The sero-prevalence of Theileria annulata in cattle of Çankırı Region

Yıl 1995, Cilt: 8 Sayı: 1, 69 - 79, 01.12.1995

Hasan Zeybek Cevdet Yaralı Bengi Dündar

Öz

12 villages of Çankırı were visited monthly and 20 blood samples from 0-1
year age group of cattle and anather 20 blood samples from the cattle older
than 1 year were collected each time. 480 sera obtained after one year were
examined for Theileria annulata by the lFA test Antibodies against. T .annulata were detected in 8 samples (%3) from 0-1 year age group and in 31 samples
(% 12.9) from the age group olderthan 1 year. In microscopic blood examination
of both groups 5 positives in 0-1 year age group (%2) and 21 positives in
above 1 year age group (%8.7) for T.annulata were detected.
839 ticks of both sexes. Were collected from these two groups of cattle. Of
these, 278 were Boophilus, 134 were Dermacentor, 221 were Haemaphysalis.
16 were Hyalomma and 190 were Rhipicephalus. The ticks were not observed
on the animals in February and March. lt was noted that both the number of
ticks and the number of animals were tick were high in June-October period.

Çankırı Yöresi Sığırlarında Theileria annulata'nın Sero-Prevalansı

Öz

Çankırı ili Merkeze bağlı 12 köye her ay gidilerek, 0-1 yaş grubu 20 ve 1
yaştan büyük 20 adet sığırdan kan alındı. Bir yılda alınan kanlardan, elde edilen
toplam 480 kan serumu, Theileria annulata yönünden lFA testi ile muayene
edildi. Muayene edilen sığır serumunun 39'unda (%8.1) serapozitiflik tespit edildi.
0-1 yaş grubunda 8 adet (%3) ve bir yaştan büyük grupta 31 adet sığırda (% 12.9)
T.annulata'ya karşı antikor bulundu. Kuyruk ucundan alınan bir damla kanla
hazırlanan frotilerin mikroskobik bakılarında , 0-1 yaş grubunda 5 adet (%2) ve
bir yaştan büyük grupta 21 adet (%8.7) T.annulata saptandı.
Bir yılda , her iki grup sığırdan , toplam 839 adet erkek ve dişi kene toplandı.
Toplanan kenelerin 278'i Boophilus, 134'ü Dermacentor, 221'i Haemapyhsalis,
16 ' sı Hyalomma ve 190 adeti Rhipicephalus cinsikeneler olduğu teşhis edildi.
Keneler Şubat Mart aylarında hayvanlar üzerinde görülemedi. Haziran-Ekim
aylarında , hem kene sayısı ve hem de keneli hayvan sayısının fazla olduğu
tesbit edildi.

Anahtar Kelimeler

Çankırı, Sığır, Sığırlarda Theileria Annulata, Theileria Annulata'nın Sero-Prevalansı, Hasan ZEYBEK, Cevdet YARALI, Bengi DÜNDAR

Kaynakça

• AÇlCI, M. (1992): Samsun ve yöresi sığırlarında kan parazitlerinin yayılışı. Samsun Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü. Uzmanlık tezi.
• ALP, H.G. (1993): Istanbul ili sığırlarında Babesia bovis'in yaygınlığının ELISA ile saptanması. Pendik Hayvan Hast. Araşt. Enst. ISTANBUL. Uzmanlık tezi.
• CAN, R. (1980): Theileria annulata (Dschunkowskyet Luhs, 1904) dan ileri gelen theileriesis üzerinde klinik, patalejik çalışmalar ve tedavi denemeleri, TüBITAK VII. Bilim Kongresi Vet. ve Hayv. Araşt. Grup. Tebl. 29 Eylül-3 Ekim ISTANBUL.
• ÇAKMAK, A . (1990) : Ankara yöresinde bir sığır sürüsünde Hemoparazitlerin insidensinin araştırılması. A.Ü. Vet. Fak. Derg. 37 (3) 632- 645.
• ÇAKMAK, A . ve ÖZ, 1. (1993): Adana yöresi sığırlarında kan protozoonlarının serodiagnozu. A.Ü. Vet. Fak. Derg. 40 (1): 70-77.
• DINÇER, Ş . , SAYIN, F., KARAER, Z., ÇAKMAK, A., FRIEDOFF, K.T., MÜLLER, 1. , INCI, A., YUKARI, B.A., ve EREN, H. (1991): Karadeniz bölgesi sığırlarında bulunan kan parazitlerinin sero-insidensi üzerine araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. 38 (1-2): 206-226.
• DUMANLI, N. (1987) : Theileria annulatanın sebep olduğu sığır theileriosisinin Hyalomma exeavatum ile nakli üzerinde deneysel araştırmalar. Doğa TU. Vet. ve Hay. Derg. 11 .1.14.20.
• DUMANLI, N. (1989): Türkiye'de tropikal theileriesisin vektörleri. Uluslararası mycoplasmosis ve theileriesis sempozyumu. Ed. K. DEMIRÖZÜ, Y. UYSAL, U.G. NADAS, J. TÜRKASLAN, C. ALTINEL, H. ALP, Pendik HayvHast. Araşt. Enst. Yay. 10.58-61 .
• GÖKSU, K. (1959) : Ankara civarı sığırlarında theileriesis üzerinde sistematik araştırmalar. Tez. Ank. Üniv. Vet. Fak. Yay. 1/5 ANKARA.
• GÖKSU, K. (1968): Bazı Karadeniz Bölgesi illerinde sığırlarda müşahade edilen Babesidae (Sporoza: Piroplasmida) enfeksiyonları ve kene enfastasyonları. A.Ü . Vet. Fak. Derg., 15, 1: 46-57.
• GÖKSU, K. (1970): Yurdumuzun çeşitli bölgelerinde sığırlarda piroplasmida enfeksiyonları (piroplasmosis , babesiosis, theileriosis) ve Anaplasmosisin yayılış durum l arı. Türk. Vet. Hek. Der. Derg. 40: 29-39.
• GÖKSU, K. (1985): Theileriesisin klinik sendromları ile ilgili son gel işmeler. Türkiye parazit. Dern. Yay. No: 5, 97-114. IZMIR
• GÜLER, S. (1982): Saha şartlarında Theileria annulatadan ileri gelen theileriesisin HALOFUGINONE ile tedavisi üzerine araştırmalar. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 29. (1-2) 175-183.
• KARAER, Z. (1985): Theileriosis' in bulaşması ile ilgili gelişmeler. Türkiye parazit. Dern. Yayım No: 5. 47-76.
• KARAER, Z. (1987): Doymuş Hyalomma dromedarii (Koch, 1844) nimfinin barsağından Theileria annulata (Tschunowsky ve Luhs, 1904)nın gelişmesi üzerine araştırmala r. Ankara Ün iv. Vet. Fak. Derg. 34 (3): 105-118.
• MERDIVENCI, A. (1969): Türkiye keneleri üzerine araştırmalar. l.ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. yayınları.
• MIMIOGLU, M. (1955): Samsun, Ordu, Giresun ve Bolu vilayetlerinde "Haematuria vesicalis bovis'li 11 sığırlarda parazitolojik araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 2: 183-192.
• MIMIOGLU, M., GÖKSU, K. ve SAYIN, F. (1969): Veteriner ve Tıbbi Protozoolji ll. Ankara Üniv. Vet. Fak. Yayın 248. IZMIR.
• MIMIOGLU, M, U LUT AŞ , M. ve GÜLER, S. (1971): Yurdumuz sığırlarında Theileriesis etkenleri ve diğer kan parazitleri, Ajans Türk Matbaacılık Sanayii. ANKARA.
• MIMIOGLU, M. , ÖZCAN, C. , KESKINTEPE, M. ve GÜLER, S. (1972): Sığır Theileriesisinin yayılış ve tedavisi üzerinde araştırmalar. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 19 (4): 471-487.
• ÖZ, 1. (1993) : Adana yöresi sığırlarında tropikal Theileriesisin Epidemiyolojisi üzerinde araştırmalar. Adana Hayv. Hast. Araşt. Enst.
• ÖZCAN, H.C. (1961): Ankara ve civarında evcil hayvanlarda görülen piroplasmose vakaları ve tedavileri üzerinde araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Yay., 143, Çalışmalar : 83, ANKARA.
• ÖZKOÇ, Ü., ONAR, E. ve GÜNAY, M. (1979): Pendikte Üretilen Attenue Theileria annulata aşısı ve laboratuvar denemeleri. 1. Ulusal Parazit Kong. 22- 24 Mayıs, ISTANBUL.
• TÜZER, E. (1981): Istanbul ili ve çevresinde sığırlarda görülen Babesia, Theileria ve Anaplasma türleri ve bunlardan oluşan enfeksiyonların yayılışı üzerine aratırmalar. Istanbul Üniv. Vet. Fak. Derg. 8. 97-11 O.
• ÜNSÜREN, H. (1977): Theileria annulata (DSCHUNKOWSKY ET LUHS- 1904 )dan ileri gelen Theileriosisin bazı şemoterapotiklerle tedavisi üzerinde araştırmalar (Tez). Ankara üniv. Vet. Fak.
• ÜNSÜREN, H. ve KURTDEDE, A. (1988): Ankara yöresinde görülen sığır Theileriosisinin buparvequone ile sağaltımı üzerinde araştırmalar. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 35 (1). 47-54.
• ZEYBEK, H. ve KALKAN, A. (1984): Ankara Yöresinde Mera Kenelerinin Yayılışı ve Mevsimsel Ilişkisi . Etlik Vet. Mikrobiol. Enst. Der. 5. 14-18.