EVALUATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN NUTRITIONAL ATTITUDES AND BODY MASS INDEX OF HIGH SCHOOL STUDENTS IN IZMIR BERGAMA COUNTY

Year 2025, Volume: 34 Issue: 2, 199 - 206, 15.08.2025

Cahide Tankı , Dilek Öztaş , Aslı Ece Acar Filizci

https://doi.org/10.34108/eujhs.1421084

Abstract

The high school period, which includes the adolescent period, is a physiological and psychological period from childhood to adulthood. Nutrition is crucial because energy and nutrient needs increase during adolescence. The research was carriedout to examine the relationship between healthy eating attitudes and body mass index in high school students. A questionnaire form including sociodemographic and nutritional characteristics and the Attitudes Towards Healthy Eating Scale was used as a data collection tool. Students' height and weight were self-reported, and body mass index values were calculated. The study sample consisted of 1000 high school students. In the study, the Chi-square test, ANOVA, and t-test were used and values such as percentage, mean, and standard deviation were included. High school students in the study were found to have a 13.6% undernourished, and 28.9% overweight/obese body mass indexclassification. It was found that 84.8% of the students received information about healthy nutrition, the majority of them (97.4%) consumed fast food and generally skipped meals (78.6%). No correlation was found between the total Attitude Toward Healthy Eating score and body mass index (p<0.05). Many studies have shown that it is important to conduct morecomprehensive studies on the nutritional status of adolescents.

Keywords

Adolescent , body mass index , healthy nutrition attitude

Ethical Statement

Approval for this study was received from Ankara Yıldırım Beyazıt University Ethics Committee (Date: 27.05.2022, Number: 2022-934) and İzmir Province Bergama District National Education Directorate (Date: 07.10.2022, Number: 60264603)

Supporting Institution

This research did not receive support from any funding agency/industry.

Thanks

We would like to thank high school students who agreed to participate in the research and all the school administrators and teachers who have helped to collect data for the research.

İZMİR BERGAMA İLÇESİNDE LİSE ÖĞRENCİLERİN BESLENME TUTUMLARI İLE BEDEN KÜTLE İNDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Adölesan dönemi içine alan lise dönemi, çocukluktan yetişkinliğekadar geçen fizyolojik ve psikolojik bir dönemdir. Adölesan dönemindeki bireylerde enerji ve besin ögeleri gereksinimleri artmasından dolayı beslenme önem taşımaktadır. Araştırma, lise öğrencilerinde sağlıklı beslenme tutumu ve beden kütle indeksi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak,sosyodemografik ve beslenme özelliklerin bulunduğu anket formu ile Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin boy uzunluğu, vücut ağırlığı beyana dayalı alınmış ve beden kütle indeks değerleri hesaplanmıştır. Araştırmaya1000 lise öğrencisi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada Ki-kare test, ANOVA ve t- testi kullanılmış yüzde, ortalama ve standart sapma gibi değerlerine yer verilmiştir. Araştırmadaki lise öğrencilerin, %13.6’sının zayıf, %28.9’unun fazla kilolu/şişman beden kütle indeksi sınıflandırmasına sahip olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin %84.8’sininsağlıklı beslenme ile ilgili bilgi aldığı, büyük çoğunluğunun (%97.4’ü)fast food tarzı hazır gıdalar tükettiği ve genellikle (%78.6) öğün atladığı bulunmuştur. Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum toplam puanı ile Beden Kütle İndeksi arasında ilişkiolmadığı görülmüştür (p<0.05). Yapılan birçok araştırmaya göre; adölesan dönemi bireylerle ilgili beslenme durumlarına ilişkin daha kapsamlı araştırmaların yapılması büyük önem taşıdığı gösterilmiştir.

Keywords

Adölesan , beden kütle indeksi , sağlıklı beslenme tutumu

Ethical Statement

Bu çalışma için Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Etik Kurulundan (Tarih: 27.05.2022, No: 2022-934) ve İzmir İli Bergama İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünden (Tarih: 07.10.2022, No: 60264603) onay alınmıştır.

Supporting Institution

Bu araştırma herhangi bir finansman kuruluşundan/sektörden destek almamıştır.

Thanks

Araştırmaya katılmayı kabul eden lise öğrencilerine ve araştırma için veri toplamaya yardımcı olan tüm okul yönetimlerine ve öğretmenlerimize çok teşekkür ederiz.

References

• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye Beslenme Rehberi. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/webuygulamalarimiz/357.html. Yayımlanma Tarihi: 2023. Erişim tarihi 1 Mart, 2023.
• Altay M, Cabar HD, Altay A. Adolesan döneminde beslenme ve okul sağlığı. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018;2(1):173-180.doi:10.30561/sinopusd.414093
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Diyetisyenler İçin Hasta İzlem Rehberi, 2017.Erişim tarihi: Mart, 2023. https://www.researchgate.net/publication/331088306_Diyetisyenler_Icin_Hasta_Izlem_Rehberi_Agirlik_Yonetimi_El_Kitabi.
• Garipağaoğlu M. Adölesan dönemde sağlıklı beslenme ilkeleri.Ankara: Türkiye Klinikleri DerneğiDergisi.c2019;1:8-18.
• Dahal M, Basnet A, Khanal S. Gender difference in food choice and eating practice and their association with health among students of kathmandu. Nepal J Obes. 2022;2022(1):1-10. doi:10.1155/2022/2340809.
• Nogueira-de-Almeida CA, Weffort VRS. Whatcauses obesity in children and adolescents? J Pediatr. 2024;100(1):48-56. doi:10.1016/j.jped.2023.09.011.
• Folkvord F, Naderer B, Coates A, Boyland E. Promotingfruit and vegetableconsumption for childhood obesity prevention. Nutrients. 2021;14(1):157. doi: 10.3390/nu14010157.
• YanesCardozo LL, Romero DG. Novelbiomarkers of childhood and adolescent obesity. HypertensRes. 2021;44(8):1030-1033. doi:10.1038/s41440-021-00651-z.
• Sezer FE, Garipağaoğlu M. Adölesan dönemde enerji ve makro besin ögeleri. Ankara:Türkiye Klinikleri; c2019:19-23.
• Sevim KM, Güldemir HH. Adolesan Dönemde Sağlıklı Beslenme ve Obezite. Güven Plus Grup Danışmanlık A.Ş. Yayınları; c2019:80-96.
• Karaağaoğlu N.Pediatride Tıbbi Beslenme Tedavisi. Ankara: Nobel Kitapevi; 2021:152-156.
• 1Mizia S, Felińczak A, Włodarek D, Syrkiewicz-Świtała M. Evaluation of eating habits and their ımpact on health among adolescents and youngadults: a cross-sectionalstudy. Int J EnvironRes Public Health. 2021;18(8):3996. doi:10.3390/ijerph18083996.
• Taşlı H, Sağır S. Obezitenin belirlenmesinde kullanılan beden kütle indeksi, bel çevresi, bel kalça oranı metotlarının karşılaştırılması.Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021;7(1):138-150. doi:10.31592/aeusbed.732550.
• Wu Y, Li D, Vermund SH. Advantages and Limitations of the Body Mass Index (BMI) to Assess Adult Obesity. Int J EnvironRes Public Health. 2024;21(6):757. doi:10.3390/ijerph21060757.
• Konty KJ, Day SE, Napier MD, Irvin E, Thompson HR, M D'Agostino E. Context, importance, and process for creating a body mass index surveillancesystem to monitor childhood obesity within the New York City public school setting. PrevMedRep.2022;26:101704. doi:10.1016/j.pmedr.2022.101704.
• Aydenk Köseoğlu SZ, Çelebi Tayfur A. Adölesan dönemi beslenme ve sorunları nutrition and ıssues in adolescence period. J Curr Pediatr. 2017;15(2): 50-62.doi: 10.4274/jcp.2017.0015.
• Güngör NK. Overweight and obesity in children and adolescents. J ClinRes Pediatr Endocrinol. 2014;6(3):129-143. doi:10.4274/Jcrpe.1471.
• Liu KSN, Chen JY, Sun KS, Tsang JPY, Ip P, Lam CLK. Adolescent knowledge, attitudes and practices of healthy eating: findings of qualitativeinterviewsamong Hong Kong families. Nutrients. 2022;14(14):2857. doi:10.3390/nu14142857.
• Can T, Şahin Kaya A. Adölesan dönemde beslenme okuryazarlığı.CurrPerspect Health Sci. 2022;3(2):74-81. doi: 10.24880/maeuvfd.460765.
• Kabaran S, Mercanligil SM. Adolesan dönem besin seçimlerini hangi faktörler etkiliyor. Güncel Pediatr. 2014;11(3):121-127. doi:10.4274/Jcp.11.10820.
• Tekkurşun Demir G, Cicioğlu Hİ. Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (SBİTÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilim Dergisi. 2019;4(2):256-274. doi:10.31680/gaunjss.559462.
• Erdoğan EG. Lise Öğrencilerinde Beden Kütle İndeksi Durumunun Sosyodemografik ve Beslenme Özellikleri ile İlişkisi. (Yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi; 2017.
• Al-Qerem W, Zumot R, Jarab A, Eberhardt J, Alasmari F, Hammad A. Evaluating the Validity of International Standards of Height, Weight, and Body Mass Index on JordanianChildren and Adolescents. Healthcare (Basel). 2024;12(13):1295. doi:10.3390/healthcare12131295.
• Lovan P, Lozano A, Estrada Y, et al. The role of ıntervention fidelity, culture, and ındividual-level factors on health-related outcomes among hispanic adolescents with unhealthy weight: findings from a longitudinal ıntervention trial. Prevention science. 2024;25(1): 85-95. doi: 10.1007/s11121-023-01527-z.
• Ataberk E. Assessment of tourism effects on geographical area from the perspective of local tourism actors: Bergama case (Izmir/Turkey). Eur J Geogr. 2014;5(2):27-42. doi: 10.21325/jotags.2016.43.
• Özpulat F, Sivri BB. Köy ve kasaba ilköğretim okulu öğrencilerinin beslenme durumları. STED. 2013;22(6):207-210.
• Hendekçi A, Gök Uğur H. Ergenlik Dönemi Öğrencilerinin Riskli Sağlık Davranışları, Anne Baba Ergen İlişkileri ve Etkileyen Etmenler. BAUN Sağ Bil Derg. 2021;10(2):134-146. doi:10.53424/balikesirsbd.804250.
• Tanrıverdi D, Gönüllüoğlu N, Kurdal E, Ganime B. Lise öğrencilerinin yeme tutumları, yeme davranışları ve benlik saygılarının incelenmesi. Gaziantep Medical Journal. 2011;17(1):33-39.
• Garrido-Fernández A, García-Padilla FM, Sánchez-Ramos JL, Gómez-Salgado J, Sosa-Cordobés E. The family as an actor in high school students' eating habits: a qualitative research study. Foods. 2020;9(4):419. doi:10.3390/foods9040419.
• Erdoğan EG, Akın B. Lise öğrencilerinde beden kütle indeksi durumunun sosyodemografik ve beslenme özellikleri ile ilişkisi. J Hum Sci. 2017;14(2):1571. doi:10.14687/jhs.v14i2.4475.
• Gürel AN ve Hisar F. Adölesanlarda şekerli içecek tüketiminin obezite ile ilişkisi. HUHEMFAD. 2018;5(3):177-191.doi:10.31125/hunhemsire.500784.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması, 2017.Erişim tarihi: Ağustos, 2024. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat db/Dokumanlar/Kitaplar/Turkiye_Beslenme_ve_Saglik_Arastirmasi_TBSA_2017.pdf.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2023. https://www.saglik.gov.tr/TR,84930/saglik-istatistikleri-yilliklari.html. Erişim tarihi: Mayıs, 2023.
• Taşbilek-Yoncalık M, Sarıkol E. Üniversite öğrencilerinin bazal metabolik hız düzeyleri günlük su tüketimleri ve vitamin desteği alma durumları ile sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 2023;6(1):223-237.doi:10.38021/asbid.1224118.
• Yılmaz G, Şengür E, Turasan İ. Covid 19 döneminde üniversite öğrencilerinin sağlıklı beslenme tutum puanlarının incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi. 2022;(6)1:1-10. doi:10.30769/usbd.1078434.
• Yılmaz D. Edi̇rne İl Merkezi̇ Li̇se Öğrenci̇leri̇nde Fizi̇ksel Akti̇vi̇teni̇n ve Yeme Davranışının Değerlendi̇ri̇lmesi̇. (Tıpta uzmanlık tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi; 2020.
• Mengi ÖÇ, Duran S. Trakya üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinde obezite ile ilgili önyargının ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumun değerlendirilmesi. Turkish J FamMed Prim Care. 2022;16(4):690-698. doi:10.21763/tjfmpc.1133228.