FRANSA’NIN SAHEL BÖLGESİNDEKİ ASKERİ OPERASYONLARI VE ABD’NİN AFGANİSTAN’A MÜDAHELESİ: KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 14, 110 - 121

Canan Tercan , Huseyn Badalov

https://doi.org/10.62666/eujmr.1480176

Öz

Bu makale iki önemli askeri müdahalenin karşılaştırmalı bir analizini sunmaktadır: ABD'nin Afganistan Savaşı'na katılımı ve Fransa'nın Sahel bölgesindeki operasyonları. Terörizme ve istikrarsızlığa karşı gerçekleştirilen her iki müdahale de Batılı güçlerin aşırıcı tehditlerle mücadele etme ve istikrarsız bölgelerde güvenliği artırma yönündeki önemli çabalarını temsil ediyor. Mevcut literatürün, resmi belgelerin ve birincil kaynakların incelenmesinden yararlanan bu çalışma, ABD ve Fransız müdahalelerinin amaçlarını, stratejilerini ve sonuçlarını inceleyerek hem benzerliklerini hem de farklılıklarını vurgulamaktadır. Afganistan Savaşı ve Fransa'nın Sahel'deki faaliyetleri terörizmle mücadele ve istikrarı teşvik etme gibi ortak hedefleri paylaşsa da, farklı jeopolitik bağlamlarda faaliyet göstermeleri buna bağlı olarak karşılaştıkları zorluklar ve mücadeleyi de farklılaştırmıştır. Makale, askeri stratejiler, yönetişim sorunları, bölgesel dinamikler ve dış aktörlerin rolü de dahil olmak üzere bu müdahalelerin başarı ve başarısızlığına katkıda bulunan temel faktörleri araştırmaktadır. Bu karşılaştırmalı analiz aracılığıyla çalışma, çağdaş askeri müdahalelerin karmaşıklığı ve bunların çatışmalardan etkilenen bölgelerdeki barış ve güvenliğe etkileri konusundaki anlayışı derinleştirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

ABD, Afganistan, Fransa, Sahel, Aşırılık

Kaynakça

• Afghanistan National Development Strategy. (2008). A strategy for security, governance, economic growth and poverty (2008-2013). Islamic Republic of Afghanistan: Poverty Reduction Strategy Paper. Afghanistan Government, International Monetary Fund, World Bank.
• Arbuniés, P., & Barba, R. (2022). France rethinks its Sahel strategy: France's medium-term action forecast. Universidad de Navarra. https://en.unav.edu/web/global-affairs/francia-replantea-su-estrategia-en-el-sahel-prevision-a-medio-plazo-de-la-actuacion-gala
• Baroud, R. (2021, 15 Nisan). The clandestine war on Africa: France’s endgame in Mali. CounterPunch. https://www.counterpunch.org/2021/04/15/the-clandestine-war-on-africa-frances-endgame-in-mali/
• Borges, A. (2021, 4 Kasım). Afganistan: Taliban'ın dönüşü. Euronews. https://tr.euronews.com/2021/11/04/afganistan-belgeseli-taliban-n-donusu-halk-icin-ne-anlama-geliyor
• Bryant, L. (2021). For France’s Sahel mission, echoes of Afghanistan. Voice of America. https://www.voanews.com/a/europe_frances-sahel-mission-echoes-afghanistan/6209860.html
• Chandler, C. L., Van Der Weide, Y., Freudenthal, E., & Huon, P. (2022, 11 Nisan). Bounti: Bavures française, complicité américaine. Afriquexxi. https://afriquexxi.info/Bounti-Bavure-francaise-complicite-americaine
• Council of the European Union. (2021, 16 Nisan). Council conclusions on the European Union’s integrated strategy in the Sahel. Brussels, Belgium: Council of the European Union. https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7723-2021-INIT/en/pdf
• Cueto, J. C. (2021, 3 Eylül). Afganistan: Taliban, IŞİD ve El Kaide nasıl ayrışıyor, aralarındaki farklar neler? BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58424150
• Gollob, S., & O'Hanlon, M. E. (2020, Ağustos). Afghanistan index: Tracking variables of reconstruction and security in post-9/11 Afghanistan. Foreign Policy at Brookings.
• Hassan, O. (2023). Afghanistan: Lessons learnt from 20 years of supporting democracy, development and security. European Parliament.
• International Crisis Group. (2021). A course correction for the Sahel stabilization strategy. Africa Report N°299. Brussels.
• Piveteau, A. (2021, 2 Ağustos). The Sahel is a demographic bomb. Défis Humanitaires. https://defishumanitaires.com/en/2021/08/02/the-sahel-is-a-demographic-bomb-2/
• Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction (SIGAR). (2016). Corruption in conflict: Lessons from the US experience in Afghanistan (SIGAR 16-58 LL). Virginia.
• Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction (SIGAR). (2021). What we need to learn: Lessons from twenty years of Afghanistan reconstruction (SIGAR 21-46 LL). Virginia.
• United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (UN OCHA). (2016). The Sahel: Converging challenges, compounding risks: A region under high pressure. Information Sheet. https://m.reliefweb.int/report/1371026/mali/sahel-information-sheet-january-2016?lang=fr
• Witte, G. (2014). Afghanistan War 2001–2014. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/event/Afghanistan-War
• Wright, D. P., Bird, J., & Clay, S. (2010). A different kind of war. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute Press. https://history.army.mil/html/bookshelves/resmat/gwot/DifferentKindofWar.pdfZoubir, Y. H. (2022). Crisis in the Sahel: Causes, consequences, and the path forward. Middle East Council on Global Affairs, Issue Brief, Haziran 2022. https://mecouncil.org/wp-content/uploads/2022/06/MECGA_Issue-Brief_Zoubir_Final.pdf