HABER VE İDEOLOJİ İLİŞKİSİ: HABER METİNLERİNDE GERÇEKLİĞİN SUNUMU

Year 2007, Issue: 2, 337 - 353, 15.02.2007

Soner Yağlı

Abstract

Medya bireyler
üzerinde karşı konulamaz bir güç kurmaktadır. Bireylerin sahip oldukları düşünce
yaşayış farklılıklarını ortadan kaldırmak ve kendi çıkarına uygun bir tek anlam
oluşturmak amacı medyanın günümüzde geldiği noktayı işaret etmektedir. Medya ve
onun kültürünün kapsadığı her eylem bireylerde manipülasyona/yönlendirmeye neden
olmakta, bu da toplumsal yaşantıda tek tipleşmeye doğru gidişin bir örneğini
oluşturmaktadır. Medyanın bu işleyiş yapısı, kendi ürettiği kültürün ve
egemen/başat ideolojinin sürekli beslendiği, yeniden üretildiği ve ona meşru
bir zemin kazandıran bir mekanizmadır. Bunun sonucunda haber metinlerinin
üreticisi ve toplumu olaylara dair bilgilendiren medya yoluyla alıcılara
sunulan gerçeklik kurgulanmış bir gerçeklik olmaktadır. Gücü elinde
bulunduranlarla güce bağımlı olanlar arasında aracı konumda olan medyanın
gerçeklik kurgusunda egemen düşünce biçimleri yer almaktadır. Medya daha çok
ekonomik gücü elinde bulunduranların çıkarına göre gerçekliği inşa etmektedir.
Bunu yaparken de önceden belirlenmiş kalıplara göre kendi anlam dünyasını
biçimlendirerek bireyler sunmaktadır. Haber metinlerinde sunulan gerçeklik,
ideoloji, güç, anlam, dil ve söylem ile kurgulanmış bir gerçekliktir.

Keywords

Haber, Gerçeklik, İdeoloji, Medya, Dil, Anlam, Söylem

References

• ALEMDAR, K., ERDOĞAN, E, (1990), İletişim ve Toplum, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• ALTHUSSER, L., (1991), İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Yusuf Alp, Mahmut Özışık (Çev.), İletişim Yayınları, İstanbul.
• BAUDRILLARD, J., (1991), Sessiz Yığınların Gölgesinde ya da Toplumsalın Sonu, Oğuz Adanır (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• BURTON, G., (1995), Görünenden Fazlası - Medya Analizlerine Giriş, Neti Dinç (Çev.), Alan Yayıncılık, İstanbul.
• ÇİĞDEM, A., (1992), Akıl ve Toplumun Özgürleşimi Jurgen Habermas ve Eleştirel Epistemoloji Üzerine Bir Çalışma, Vadi Yayınları, Ankara.
• DURSUN, Ç.. (2001), TV Haberlerinde İdeoloji, İmge Kitabevi, Ankara.
• ERDOĞAN, İ., ALEMDAR, K., (2002), Öteki Kuram: Kitle İletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Erk Yayınları, Ankara.
• FEATHERSTONE, M., (1996), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, Mehmet Küçük (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• FİSKE, J., (1987), Television Culture, Routledge, London.
• FOWEER, R., (1985), Language as Social Practice, Handhook o f Discourse Analysis, Teun A van Dijk (Edit.), London.
• HALİMİ, S., (1999), Düzenin Yeni Bekçileri, Çev: Yaman Aksu, Fügen Eryılmaz, İstanbul.
• HALL, S., LUBBLEY, B., McLENNAN, G., (1985), Siyaset ve İdeoloji: Gramsci, Sadun Emrealp (Çev.), Birey ve Toplum Yayınları, Ankara.
• HALL, S., (1999), “İdeolojik Olanın Yeniden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü”, Medya, İktidar, İdeoloji, Mehmet Küçük (Der. Ve Çev.), Ark Yayınevi, Ankara.
• İNAL, A., (1995), “Yazılı Basın Haberlerinde Yapısal Yanlılık Sorunu”, Toplum ve Bilim, Sayı: 67.
• İNAL, A., (1996), Haberi Okumak. Temuçin Yayınları, İstanbul.
• JAY, M., (1989), Diyalektik İmgelem: Frankfurt Okulu ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü Tarihi 1923-1950, Ünsal Oskay (Çev.), Ara Yayıncılık, İstanbul.
• KONYAR, H., (2001), “Magazin Medyasında Popüler Milliyetçi Söylemlerin İşlevleri”, Birikim, Sayı:144, İstanbul.
• KÖKER, E., (1998), Politikanın İletişimi İletişimin Politikası, Vadi Yayınları, Konya.
• OKTAY, A.. (1987), Toplumsal Değişme ve Basın, İstanbul.
• OSKAY, Ü., (1996), “İletişim ve İletişimde Çoğulculuğun Koşulları Üzerine Değinmeler”, Yeni Türkiye, Medya Özel Servisi II
• SHOEMAKER, P. ve REESE, S.D., (1997), “İdeolojinin Medya İçeriği Üzerindeki Etkisi”, Medya Kültür Siyaset, Süleyman İrvan (Der.), Ark Yayınevi, Ankara.
• SÖZEN, E.. (1997), Medyatik Hafıza, Timaş Yayınları, İstanbul.
• TILIÇ,L.D.,(1998), Utanıyorum Ama Gazeteciyim, Su Yayınları, İstanbul.
• TOKGÖZ, O., (2000), Temel Gazetecilik, İmge Yayınları, Ankara.
• TOPÇUOĞLU, N.N., (1996), Basında Reklam ve Tüketim Olgusu — Türkiye’de Yeni Gazetecilik Yönelimleri ve Basının Sosyo-Kültürel Değişimdeki Rolü, Vadi Yayınları, Ankara.
• ÜŞÜR, S.S., (1997), İdeolojinin Serüveni Yanlış Bilinç ve Hegemonyadan Söyleme, İmge Yayınevi, Ankara.