Sarılık Görülen Koyun ve Sığırlarda Kan Protzoonları ve Leptospirosis Üzerine Etiyopatolojik İncelemeler

Yıl 2002, Cilt: 13 Sayı: 1, 45 - 55, 01.06.2002

S.serap Türkütanıt Yavuz S. Saglam M.özkan Arslan Hidayet Bozoglu Ufuk Dinler

Öz

Kuzeydoğu Anadolu'nun bazı illerinde 1995-1996 yılları arasında sarılık görülen 28 sığır ve
32 koyun etiyolajik (kan protozoonları ve leptospirosis) ve patolojik yönden incelendi. Babesia
spp., sığırlarda %27.75, koyunlarda% 62.50; Theileria spp. , sığırlarda% 2.27 oranında belirlendi
. Levaditi-Manovelian metoduna göre boyanan böbrek kesitlerinde ise koyunlarda% 9.37, sığırlarda
%1 4.28 oranında Leptospira benzeri spiroketler gözlendi. Histopatolojik olarak; karaciğerde
nekroz, sentral apopitozis, porta! alanda lenfoid hücre infiltrasyonu ve safra retensiyonu; böbreklerde
parankim dejenerasyonu, fokal interstitiel nefritis; dalakta folliküler hiperplazi ve/veya
lenfasitlerde nekroz belirlendi.

Anahtar Kelimeler

S. Serap TÜRKÜTANIT, S.Yavuz SAGLAM, M. Özkan ARSLAN, Hidayet BOZOGLU, Ufuk DİNLER, Kan protozoonları, leptospirosis, etiyopatoloji, koyun, sığır., 2002, Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi

Etiolopathologically Investigations of Blood Protozoa and Leptospirosis in Sheep and Cattle with Icterus

Öz

In some provinces of North-east Anatolia, 28 cattle and 32 sheep with icterus were etiologically
(for blood protozoa and leptospirosis) and pathologically investigated between 1995 and
1996. lt was found that 27.75% of cattle and 62.5% of sheep were infected with Babesia spp. and
2.27% of cattle were also infected with Theileria spp. Leptospira-like spirokets were seen in sections
of kidney, stained with Levaditi-Manovelian method, in 9.37% of sheep and 14.28% of cattle.
Necrosis, central apopitosis, lymphoid cells infiltration in porta! tract and bile obstruction in
liver; paranehim degeneration ant focal interstitial nephritis in kidneys; follicular hyperplasie
and/or necrosis of lymphocytes in spleens were histopatologically determined.

Anahtar Kelimeler

Blood protozoa, leptospirosis, .etiolopathologie, sheep, cattle

Kaynakça

• AÇlCI M ( 1 995) Samsun ve Yöresi sığırlarında kan parazillerinin yayı/ışı. Etlik Vet Mikrobiol Derg, 8 (I): 27ı-277.
• ALP HG (1996) İstanbul İli Sığırlarında tropikal Theileriosis'in yaygınlığı ve yayılma oranlarının belirlenmesi. Pendik Vet Mikro Derg , 7 (2): I 75- I 95.
• BATRA HV CHANDIRAMANI NK, MANDOKHOT V( 1 990) Prevalance of leptospirosis in farm anima/s in Haryana. Ind J Anim Sci,60 (7):755-760.
• BATRA HV, CHANDIRAMANI NK, MANDOKHOT V (1991) Clinical, bacteriological, serological, pathological and metabolic studies of Leptospira interrogans serovar wolffl infection in sheep. Ind J Anim Sci, 6ı(ı) : 6-ı2.
• BİRES J, VRZGULA L, KONRAD V (I 993) Spontane und experimentelle Kupfer-lntoxikationen bei Shafen: Klinik . und pathologie. Tierarztl Umschau, 48: 661-669.
• SULU AA, DÖRTERLER R, ÖZKAN Ö, HOŞTÜRK F (1990) Doğu Anadolunun · bazı illerinde (Kars, Erzurum, Gümüşhane; Artvin) sığır ve koyunlarda leptospirosis vakaları, yayı/ışı ve sero tipleri üzerine araştırmalar. Etlik Vet Mikrobiyol Derg, 6(6):50-6 ı.
• DE LANGE JF, GUMMOW B, TURNER GV, REDMAN AR (1987) The isolation o( Leptospira interrogans serovar pomona and related serological findings associated with a mixed farming un it in the transvaal. Onderstepoort J Vet Res, 54 : ı I 9- I 2 ı.
• DİNÇER Ş , SAYIN F, KARAER Z, ÇAKMAK A, FRİENDHOFF K, MÜLLER I, İNCi A , YUKARI A, EREN H (1991) Karadeniz Bölgesi sığırlarında bulunan kan parazillerinin sero-insidensi üzerine araştırmalar. AÜ Vet Fak Derg, 38( 1-2):206-266.
• ELLIS TM, HUSTAS L, ROBERTSON GM, MAYBERRY C (1984) Kidney disease of s he ep, associated w ith infection by leptospires of the Se;roe serogroup. Aust . Vet J,6 ı (9):304-305.
• EREN H (1993) Ankara Yöresinde sığır babesiosis'inin sero-prevalansı. AÜ Vet Fak Derg, 40 (!): 23-37.
• GÖKSU K (1967) Yerli koyunlarımızda Babesidae ve Theileridae'leri epizootiyoloiik durumlarıyla biyolo;ilerine dair araştırmalar. AÜ Vet Fak Yay, No:205.
• GREGOIRE N, HIGGINS R, ROBINSON Y (1987) Isolation of leptospires from nephritic kidneys of beef cattle at slaughter. Am J Vet Res, 48 (3):370-371.
• HAİLAT NQ, LAFİ SQ, AL-DERRAJİ AM, AL-ANİ FK (ı997) Equine babesiosis associated with strenuous exercise: elinical and pathological studies in Jordan. Vet Parasitol, 69:1-8.
• HEALT S, JOHNSON R (1994) Leptospirosis. JAVMA, 205(1 ı): ı 5 I 8- 1522.
• JONES TC, HUNT RK, KING NW (ı997) "Veterinary Pathology" 6ıh Edit.William and Wilkins. Baltimore.
• JUPP KVF, KENNEDY PC, PALMER N (1993) "Pathology of Domestic Animals". 4'h Edit Vol 3, Press New York. Academic
• LEVINE ND (1985) ''Yeterinary Protozoolgy." Iowa State Univ Press Ames New York.
• LUNA LG (I 968) Manuel of Histologic Staining Methods of the Armed Forces lnstittute of Pathology, 3th Ed., McGravHill Book Company, New York.
• MİMİOGLU M, GÖKSU K, SAYIN F ( 1969). Yeteriner ve Tıbbi Protozooloji Il, AÜ Vet Fak Yay. No:248.
• MITCHELL G, LEONARD J (1983) Leptospira interrogans seravar hard;o infection in a sheep. Aust Vet J, 60(7):346- 347.
• ÖZER E, ERDOGMUŞ SZ, KÖROÖLU E ( 1993) Malatya ve Güneydoğu Anadolu illerinde sığır,koyun ve keçilerde bulunan parazilleri ve yayı! ış/arı. Tr J Vet Ani m Sc i, 17: 209-215.
• ÖZKAN Ö, DÖRTERLER R, HOŞTÜRK F (1993 ). Erzurum İli ve yöresindeki sığır ve koyunlarda sarılık ve · kan işeme semptomlarzyla seyreden . hastalıklarda Clostridium eodemetiens, Leptospira ve kan protozoonlarının insidansının belirlenmesi. Etlik Vet Mikrobiyol Derg, 7(4):97- 104.
• PANDEY NN, MISRA SK (1987). Haematological and biochemical response to haemolytic anemia of elinical babesi os is in cattle and therapy. Ind J Anim Sci, 64:882-886.
• SAMAD MA, BARI AM, BASHAR SA ( 1988).Grass and histopatological studies on bovine babesiosis in Bangladesh. Ind J Anim Sci, 58(8):926-928.
• SAVEY M (1984) /cterus haemo-globinuri ·in calves. Vet Rec,20:419.
• SAYIN F (1985) Theileriosis. 4. Ulusal · Parazitoloji Kongresi. Türk Paraz , Derg Yay. No:5.
• THOMSON RG (1978) "Genera:r Yeterinary Pathology". WB Saunders Company London.
• YUKARI BA, KARA ER z (I 996) Babesiosis Vet H ek Derg, 67 (I). 6-54