Havayolu Müşterilerinin Duygu Haritasını Çözümleme: Çevrimiçi Değerlendirmeler Üzerine Bir Duygu Analizi

Year 2025, Issue: 22, 73 - 93, 31.05.2025

Fatih Pınarbaşı

https://doi.org/10.29157/etusbed.1560132

Abstract

Yoğun rekabetin olduğu ve yüksek iş değerinin yaşandığı havayolu sektörü, müşteri-marka ilişkilerinin önemli olduğu sektörlerden biridir ve tüketici içgörüleri, pazardaki şirketlere avantaj sağlamaktadır. Dijitalleşme ve online platformların popülerliği, markalar için tüketicilerin tepkilerini anlamayı önemli hale getirmiştir. Çalışma çevrimiçi değerlendirmeleri kullanarak havayolu pazarını bir duygu perspektifinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Konuyu belirli alt bağlamlarda inceleyen literatürdeki çalışmalardan farklı olarak, farklı havayolu türlerini ve bölgelerini ve kullanıcı özelliklerini de ele alan kapsamlı bir yaklaşım sunulmaktadır. Çalışma üç ana bölümden oluşan (değerlendirmeler, havayolları ve yolcular) bir araştırma çerçevesini takip etmektedir. Bu amaçla, Skytrax'ın çevrimiçi inceleme web sitesinden 210 havayolundan 124.280 değerlendirme verisi toplanmıştır. Duygu analizi için bir dönüştürücü (transformers) model olan "Emotion English DistilRoBERTa-base" kullanılarak yedi duygu kategorisi; havayolu türleri, havayolu bölgeleri, kullanıcı seyahat türleri, kullanıcı seyahat sınıfları ve kullanıcı inceleme derecelendirme kategorileri üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışma, çerçeve genelinde duygu kategorilerinin temel örüntülerini ortaya koymakta ve duyguların pazar ortamında ve kullanıcı-marka iletişimindeki kritik rolünü vurgulamaktadır.

Keywords

havayolu pazarlaması, duygu analizi, kulaktan kulağa pazarlama, çevrimiçi incelemeler

Deciphering the Airline Customers Emotions Landscape: A Sentiment Analysis on Online Reviews

Abstract

The airline industry, which has intense competition and high business value, is one of the industries where customer-brand relationships are essential, and consumer insights provide an advantage to the companies in the market. Digitalization and the popularity of online platforms make understanding consumers' reactions essential for brands. This study aims to evaluate the airline market from a sentiment perspective using online reviews. Unlike studies that examine the subject in specific sub-contexts, a comprehensive approach is presented that also addresses different airline types regions and user characteristics. The study follows a research framework consisting of three main sections: review, airlines, and passengers. For this purpose, 124.280 reviews from 210 airlines are collected from Skytrax's online review website. Using “Emotion English DistilRoBERTa-base”, a transformative model for sentiment analysis, seven sentiment categories were evaluated based on airline types, airline regions, user travel types, user travel classes and user review rating categories. The study reveals the fundamental patterns of sentiment categories across the framework and highlights the critical role of sentiments in the market environment and user-brand communication.

Keywords

airline marketing, sentiment analysis, word of mouth, online reviews.

References

• Abbas, N., Ashiq, U. ve Abbas, A. (2020). “Training and employee performance: Mediating role of job satisfaction in civil society organizations of Pakistan”. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 6 (4), 1041-1050.
• Ahmad, A., Salleh, A. M. M., Omar, K., Bakar, K. A., ve Sha’arani, K. A. W. (2018). “The Impact of Leadership Styles and Stress on Employee Turover Intention in Terengganu Hotel Community”. International Journal of Engineering & Technology, 7 (3.21), 38.
• Aksoy, B. (2008). The relationship between paternalistic leadership, empowerment and turnover intention: An empirical study. [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul
• Altaş, S. S. ve Çekmecelioğlu, H. G. (2007). “İş Tatmini, Örgütsel Bağlilik ve Örgütsel Vatandaşlik Davranişinin İş Performansi Üzerindeki Etkileri: Bir Araştirma”. Öneri Dergisi, 7 (28), 47-57.
• Applebaum, D., Fowler, S., Fiedler, N., Osinubi, O. ve Robson, M. (2010). “The impact of environmental factors on nursing stress, job satisfaction, and turnover intention”. JONA: The Journal of Nursing Administration, 40 (7/8), 323-328.
• Arifin, Z., Nirwanto, N. ve Manan, A. (2019). “Improving the effect of work satisfaction on job performance through employee engagement”. International Journal of Multi-Discipline Science (IJ-MDS), 2 (1), 1-9.
• Aruoren, E. E. (2020). “Job satisfaction and paternalistic leadership behaviour”. Journal of Social and Management Sciences, 15 (1), 58-67.
• Aycan, Z. (2001a). “Human resource management in Turkey: Current issues and future challenges”. International Journal of Manpower, 22 (3), 252-260.
• Aycan, Z. (2001b). “Paternalizm: Yönetim ve liderlik anlayışına ilişkin üç görgül çalışma”. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 1-26.
• Aycan, Z. (2015). “Paternalistic Leadership”. Wiley Encyclopedia of Management, 1–2. doi:10.1002/9781118785317.weom060156
• Aycan, Z. (2015). “Paternalistic Leadership”. Wiley Encyclopedia of Management, 1–2.
• Aycan, Z., Kanungo, R. N. ve Sinha, J. B. (1999). “Organizational culture and human resource management practices: The model of culture fit”. Journal of cross-cultural psychology, 30 (4), 501-526.
• Aycan, Z., Schyns, B., Sun, J. M., Felfe, J. ve Saher, N. (2013). “Convergence and divergence of paternalistic leadership: A cross-cultural investigation of prototypes”. Journal of International Business Studies, 44, 962-969.
• Aydın, O. A. (2022). “Türkiye’de iş tatmini ve iş performansı arasındaki ilişki: bir meta analiz çalışması”. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (1), 45-57.
• Baş, T. ve Ardıç, K. (2002). “Yükseköğretimde iş tatmini ve tatminsizliği”, İktisat İşletme ve Finans, 17 (198), 72-81.
• Bedi, A. (2020). “A meta‐analytic review of paternalistic leadership”. Applied Psychology, 69 (3), 960-1008.
• Bozkurt, S. (2023). Process Makro İle Aracılık, Düzenleyicilik Ve Durumsal Aracılık Etki Analizleri (Spss Uygulamalı), Bursa: Ekin Yayınevi.
• Brayfield, A. H. ve Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of applied psychology, 35 (5), 307.
• Brunetto, Y., Teo, S. T., Shacklock, K. ve Farr‐Wharton, R. (2012). “Emotional intelligence, job satisfaction, well‐being and engagement: explaining organisational commitment and turnover intentions in policing”. Human resource management journal, 22 (4), 428-441.
• Cerit, Y. (2012). “Paternalistik liderlik ile yöneticiden ve işin doğasından doyum arasındaki ilişki”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 35-56.
• Chen, L. Y. (2004). “Examining the effect of organization culture and leadership behaviors on organizational commitment, job satisfaction, and job performance at small and middle-sized firms of Taiwan”. Jounal of American Academy of Business, 5, 432-438.
• Cheng, B. S., Chou, L. ve Farh, J. L. (2000). “A triad model of paternalistic leadership: The constructs and measurement”. Indigenous Psychological Research in Chinese Societies, 14, 3–64.
• Cinnioğlu, H. ve Salha, H. (2017). “İşgörenlerin paternalist liderlik algılarının duygusal emek düzeyleri üzerine etkisi: İstanbul'daki yiyecek içecek işletmeleri üzerine bir araştırma”. Sosyal Bilimler Metinleri, 2017 (2), 68-77.
• Cohen, J. (1988), Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences, Lawrence Erlbaum, Mahwah, NJ.
• Coşkun, B. (2023). İş tatmininin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde babacan liderliğin aracılık rolü: İnşaat sektöründe bir uygulama. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Çalışkan, A. E., Uzun. M., Anbarlı, B., Demir, S., Çalışkan, M., Erol, İ. E., Aslandağ, G., Zorlu, Y. Akgün B. (2023). “Okul Yöneticilerinin Paternalist Liderlik Davranışlarının Öğretmen İş Tatminine Etkisi”. Sosyal Gelişim Dergisi, 1 (2), 229-236.
• Çalışkan, N. (2015). Ulusal kültürün örgüt kültürü ve paternalist liderlik algısı üzerindeki etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Nevşehir.
• Çalışkan, N. ve Özkoç, A. G. (2016). “Örgütlerde paternalist liderlik algısına etki eden ulusal kültür tiplerinin belirlenmesi”. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 11 (44), 240-250.
• Çöl, G. (2008). “Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• DeConinck, J. B. ve Johnson, J. T. (2009). “The effects of perceived supervisor support, perceived organizational support, and organizational justice on turnover among salespeople”. Journal of Personal Selling & Sales Management, 29 (4), 333-350.
• Demirer, P. (2012). Is Paternalistic leadership empowering: A contingency framework. [Yüksek Lisans Tezi, Koç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
• Demirhan, Y., Kula, S. ve Karagöz, G. (2014). “İş memnuniyeti ve yönetici desteğinin memurların performansına etkisi: Diyarbakır özel harekat polis birimi örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), 285-297.
• Deng, Z. ve Chen, W. Z. (2013). “Empirical research on the effects of paternalistic leadership on employee’s work attitude and behavior: Job satisfaction as a mediating variable”. Journal of Dalian University of Technology, 1, 6-15.
• Diatmika, I. G. ve Supartha, I. W. G. (2017). “Turnover Intention Serta Dampaknya Terhadap Kinerja Karyawan Pada Pt Agung Automall Kuta”. Jurnal Ekonomi Dan Bisnis Universitas Udayana, 6 (6), 2441– 2474.
• Dorfman, P. W. ve House, R. J. (2004). Cultural influences on organizational leadership: Literature review, theoretical rationale, and globe project goals. R. J. House, P. J. Hanges, M. Javidan, P. W. Dorfman ve V. Gupta (Ed.), Culture, leadership and organizations the GLOBE study of 62 societies içinde (ss. 51-67). Sage Publications.
• Düzgün, A. (2022). “Kriz yönetimi ile çalışan performansı arasındaki ilişkide paternalist liderin aracı etkisi”. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (01), 243-260.
• Dymecka, J., Filipkowski, J. ve Machnik-Czerwik, A. (2021). “Fear of COVID-19: stress and job satisfaction among Polish doctors during the pandemic”. Advances in Psychiatry and Neurology/Postępy Psychiatrii i Neurologii, 30 (4), 243-250.
• Efeoğlu, İ.E. (2006), İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu Ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. [Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Adana
• Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I. L. ve Rhoades, L. (2002). “Perceived supervisor support: contributions to perceived organizational support and employee retention”. Journal of applied psychology, 87(3), 565-573.
• Erkenekli, M. (2012). “Kültürel değer çalışmalarında yöntem ve sosyolojik araştırmalar için bir model önerisi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 221-230.
• Fang, C. H., Fang, C. L., Chao, R. F. ve Lin, S. P. (2019). “Paternalistic leadership and employees’ sustained work behavior: a perspective of playfulness”. Sustainability, 11 (23), 6650.
• Farh, J. L. ve Cheng, B. S. (2000). “A cultural analysis of paternalistic leadership in Chinese organizations”. In Management and organizations in the Chinese context içinde (ss. 84-127). London: Palgrave Macmillan UK.
• Fındıklı, M. A. (2015). “Algılanan lider desteği ve algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti ilişkisinde örgütsel özdeşlemenin aracılık rolü: İstanbul’da kamu çalışanları üzerine bir araştırma”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25 (77), 136-157.
• Fornell, C., ve Larcker, D.F. (1981). “Evaluating Structural Equation Models With Unobservable Variables And Measurement Error”. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39-50.
• Gerçek, M. (2018). “Yöneticilerin babacan (paternalist) liderlik davranışlarının psikolojik sözleşme bağlamındaki beklentileri üzerindeki etkilerine yönelik bir çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13 (2), 101-118.
• Gürer, A. (2019). 21. yüzyılda liderlik yaklaşımları. İstanbul: Hiperlink Yayınları
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham R. L. (2010). Multivariate Data Analysis. (7th ed). NJ: Pearson Prentice Hall.
• Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M. ve Sarstedt, M. (2022). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM), (3rd ed.) Thousand Oaks, CA: Sage.
• Hashmi, A., Khalid, M. ve Yasmin, S. (2021). “Paternalistic leadership, teachers' commitment and their job satisfaction: A Panorama of Secondary Schools”. Ilkogretim Online, 20 (4), 1722-1732.
• Hellman, C. M. (1997). “Job satisfaction and intent to leave”. The journal of social psychology, 137 (6), 677-689.
• Henseler, J., Ringle, C.M., ve Sarstedt, M. (2015). “A New Criterion For Assessing Discriminant Validity in Varience-Based Structural Equation Modelling”. Journal of the Academy of Marketing Science, 43, 115-135.
• Hochwarter, W. A., Perrewe, P. L., Ferris, G. R. ve Brymer, R. A. (1999). “Job satisfaction and performance: The moderating effects of value attainment and affective disposition”. Journal of Vocational Behavior, 54 (2), 296-313.
• House, R. J. ve Rizzo, J. R. (1972). “Role conflict and ambiguity as critical variables in a model of organizational behavior”. Organizational behavior and human performance, 7 (3), 467-505.
• Irawati, S., Kuswinarno, M. ve Faidal, F. (2023). “Determinants of job performance of universities employees”. International Journal of Social Science and Human Research, 6 (1). doi:10.47191/ijsshr/v6-i1-28
• Işık, M. (2016). Kurumsal itibar algısının iş tatminine etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolü ve bir araştırma. [Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Diyarbakır.
• Ivansyah. (2019). “Pengaruh Gaya Kepemimpinan Transformasional dan Transaksional Terhadap Kinerja Karyawan dengan Kepuasan Kerja Sebagai Variabel Intervening Pada Karyawan PT Tunas Subur Utama Pacitan”. Jurnal Ilmiah Manajemen, 8, 2–15.
• Jaafar, S. B., Hassan, H. M. ve Zambi, N. M. (2021). “The relationship between stress and job satisfaction”. International Journal of Business and Management, 5 (1), 08-12.
• Jaramillo, F., Mulki, J. P. ve Solomon, P. (2006). “The role of ethical climate on salesperson’s role stress, job attitudes, turnover intention, and job performance”. Journal of Personal Selling & Sales Management, 26 (3), 271-282.
• Kale, E. (2015). “Lider Desteği ve İş Arkadaşları Desteğinin İş Performansı Üzerine Etkileri: İş Tatmini ve Yaşam Tatmininin Aracı Rolü”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (14), 103-120.
• Kayaoğlu, K. ve Aslanoğlu, E. (2022). “Determining job satisfaction and job stress levels of nurses during the novel coronavirus (COVID-19) pandemic: A cross-sectional survey”. Medicine, 11 (4), 1420-1424.
• Kirkman, B. L. ve Rosen, B. (1999). “Beyond self-management: Antecedents and consequences of team empowerment”. Academy of Management journal, 42 (1), 58-74.
• Kumar, T. V. (2017). “Factors impacting job satisfaction among police personnel in India: A multidimensional analysis”. International criminal justice review, 27 (2), 126-148.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama İşletmelerinde İş-Yaşam Dengesinin Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerindeki Etkisi. [Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İzmir
• Lawal, O. A. ve Babalola, S. S. (2017). “Moderating roles of leadership effectiveness and job stress on relationship between paternalism and leadership-induced stress”. International Journal of Engineering Business Management, 9, 1847979017718643.
• Malkoc, N. ve Dal, S. (2021). “The Relationship between Management Styles and Trainers' Job Motivation in the Public Institutions”. International Journal of Evaluation and Research in Education, 10 (1), 108-114.
• Mbah, S. E. ve Ikemefuna, C. O. (2012). “Job satisfaction and employees' turnover intentions in total Nigeria PLC in Lagos State”. International Journal of Humanities and Social Science, 2 (14), 275-287.
• McVicar, A. (2016). “Scoping the common antecedents of job stress and job satisfaction for nurses (2000-2013) using the job demands–resources model of stress”. Journal of nursing management, 24 (2), E112-E136.
• Mohamed, R. ve Saeed, S. (2022). “Relationship between leadership style and job satisfaction among physicians working in Greater Male’hospitals”. International Journal of Social Research & Innovation, 6 (1), 1-30.
• Nal, M. ve Tarım, M. (2017). “Sağlık yöneticilerinin paternalist liderlik davranışlarının çalışanların iş doyumu üzerine etkisi”. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 117-141.
• Obi, P. C. ve Oghounu, A. E. (2023). “Job satisfaction and work-induced stress among workforce of tertiary institutions in Delta State, Nigeria”. European Journal of Open Education and E-learning Studies, 8 (1), 150-163.
• Özer, F. ve Yurdun, A. (2012). “Birleşme/devir alma süreci yaşayan örgütlerde paternalist liderlik tipinin işten ayrılma niyeti üzerine etkileri”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 71-80.
• Paradisani, T. P. ve Putra M. S. (2019). “Peran Pemberdayaan Karyawan Dalam Memediasi Hubungan Antara Gaya Kepemimpinan Transformasional Terhadap Kepuasan Kerja Karyawan”. Jurnal Manajemen Dan Bisnis, 8 (9), 5549-5570.
• Paşa, S. F., Kabasakal, H. ve Bodur, M. (2001). “Society, organisations, and leadership in Turkey”. Applied Psychology, 50 (4), 559-589.
• Pellegrini, E. K. ve Scandura, T. A. (2008). “Paternalistic leadership: A review and agenda for future research”. Journal of management, 34 (3), 566-593.
• Rahman, M. ve Sen, A. (1987). “Effect of job satisfaction on stress, performance and health in self-paced repetitive work”. International Archives of Occupational and Environmental Health, 59, 115-121.
• Ramoo, V., Abdullah, K. L. ve Piaw, C. Y. (2013). “The relationship between job satisfaction and intention to leave current employment among registered nurses in a teaching hospital”. Journal of clinical nursing, 22 (21-22), 3141-3152.
• Ringle, C. M., Wende, S. ve Becker, J. M. (2022). SmartPLS 4. Boenningstedt: SmartPLS. Retrieved from https://www.smartpls.com
• Roz, K. (2019). “Job satisfaction as a mediation of transformational leadership style on employee performance in the food industry in Malang City”. International Journal of Economics, Business and Accounting Research (IJEBAR), 3 (2), 47-58.
• Safdar, S., Faiz, S. ve Mubarak, N. (2021). “A Two-Edged Sword: Paternalistic Leadership and Nurses Performance: A Moderated Mediation Model”. Frontiers in psychology, 12, 775786.
• Sancar, M. (2009). “Leadership behaviors of school principals in relation to teacher job satisfaction in north Cyprus”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1, 2855-2864.
• Sarıgül, A., Kaya, A., Aziz, I. A., Yıldırım, M., Özok, H. I., Chirico, F., Zaffina, S. (2023). “General work stress and suicide cognitions in health-care workers: mediating effect of hopelessness and job satisfaction”. Frontiers in public health, 11, 1254331.
• Sarp, P., Kumral, T. ve Bozkurt, S. (2019). “Babacan liderlik ve işte var olamama ilişkisinde iş güvencesinin aracı rolü”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 161-168.
• Sarstedt, M., Ringle, C. M., & Hair, J. F. (2021). Partial least squares structural equation modeling. In Handbook of market research (pp. 587-632). Cham: Springer International Publishing.
• Schlesinger, L. A. ve Zornitsky, J. (1991). “Job satisfaction, service capability, and customer satisfaction: An examination of linkages and management implications”. People and Strategy, 14 (2), 141-149.
• Shi, X., Yu, Z. ve Zheng, X. (2020). “Exploring the relationship between paternalistic leadership, teacher commitment, and job satisfaction in Chinese schools”. Frontiers in Psychology, 11, 1481.
• Sigler, T. H. ve Pearson, C. M. (2000). “Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment”. Journal of quality management, 5 (1), 27-52.
• Sözbilir, F. (2020). “Factors affectıng ındıvıduals'creatıvıty performance: paternalıst leadershıp, management ınnovatıon and psychologıcal ownershıp”. Business & Management Studies: An International Journal, 8 (4), 929-954.
• Sungur, C., Özer, Ö., Saygılı, M. ve Uğurluoğlu, Ö. (2019). “Paternalistic leadership, organizational cynicism, and intention to quit one’s job in nursing”. Hospital topics, 97 (4), 139-147.
• Sütbaş, M. C. ve Atilla, G. (2020). “Hizmetkâr liderlik ve iş performansı arasındaki ilişkide iş tatmininin aracılık rolü: Antalya ili örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (3), 237-255.
• Tekin, E. (2019). “Paternalist liderliğin iş tatmini ve çalışan performansına etkisi üzerine bir araştırma”. Third Sector Social Economic Review, 54 (1), 178-204.
• Tekingündüz, S., ve Kurtuldu, A. (2015). “İşten ayrılma niyeti, iş tatmini, örgütsel bağlılık, liderlik ve iş stresi arasındaki ilişkilerin analizi: Bir hastane örneği”. International Journal of Human Sciences, 12 (1), 1501-1517.
• Tunç, A., Yağar, S. D., Gerçek, E. ve Yağar, F. (2024). “The moderating role of paternalistic leadership in the relationship between job satisfaction and job stress among health workers in Gaziantep, Turkey”. Work, (Preprint), 1-9.
• Uğurluoğlu, Ö., Aldoğan, E. U., Turgut, M. ve Özatkan, Y. (2018). “The effect of paternalistic leadership on job performance and intention to leave the job”. Journal of Health Management, 20 (1), 46-55.
• Ünler, E. ve Kılıç, B. (2019). “Paternalistic leadership and employee organizational attitudes: the role of positive/negative affectivity”. Sage Open, 9 (3), 1-14.
• Veloutsou, C. A. ve Panigyrakis, G. G. (2004). “Consumer brand managers' job stress, job satisfaction, perceived performance and intention to leave”. Journal of Marketing Management, 20 (1-2), 105-131.
• Wang, H. ve Kwan, K. J. (2017). “A study on the influence of paternalistic leadership on organizational commitment: Focus on the mediating effect of organizational identification”. International Journal of Trade, Economics and Finance, 8 (2), 109-116.
• Wang, Y., Tang, C., Naumann, S. E. ve Wang, Y. (2019). “Paternalistic leadership and employee creativity: A mediated moderation model”. Journal of Management & Organization, 25 (1), 137-156.
• Wayne, W. J., Shore, L. M. ve Linden, R. C. (1997). “Perceived organizational behaviors and their effects on organizational effectiveness in limited-menu restaurants”. Academy of Management Journal, 40 (1), 82-111.
• Xia, Y. (2018). Is paternalistic leadership challenge or hindrance?: congruence effect and incongruence effect of authoritarianism and benevolence on employee outcomes.
• Yaman, T. (2011). Yöneticilerin paternalist (babacan) lider davranışlarının çalışanların örgütsel özdeşleşmelerine, iş performanslarına ve işten ayrılma niyetlerine etkisi: Özel sektörde uygulama. [Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu]. Ankara.
• Yamin, M. A. (2022). “Paternalistic leadership and job Embeddedness with relation to innovative work behaviors and employee job performance: The moderating effect of environmental dynamism”. Frontiers in Psychology, 13, 759088.
• Yıldırım, M., Dilekçi, Ü. ve Manap, A. (2024). “Mediating roles of meaning in life and psychological flexibility in the relationships between occupational stress and job satisfaction, job performance, and psychological distress in teachers”. Frontiers in Psychology, 15, 1349726.
• Yıldız, A. ve Ekingen, E. (2020). “Paternalistik liderliğin hizmet inovasyon davranışı üzerine etkisinin ve iş tatmininin aracılık rolünün yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmesi”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (3), 2916-2926.
• Yıldız, E. (2021). SmartPLS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi Reflektif ve Formatif Yapılar (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yoon, J. ve Thye, S. R. (2002). “A dual process model of organizational commitment: Job satisfaction and organizational support”. Work and occupations, 29 (1), 97-124.
• Yvonne, W., Rahman, R. H. A. ve Long, C. S. (2014). “Research Article Employee Job Satisfaction and Job Performance: A Case Study in a Franchised Retail-Chain Organization”. Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 8 (17), 1875-1883.
• Zhao, X. Z. ve Wang, Y. F. (2012). “Relationship Among Paternalistic Leadership, Job Satisfaction and Organizational Performance”. Guilin Ligong Daxue Xuebao, 32 (4), 618-623.
• Zhao, X., Lynch Jr, J. G. ve Chen, Q. (2010). “Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis”. Journal of consumer research, 37 (2), 197-206.