BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU İÇİNDE TÜRK CUMHURİYETLERİ

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 43 - 73, 01.06.2012

Kasım Eren

Öz

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanancumhuriyetlerin çoğu Bağımsız Devletler Topluluğu’nu oluşturmuşlardır.BDT ülkeleri bir yandan önceki dönem ilişkilerini devam ettirirken, diğeryandan üçüncü ülkelerle ilişkilerini geliştirmek için arayış içine girmişlerdir.Bu bakımdan, başta Avrupa Birliği olmak üzere, geliştirilen ilişkiler buekonomiler için yeni bir dönemi işaret etmektedir.Bu çalışmada; Türk Cumhuriyetleri’nin değişen konjonktür içinde dışekonomik ilişkileri ele alınmaktadır. Türk Cumhuriyetleri BağımsızDevletler Topluluğu üyesidir. Bu nedenle BDT’nin kuruluş amacı ve TürkCumhuriyetleri’nin diğer BDT ülkeleri ile olan ilişkileri de analiz edilmiştir.Ayrıca, alternatif yönelimleri kapsamında Türk Cumhuriyetleri’nin Türkiyeile olan ilişkileri de çalışmaya kısaca dâhil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Devletler Topluluğu, Türk Cumhuriyetleri, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan.

TURKISH REPUBLICS IN THE COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES

Öz

Most of the republics that gained their independences after dissolution of the Soviet Union, have formed the Commonwealth of Independent States. While maintaining the previous period relations on the one hand, the CIS countries have entered into a quest to improve their relations with the third countries on the other hand. In this regard, developed relations particularly with the European Union indicate a new period for these economies. In this study, the external economic relations of Turkish Republics are discussed in the changing conjuncture. The Turkish Republics are the members of the Commonwealth of Independent States as well. Therefore, the establishment purpose of the CIS and the relations between Turkish Republics and other CIS countries are analyzed. In addition, Turkish Republics’ relations with Turkey have been included in brief.

Anahtar Kelimeler

Commonwealth of Independent States, Turkish Republics, Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan.

Kaynakça

• Avrasya Türk Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomik Raporu, 2010, http://www.scribd.com/doc/40357264/AZERBAYCAN- CUMHURİYETİ-EKONOMİK-RAPORU
• Commonwealth of Independent States Interstate Statiatical Committee, http://www. cisstat.com/eng/frame_about.htm
• _____, http://www.cisstat.com/eng/kaz.htm
• _____, http://www.cisstat.com/eng/kir.htm
• _____, http://www.cisstat.com/eng/tur.htm
• _____, http://www.cisstat.com/eng/uzb.htm
• Commonwealth of Independent States, http://cis.minsk.by/main.aspx?uid=3390
• Devlet Planlama Teşkilatı, “Türkiye İle Türk Cumhuriyetleri ve Bölge Ülkeleri İlişkileri” Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2000, www.dpt.gov.tr/DocObjects/ Download/3195/oik528.pdf
• Eurasian Home Databases - Central Asian Cooperation Organization (CACO), http:// www.eurasianhome.org/xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&intorg=8 &pid=15&s=-1
• Eurasian Home Databases - Commonwealth of Independent States, http://www. eurasianhome.org/xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&intorg=7&p id=23
• Eurasian Home Databases - Kazakhstan – Overview, http://www.eurasianhome.org/ xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&country=98&pid=45&s=-1
• Eurasian Home Databases- Azerbaijan – Overview, http://www.eurasianhome.org/xml/t/ databases.xml?lang=en&nic=databases&country=13&pid=42
• Eurasian Home Databases- Eurasian Economic Communıty (EAEC), http://www. eurasianhome.org/xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&intorg=3&p id=25
• Eurasian Home Databases- Kyrgyzstan – Overview, http://www.eurasianhome.org/ xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&country=100&pid=46&s=-1
• Eurasian Home Databases- Single Economic Space (SES), http://www.eurasianhome.org/ xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&intorg=4&pid=28&s=-1
• Eurasian Home Databases- Uzbekistan – Overview, http://www.eurasianhome.org/ xml/t/databases.xml?lang=en&nic=databases&country=191&pid=52&s=-1
• Interstate Statistical Committee of the CIS, http://www.cisstat.com/eng/azer.htm
• _____, http://www.cisstat.com/eng/frame_about.htm
• _____, http://www.cisstat.com/eng/mac-09.htm
• Linn, Johannes F. ve Tiomkin D., (2006), “The New Impetus Towards Economic Integration Between Europe and Asia”, Asia Europe Journal, Volume 4, Number 1, 31-41, http://www.springerlink.com/content/w3l1514722k81054/
• Ministry of Foreign Affairs of The Republic of Uzbekistan, http://mfa.uz/eng/about_uzb/ economy
• Organization For Democracy and Economic Development, http://www.globalsecurity. org/military/world/int/guuam.htm
• T.C. Ekonomi Bakanlığı, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/ANL/ TurkCumhuriyetDb/Azerbaycan.doc
• _____, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/ANL/TurkCumhuriyetDb/Kazakistan. doc
• _____, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/ANL/TurkCumhuriyetDb/Kirgizistan. doc
• _____, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/ANL/TurkCumhuriyetDb/Ozbekistan. doc
• _____, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/ANL/TurkCumhuriyetDb/ Turkmenistan.doc
• _____, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/TanitimKoordinasyonDb/ ozbekistan.doc
• _____, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/TanitimKoordinasyonDb/ turkmen.doc
• T.C. Kalkınma Bakanlığı, www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/3341/oik471.pdf
• The State of Statistical Committee of The Republic of Azerbaijan, http://www.azstat.org/ publications/azfigures/2010/en/010.shtml
• _____, http://www.azstat.org/publications/azfigures/2011/en/010.shtml
• _____, http://www.azstat.org/publications/azfigures/2011/en/018.shtml
• Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, http://www.tika.gov.tr/dosyalar/ özbekistan.doc
• _____, http://www.tika.gov.tr/dosyalar/türkmenistan.doc
• _____, www.tika.gov.tr/dosyalar/azerbaycan.doc
• _____, www.tika.gov.tr/dosyalar/kazakistan.doc
• _____, www.tika.gov.tr/dosyalar/kazakistan.doc
• _____, www.tika.gov.tr/dosyalar/kırgızistan.doc
• Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=622
• _____, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=623
• _____, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=624
• _____, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=626
• World Bank World Databank, http://databank.worldbank.org/ddp/home. do?Step=3&id=4
• _____, http://databank.worldbank.org/ddp/home.do?Step=3&id=4
• World Development Indicators & Global Development Finance, http://databank. worldbank.org/ddp/home.do?Step=2&id=4&DisplayAggregation=N&SdmxSupp orted=Y&CNO=2