Cihad Baban, İkinci Dünya Savaşı, Diplomasi

References

• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 10. Dönem Hâl Tercümesi.
• TBMM, Millet Meclisi I. Dönem Hâl Tercümesi.
• TBMM, Millet Meclisi II. Dönem Hâl Tercümesi.
• TBMM, Kurucu Meclis Hâl Tercümesi.
• (1937, Aralık 22). Doğu.
• (1937, Aralık 29). Doğu.
• (1938, Ocak 5). Doğu.
• (1938, Ocak 2). Doğu.
• (1938, Mart 5). Doğu.
• (1938, Mart 13). Doğu.
• (1938, Mart 18). Doğu.
• (1938, Şubat 18). Doğu.
• (1938, Mart 26). Doğu.
• (1938, Mart 10). Doğu.
• (1938, Mart 18). Doğu.
• (1938, Nisan 8). Doğu.
• (1938, Nisan 14). Doğu.
• (1938, Mayıs 15). Doğu.
• (1938, Haziran 11). Doğu.
• (1938, Temmuz 21). Doğu.
• (1938, Ağustos 4). Doğu.
• (1938, Ağustos 9). Doğu.
• (1942, Kasım). Terbiye Postası Öğretmenin Aylık Dergisi(2).
• (1946, Ağustos 5). TBMM Zabıt Ceridesi.
• (1948, Kasım 11). Tasvir.
• (1950, Şubat 13). Son Saat.
• (1950, Kasım 23). Son Saat.
• (1957, Ocak 11). Milliyet.
• (1959, Ocak 17). Cumhuriyet.
• (1961, Ağustos 22). Cumhuriyet.
• (1962, Kasım 14). TBMM, Millet Meclisi.
• (1964, Ekim 21). Cumhuriyet.
• (1965, Eylül 24). Cumhuriyet.
• (1965, Temmuz 19). Cumhuriyet.
• (1981, Aralık 13). Milliyet.
• (1984, Eylül 29). Son Havadis.
• Aksu, Z. (2002). “Türk Dış Politikası ve Uluslararası Örgütler”. Uluslararası Stratejik Boyut Dergisi, 2 (2), s. 79.
• Altan, B. (2022). “Bir Cumhuriyet Aydını: Cihad Baban’ın Gazeteciliği ve Siyasal Yaşamı”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (106)
• Armaoğlu, F. (2014). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Baban, C. (1963, Ekim 5). Refet Paşa Merhum. Ulus.
• Baban, C. (1970). Politika Galerisi (Büstler ve Portreler). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baban, C. (1971, Mart 18). Cevat Fehmi. Cumhuriyet.
• Baban, C. (1983). Meydan Sohbetleri. İstanbul: Özdem Kardeşler Matbaası.
• Baban, C. (1984). Hocam ve Amcam Şükrü Baban. Ord, Prof. Şükrü Baban’a Armağan.
• Bilgi, S. (2002). Hatıralar. Ankara: Boğaziçi Yayınları.
• Engin, E. (2007). Galatasaray Lisesi (1923-1950 Dönemi). [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü]. İstanbul.
• Emekli Sandığı Arşivi, 11.168.450 Numaralı Sicil Dosyası.
• Galatasaray Eğitim Vakfı. Haberler. No:6.
• Güzel, H. T. (2017, Mart). Hasta Adam, Osmanlı Devleti Karşısında Başarılı Bir İtalyan Diplomasi Örneği: Trablusgarp Savaşı.
• Helvacı, P. (2021) Gazeteci ve Siyasi Kimliğiyle Cihat Baban, [Doktora Tezi, Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
• İnuğur, M. N. (1999). Türk Basınında İz Bırakanlar. İstanbul: Der Yayınları.
• Işık, İ. (2013). Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayınları.
• Karabulut, B. (2014). “Birinci Dünya Savaşı ve Uluslararası İlişkilerde İdealizmin Yükselişi”. Gazi Akademik Bakış, 8 (15).
• Karaköse, H. (2007). Siyasi Düşünce Tarihi (2 b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karaveli, O. (1948, Şubat). “Galatasaraylılar Konuşuyor: Cihad Baban”. Galatasaray Dergisi (6).
• Karpat, K. H. (2015). Türk Demokrasi Tarihi, Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kissenger, H. (2000). Diplomasi. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Koloğlu, O. (2006). “Galatasaray'ın Tarihsel Dönemleri”. Sultani, (26).
• Mustafa Yahya, M. (2020). “İkinci Dünya Savaşı Başlarken Türkiye’nin Dış Politikası (1939) ”. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi, 4 (7).
• Sander, O. (2004). Siyasi Tarih 1918-1994. Ankara: İmge Kitabevi.
• Taner, H. (1984, Ekim 14). Devekuşuna Mektuplar. Milliyet.