Türkiye'de Üretilen Ballarda Bazı Sentetik Piretroid İnsektisit Kalıntılarının İncelenmesi

Yıl 2004, Cilt: 15 Sayı: 1-2, 15 - 28, 01.12.2004

Yavuz Kürşad Daş Sezai Kaya

Öz

Bu çalışma, ballarda sentetik piretroid insektisit kalıntılarının araştırılması amacıyla
laboratuvar için metot uyarlamak ve bu metotla Türkiye 'de üretilen ballarda sentetik piretroid
insektisidlerin kalıntı varlığını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Metot denemeleri yapıldıktan
sonra, 33 farklı ilden gelen 275 bal numunesinde 10 sentetik piretroid insektisidin kalıntı varlığı
gaz kromatograji (ECD dedektörde) yöntemi ile incelenmiştir. Yapılan deneysel çalişmalarda
insektisidlerin gaz kromatografi cihazında alıkonma süreleri ile teşhis ve hesaplama alt sınırları
belirlenmiş, kalibrasyon eğrileri çizilmiş, geri kazanım oranlan hesaplanmıştır. insektisit standartlarının
alıkonma süreleri deltametrin 14.094, flumetrin 30.573, lambda-siyhalotrin 42.973.
tetrametrin 44.332. befentrin 44.448. siflutrin 49.588, tau-fluvalinat 52.422. permetrin 52.551.
fenvalerat 56. 014 ve sipermetrin 56.193. dk 'dır. insektisit standartlarının teşhis alt sınırları
deltametrin 1.15, flumetrin 8.1, lambda-siyhalotrin 25.5, tetrametrin 5.7, bifentrin 0.5, siflutrin
13.3. tau-fluvalinat 3.2, permetrin 1.5, fenvalerat 1.75 ve sipermetrin 13.85 ng/g 'dır. Hesaplama alt
sınırları ise cihazın formülüne göre teşhis alt sınırlarının yaklaşık 3.33 kati olarak bulunmuştur.
insektisit standartlarının ballardan geri alım % oranları ise deltametrin 762, flumetrin 1051.
lambda-siyhalotrin 185. tetrametrin 181 , bifentrin 65, siflutrin 90. tau-fluvalinat 41. permetrin 127.
fenvalerat 162 ve sipermetrin 449 'dur. Balların analizinde belirtilen insektisil kalıntılarına rastlanmamıştır.
Bu durum ülkemiz gıda güvenliği, halk sağlığı ve aracılığı açısından olumlu olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, Türkiye, Bal, Piretroid, İnsektisit, Kalıntı, 2004

The Research of Some Synthetic Pyrethroids Insecticide Residues in Honey Produced in Turkey

Öz

This study was carried out to adapt method for laboratory and to determine Synthetic Pyrethroids
lnsecticide Residues in honey produced in Turkey by this method. After exercises of the
method, it was investigated the residue of 10 Synthetic Pyrethroids in 275 sample of honey by the means of gas chromatography (ECD) from 33 different cities. In the experimental studies. it was
obtained retention time, Limit of Determination (LOD) and Limit of Quantification (LOQ) of insecticide;
in the gas chromatography. lt was droven curve of calibration and it was quantificated recovery.
Retention time of insecticides were deltamethrin 14.094. flumethrin 30.573. lambda'-cyhalothrin 42. 973. tetramethrin 44.332. bifenthrin 44. 448, cyfluthrin 49.588. tau-fluvolinate
52-422. permethrin 52.551, fenvalerate 56.014 and cypermethrin 56.193 minutes. LOD of insecticides
were deltamethrin 1. 15. flumethrin 8.1, lumbda-cyhalothrin 25.5. tetramethrin 5. 7. bifenthrin
0.5. cyfluthrin 13.3. tau-fluvalinate 3.2. permethrin 1.5, fenvalerate 1. 75 ve cypermethrin 13.85 ng/g. LOQ was found nearly 3.33 times more than LOD. Recovery percentage of insecticides were
deltamethrin 762, .flumethrin 1051. lambda-cyhalothrin 185. tetramethrin 181. bifenthrin 65. cyfluhrin 90. tau-fluvalinate 41. permethrin 127, fenvalerate 162 and cypermethrin 449. lt was not detected
insecticide residues in the analyzing honey. This result is good for the public health. food
sufety and beekeping in Turkey.

Kaynakça

• AL RIFAI, J ., AKEEL, N. ( 1997). Determination of pesticide residues in imported an locally produced honey in jordan . J.Apicultur. Res. 36(3- 4): 155-161.
• ANON. ( 1996). Council Directive 96/23/EC of 29 Apil 1996. On measures to monitor cetain substances and residues thereof in live animals and animal products and repealing Directives 85/358/EEC and 86/469/EEC and Decisions 89/187/EEC and 91/664/EEC. Of. J. EC. No: L 125/ 11. 23.05.1996.
• ANON. ( 1999). Report on the Australian National Residue Survey 1998 Results. Natıonal Office of Food Safety Department of Agriculture, Fısheries and Forestry, Canberra. Australia.Erişim: [http ://www. brs. gov.au/residues/residues.html) Erişim tarihi: 11.06.2004.
• ANON. (2001 ). A Review of Treatmeni Options For Control of Varroa Mite in New Zealand. Erişim: [http://www .maf.govt.nz/biosecurity/pestdiseases/animals/varroa/varroa-treatment -options. pdt]. Erişim tarihi :21.05.2002.
• ANON. (2002). Balda kalıntı sorunu ve çözüm önerileri. Erişim: [http: //www.mugla-tarim.gov .tr/degi/ dergi5/index.php? sayfa=22]. Erişim tarihi: 02.10.2002.
• ANON. (2003a). 2002 Kalıntı İzleme Plan ve Sonuçları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Akay Cad. No: 3 06100 Bakanlıklar Ankara-TURKEY .
• ANON. (2003b). Quality control procedures for pesticide residue analysis. Document N° SANCO/ 10476/2003. Erişim: [http://europa.eu.int/ comm/ food/plant/protection/resources/qualcontrol_ en.pdf]. Erişim tarihi: 22.04.2004.
• ANON. (2004 ). The results and eveduation for 2003 in the residue moniloring program implemented for the live animals and primmy animal products in Turkey. Republic of Turkey Ministry of Agriculture and Rural Affairs, General Directorare of Protection and Control. Akay Cad. No: 3 06100 Bakanlıklar Ankara-TURKEY. 9. AYDINOGLU, H., DURSUN, H. Y., BAYRAKTAR, K. (2002): Bitki Koruma Ürünleri. 27 T.C. Tarım ve Köyişeri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü.
• BLASCO, C., FERNANDEZ, M., PENA, A., LINA, C., SILVERIA, M. l., FONT, G., PICO, Y. (2003). Assessment of pesticide residues in honey samples from Portugal and Spain. J. Agric. Food Chem. 51: 8132-8138.
• BOGDANOV, S. ve KLICHENMANN, V. ( 1993 ). isviçre 'de Vorroa zararlısına karşı kullanılan akarisillerin petekteki kalıntılarının belirlenmesi üzerine ilk araştmna sonuçları. Alpenlandische Bienenzeitung. 81(10): 228-230. Çev. SlRALI. R. ( 1997): Tek. Arı. Derg. 56: 26-28.
• DOGANA Y, A. ( 1993). Varroatosis. Türk Vet. Hek. Derg.5(3): 34-35, 58-61 .
• DO CANA Y, A. ( 1997). Türküye 'de arılarda görülen bazt önemli hastalıkar. Türk Vet. Hek. Derg. 9( 1): 49-54.
• FERNANDEZ, M.A., SANCHO, M.T., SIMALGANDARA, J., CREUS-VIDAL, J.M., HUIDOBRO, J.F., SIMAL-LOZANO, J. ( 1997). Acatricide residues in honeys .from Galicia (N .W. Spain). J. Food Prot. 60( 1 ): 78-80.
• GARCIA, M.A., FERNANDEZ, M., HERRERO, C., MELGAR, M.J. ( 1996). Acaricide residue determination in honey. BulI. Environ. Contam. Toxicol. 56: 881-887.
• GOODWİN, M., VAN EATON, C. (1999). Control of varroa: A guide for New Zealand beekeepers. New Zealand Ministry of Agriculture and Forestry. Erişim:[http: //www.maf.govt.nz/ biosecurity/pests-diseases/anmnals/varroa/ guidelines/control-of-varroa-guide.pdf] . Erişim tarihi: 14 .04.2004.
• JIMENEZ, J.J., BERNAL, J.L., DEL NOZAL, MA.J., TORIBIO, L., MARTIN, MA.T. ( 1998). Gas chromatography with electron-capture and nitrogen-phosphorus detection in the analysis of pesticides in honey after elution from a Florisil column. influence of the honey matrix on the quantitative results. Journal of Chromatography A. 823: 381-387.
• KAYA, S., BiLGiLi, A. (1996). Pestisidler ve yol açabilecekleri başlıca sorunlar, Türk Vet. Hek. Derg. 8( 4 ): 28-38.
• KAYA, S., BiLGiLi, A. (2001). Veteriner Hekimliğinde İlaç Rehberi. Medisan Yayınevi, Ankara.
• KAYA, S., PİRİNÇCİ, İ., TRAŞ, B., ÜNSAL, A., BİLGİLİ, A., AKAR, F., DOGAN, A., YARSAN, E. (2002a). Veteriner Hekimliğinde Toksikoloji .. 2.Baskı , Medisan Yayınevi , Ankara.
• KAYA, S., PİRiNÇCİ, İ., ÜNSAL, İ.A., KARAER, Z., TRAŞ, B., BiLGiLi, A., AKAR, F., DOGAN, A. (2002b). Veteriner Hekimliğinde Farmakoloji. 2. Cilt, 3 . Baskı , Medisan Yayınevi. Ankara.
• KOENIGER, N. VE FUCHS, S. (1988). Control of Varroa jacobsoni oud. İn honeybee colonies containing sealed brood cells. Apidologie. 19(2): 117-130.
• MARTEL, A.C., ZEGGANE, S. (2002). Determination of acaricides in honey by highperformance liquid chromatography with photodiode array detection. J.Chromatogr. A. 954: 173-18o.
• MERGEN, O. (2002). Zararlılara karşı savaşta bi- limnesi gereken temel bilgiler. Tek. Arı. Derg. 76: 22-27.
• OGUZ, H., A YDlN, H. (2001). Piretroid insektisidlerin veteriner hekimliğinde kullanımı, halk ve çevre sağlığı açısından önemi. Veterinarium. 12( 1): 39-46.
• PELOSI, P., STEFANELLI, P., ATTARD BARBINI, D., GENERALI, T., AMENDOLA, G., GIROLIMETTI, S., VANNI, F., DI MUCCIO, A. (2002). Methods for organochlorine. organophosphorus, pyrethroid and carbamute pesliteide residues in foods of animal origin. The ltalian National Reference Laboratory (Pesticide Residues Section of the ISS - Istituto Superiore di Sanita (National Institute of 1-lealtlı)-Roma.
• PINEIRO, A.P. (2003). Residues control in Cuban honey. Apiacta. 38: 58-62.
• SELÇUKOGLU, E. ( 1999). Çukurova Bölgesinde toplanan bal ömeklerinde umitraz ve fluvalinat kalıntılarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• TSIGOURI, A.D., MENKISSOGLUSPIROUDI, U., THRASYVOULOU, A.T., DIAMANTIDIS, G.C. (2000). Determinalion of fluvalinate residues in beeswax by gas chromatography with electron-capture detection.J AOAC Int. 83(5): 1225-8.
• TSIGOURI, A.D., MENKISSOGLUSPIROUDI, U., THRASYVOULOU, A. (2001). Study of tau-fluvalinate persistence in honey. Pest. Manag. Sci. 57:467-471.
• TUTKUN, E. (2000). Teknik Arıcılık El Kitabı. Türkiye Kalkınma Vakfı Yayın No: 6. Ankara.
• WALLNER, K. ( 1999) . Residues of Varroacides in honey, bees wax and propolis. Coordination in Europe of integrated control of Varroa mites in honey bee colonies. Erişim [http://www.apis.admin. ch/english/host/pdf/alternativ/ Schlussbericht.pdfj. Erişim tarihi:30 . 06.2002.