Meslek Lisesi Öğrencilerinde Sosyal Medya ve Bilgisayar Oyunları ile Şiddet Eğilimi Arasındaki İlişki / The Relationship Between Social Media and Computer Games and Violence Tendency in Vocational High School Students

Year 2023, , 102 - 118, 26.12.2023

Gulsah Tura , Rümeysa Berna İlhan

https://doi.org/10.59041/eyor.1368719

Abstract

Bu araştırma sosyal medya ve bilgisayar oyunları kullanımı ile meslek lisesi öğrencilerinin şiddet eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında ayrıca öğrencilerin cinsiyetleri, okudukları bölümleri, sınıf düzeyleri ve aile içi şiddete maruz kalma durumları değişkenlerinin şiddet eğilimleriyle ilişkisi de ele alınmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim öğretim yılında ………’de bir meslek lisesinde öğrenimine devam eden 9, 10 ve 11. sınıf olmak üzere toplam 181 öğrenci oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada veri toplama araçları olarak Haskan ve Yıldırım (2012) tarafından geliştirilen “Şiddet Eğilimi Ölçeği” ile katılımcıların demografik özellikleri, bilgisayar ve sosyal medya kullanımları hakkında bilgi almak amacıyla araştırmacılar tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmada iki bağımsız grup arasındaki fark için Bağımsız Örneklem t Testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırılmasında ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) uygulanmış ve fark bulunduğu durumda fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni kullanılmıştır. Analiz sonucunda öğrencilerin aile içinde şiddet varlığı durumlarına, sosyal medyada geçirdikleri sürelere, bilgisayar oyunu oynama durumlarına, bilgisayar oyunlarında geçirdikleri süre ve oynadıkları oyun türlerine göre Şiddet Eğilimi Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmüştür.

Keywords

Şiddet Eğilimi, meslek lisesi, sosyal medya, bilgisayar oyunları

The Relationship Between Social Media and Computer Games and Violence Tendency in Vocational High School Students

Abstract

This research was conducted to examine the relationship between the use of social media and computer games and the violent tendencies of vocational high school students. Within the scope of the research, the effects of the variables of students' gender, grade level and exposure to domestic violence on their violence tendency levels were also discussed. The sample of the research consists of a total of 181 students in the 9th, 10th and 11th grades who continue their education at a vocational high school in ………. in the 2022-2023 academic year. In the research where the relational screening model was used, the "Violence Tendency Scale" developed by Haskan and Yıldırım (2012) and the "Personal Information Form" prepared by the researchers to obtain information about the participants' demographic characteristics, computer and social media usage were used as data collection tools. In the study, Independent Sample T Test was used to determine the difference between two independent groups, and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was used to compare more than two independent groups, and in case of a difference, Bonferroni was used to find the group that made the difference. As a result of the analysis, it was seen that there was a statistically significant difference between the Violence Tendency Scale scores of the participants according to the presence of violence in the family, the time they spent on social media, the time they spent playing computer games, and the types of games they played.

Keywords

Violence tendency, vocational high school, social media, computer games

References

• Arslan, A. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeyleri ve şiddet eğilimlerinin belirlenmesi. Journal of Computer and Education Research, 8(15), 86-113: https://doi.org/10.18009/jcer.652390
• Addo, P. C., Fang, J., Kulbo, N. B., Gumah, B., Dagadu, J. C., & Li, L. (2021). Violent video games and aggression among young adults: the moderating effects of adverse environmental factors. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 24(1), 17-23: https://doi.org/10.1089/cyber.2020.0018 Alper, A., Canpolat, Ö. ve Kızılışıkoğlu, G. (2021). Dijital oyunların ortaöğretim öğrencilerinin şiddete yönelik davranışlarına etkileri. Current Debates on Social Sciences Seven Human Studies. Edt. Karacagil, Z. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara.
• Anderson, C. A., & Bushman, B. J. (2002). The effects of media violence on society. Science, 295, 2377–2378: https://doi.org/10.1126/science.1070765
• Anderson, C. A., & Murphy, C. R. (2003). Violent video games and aggressive behavior in young women. Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 29(5), 423-429: https://doi.org/10.1002/ab.10042
• Anderson, C. A., Sakamoto, A., Gentile, D. A., Ihori, N. Shibuya, A., Yukawa, S., Naito, M., & Kobayashi, K. (2008). Longitudinal effects of violent video games on aggression in Japan and the United States. Pediatrics, 122(5), 1067-1072: https://doi.org/10.1542/peds.2008-1425
• Balcı Çelik, S., Gençoğlu, C., ve Kumcaız, H. (2016). Ergenlerde şiddet eğiliminin yordayıcısı olarak duygusal zeka. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 121-134.
• Balkaya Çetin, A. (2014). Ergenlerin internet ve problemli internet kullanım davranışlarının bazı psiko-sosyal özellikler açısından incelenmesi [Doktora tezi]. Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
• Burak, Y., ve Ahmetoğlu, E. (2015). Bilgisayar oyunlarının çocukların saldırganlık düzeylerine etkisinin incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Academic Journal, 10(11), 363-382: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8430
• Çakır, K. (2017). Ergenlerde arkadaşa bağlanma ile şiddet eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Davli Temel, D. (2018). Ergenlerde algılanan sosyal destek ve şiddet eğilimi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Denmark, F. L., Krauss, H. H., Wesner, R. W., Midlarsky, E., & Gielen, U. P. (2005). Violence in schools; Cross-national and cross-cultural perspectives. Springer Science.
• Doğan, U., ve Kakaruş, Y. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanımının yordayıcısı olarak çok boyutlu yalnızlık. Sakarya University Journal oj Education, 6(1), 57-71: http://dx.doi.org/10.19126/ suje.40198
• Dolu, O., Büker, H., ve Uludağ, Ş. (2010). Şiddet içerikli video oyunlarının çocuklar ve gençler üzerindeki etkileri: saldırganlık, şiddet ve suça dair bir değerlendirme. Adli Bilimler Dergisi, 9(4), 54-75.
• Durmuş, E., ve Gürgan, U. (2005). Lise öğrencilerinin şiddet ve saldırganlık eğilimleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 253-269.
• Erden, N. K. (2007). Abant izzet baysal üniversitesi öğretmenlik bölümleri birinci öğretim son sınıf öğrencilerinin saldırganlık türleri [Yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Ergür, G. (2015). Şiddet içerikli bilgisayar oyunu oynayan ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık eğilimlerinin ve benlik saygı düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Genç, Y., Taylan, H. H., Adıgüzel, Y., ve Kutlu, İ. (2017). Aile içi şiddetin ergenlerin şiddet eğilimlerine etkisi: Antalya liseleri örneği. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 409-423: http://dx.doi.org/10.19126/suje.311083
• Gençoğlu, C., Kumcağız, H., ve Ersanlı, K. (2014). Ergenlerin şiddet eğilimine etki eden ailevi faktörler. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Academic Journal, 9(2), 639-652: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6208
• Giles, J. W., ve Heyman, G. D. (2005). Preschoolers' use of trait-relevant information to evaluate the appropriateness of an aggressive response. Aggressive Behavior, 31, 498-509: https://doi.org/10.1002/ ab.20086
• Gullane, E., ve Moore, S. (2000). Adolescent risk taking and 5 faktor model of personality. Journal of Adolescence, 23 (4), 393-407.
• Güleç, H., Topaloğlu, M., Ünsal, D., ve Altıntaş, M. (2012). Bir kısır döngü olarak şiddet. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(1), 112-137: https://doi.org/10.5455/cap.20120408
• Haskan, Ö. (2009). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Haskan, Ö., ve Yıldırım İ. (2012). Şiddet Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 165-177.
• Heitmeyer, M., & Hagan, J. (2005). International handbook of violence research. Kluwer Academic Publishers.
• İnaltekin, H. (2017). Lise Öğrencilerinde şiddet eğilimi ve medya etkileşimi istanbul kasımpaşa çok programlı Anadolu lisesi örneği [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi.
• Kandemir, H. (2021). Üniversite öğrencilerinde bağlanma stillerine göre reddedilme duyarlılığı ve şiddet eğiliminin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Çağ Üniversitesi.
• Karaarslan, İ. (2017). Şiddet eğiliminin kişilik tipolojileri ve çocukluk çağı travması ile ilişkisi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Karaboğa, F. (2018). Ebeveyn reddi algısı yüksek olan ergenlerin şiddet eğilimine yönelmesinde bağlanma biçiminin etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Karabulut, B. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ve şiddet eğilimi ile ilişkisi [Yüksek lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Karademir, T., Kayabaşı, A., ve Vural M. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin şiddet eğilim durumlarının belirlenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 243-255: https://doi.org/10.31680/gaunjss.567010
• Karal, E. (2022). Pubg mobile oyununun ergenlerin şiddet eğilimleri ve saldırganlık düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(51), 540-546: https://doi.org/10.29228/JOSHAS.61800
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi (31. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, Z. B. (2002). Anne baba saldırganlığı ile lise öğrencilerinin saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Kars, G. B. (2010). Şiddet içerikli bilgisayar oyunlarının çocuklarda saldırganlığa etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi.
• Kaura, S., & Lohman, B. (2007). Dating violence victimization, relationship, satisfaction, mental health problems, and acceptability of violence: A comparison of men and women. Journal of Family Violence, 22, 367-381: https://doi.org/10.1007/s10896-007-9092-0
• Kılıç, R. (2007). Okullarda şiddet ve önlenmesi. okullarda şiddetin önlenmesi: mevcut uygulamalar ve sonuçları. S. Gelbal (Ed.), Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Kirsh, S. J. (2003). The effect of violent video games on adolescents the overlooked influence of development. Aggression and Violent Behavior, 8, 377-389. https://doi.org/10.1016/S1359-1789(02)00056-3 Krug E.G., Dahlberg, L.L., Mercy, J.A., Zwi, A.B., Lozano, R. (Eds.) (2002). World report on violence and health. WHO: Geneva, Switzerland.
• Küçüker, İ. S. (2022). Madde kullanım bozukluğu olan ergenlerde bağlanma stilleri ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Medeiros, B. G. D., Pimentel, C. E., Sarmet, M. M. & Mariano, T. E. (2020). “Brutal Kill!” Violent video games as a predictor of aggression. Psico-USF, 25, 261-271.
• Nair, B. (2014). Ergenlerin saldırganlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi.
• Özbakırcı, D., ve Tarlacı, S. (2023). Şiddet içerikli dijital oyun oynayan lise öğrencilerinde şiddet ve risk alma davranışı eğiliminin incelenmesi. E-Journal of New Media, 7(3), 262-285.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G., ve Baysan Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Pala, Z. (2020). Ergenlerde şiddet eğilimi ile akademik kendini engelleme arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi.
• Polman, H., Castro, B. O., & Aken, M. (2008). Experimental study of the differential effects of playing versus watching violent video games on children’s aggressive behavior. Aggressive Behavior, 34, 256-264: https://doi.org/10.1002/ab.20245
• Sağlam, M. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal medya şiddeti algısı. e-Journal of New Media, 5(3), 255-268.
• Şelimen, M. (2016). Şiddet içeren bilgisayar oyunlarının 13-14 yaş grubu çocukların saldırganlık davranışı üzerindeki etkisi [Yüksek lisans tezi]. Yalova Üniversitesi.
• Şelimen, M., ve Ceylan, H. (2018). Şiddet içeren bilgisayar oyunlarının çocukların saldırganlık davranışı üzerine etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 1-7: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2820
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allynand Bacon. Taylan, H. H., Kara, H. Z., ve Durğun, A. (2017). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilgisayar oyunu oynama alışkanlıkları ve oyun tercihleri üzerine bir araştırma. Pesa International Journal of Social Studies, 3(1), 78-87.
• Tektaş, D. (2021). Hatay örnekleminde yetişkinlerde çocukluk çağı travmalarının şiddete yönelik tutum, şiddet eğilimi ve saldırganlık üzerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
• Thomas, S. P., & Smith, H. (2004). School connectedness, anger behaviors, and relationships of violent and nonviolent American youth. Perspectives in Psychiatric Care, 40( 4), 135-138: http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-6163.2004.tb00011.x
• Tuncer Uçar, H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde şiddet eğilimi: samsun örneği [Yüksek lisans tezi]. On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Ulusoy, O. (2008). Ergenlerde bilişim teknolojileri kullanımı ve saldırganlık ilişkisi [Yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Ünlü, A., Evcin, U., Burakgazi Yılmaz, H., ve Dalkılıç, A. (2013). İstanbul devlet liselerinde suç ve şiddet yaygınlığı: okul türlerinin karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14, 152-160: http://dx.doi.org/10.5455/apd.34494
• Von Salisch, M., Vogelgesang, J., Kristen, A., & Oppl, C. (2011). Preference for violent electronic games and aggressive behavior among children: The beginning of the downward spiral?. Media Psychology, 14(3), 233-258: http://dx.doi.org/10.1080/15213269.2011.596468
• WHO. Word Health Organization, (2002). World Report on Violence and Health Summary. http://www.who.int/violenceinjiuryprevention/violence/world_report/en/summaryen.
• Yakut, S. (2012). Lise öğrencilerinde şiddet eğilimi düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(1), 143-189.
• Yang, S. C., & Tung, C. (2007). Comparison of internet addicts and non addicts in Taiwanese highschool. Comput Human Behavior, 23(1), 79-96: https://doi.org/10.1016/j.chb.2004.03.037
• Zorlu, Y. (2016). Medyadaki şiddet ve etkileri. Humanities Science, 11(1), 13-32.