KÜRESEL FİNANS KRİZİNİN NEDENLERİ

Year 2018, Volume: 2 Issue: 1, 177 - 195, 09.01.2018

Mehmet Ali Polat

Abstract

    ABD’ de ortaya
çıktıktan sonra hızla diğer ülkelere de sıçrayan küresel finansal krizin
temelinde büyük bir gayrimenkul ve kredi balonu yatmaktadır. Konut balonu
oluşmadan önce mortgage kredilerinin büyük bölümünü, prime mortgage denen ve
geri ödeme gücü yüksek olan kişilere verilen krediler oluşturmaktaydı. Ancak
konut fiyatları artmaya başlayınca, subprime mortgage (eşik altı ipotekli konut
kredisi) denilen ve ödeme gücü daha düşük kişilere kullandırılan kredilerin oranı
hızla artmaya başlamıştır. ABD’deki
finansal sistem kaynaklı olarak ortaya çıkan ve hızla diğer ekonomilere de
yayılan küresel mali krizin olumsuz etkileri, 2008 yılının son çeyreğinden
itibaren yıkıcı bir şekilde ortaya çıkmıştır. 2008 küresel krizi, ABD’ de düşük
faiz ortamında ödeme gücü yetersiz kişilere özensiz biçimde verilen konut
kredilerinin (mortgage) ev fiyatlarında artışa sebep olması; sonrasında ise
FED’ in faizleri artırması sonucu değişken faizle kullandırılan konut
kredilerinin geri ödenmesinde yaşanan problemler ile ortaya çıkmıştır. Çalışmanın amacı, finans krizinin temel nedenlerini
literatürdeki görüşleri de dikkate alarak incelemektir.

Keywords

Finansal Kriz, Faiz Oranları, Konut Kredileri, Menkul Kıymetleştirme

References

• ABRAHAMS Clark – Mingyuan Zhang (2009), Credit Risk Assessment: The New Lending System for Borrowers, Lenders, and Investors, John Wiley & Sons, New York.
• ALANTAR Doğan (2008), Küresel Finansal Kriz: Nedenleri Ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme, Maliye Finans Yazıları, Sayı 81.
• ARIKAN Ahmet Naci (2008), Amerika Birleşik Devletlerindeki Mali Kriz Ve Petrol Fiyatlarındaki Değişimler, Ümit Ofset, Ankara.
• ASHCRAFT Adam – Til Schuermann (2008), Understanding The Securitization Of Subprime Mortgage Credit, Federal Reserve Bank Of New York Staff Reports, No. 318.
• ATTALI Jacques (2015), Kriz ve Sonrası: 2008 Krizinin Üzerinden Ufka Bakarken, Ekslibris Yayıncılık, Yayın No: 9, İstanbul.
• BECKER Brandon – Colleen Doherty – Minicozzi (2000), Hedge Funds in Global Financial Markets.http://www.wilmerhale.com/uploadedFiles/WilmerHale_Shared_Content/Files/Editorial/Publication/Markets.pdf.(11.11.2017).
• BIANCO Katalina (2008), The Subprime Lending Crisis, CCH, Amsterdam.
• BOCUTOĞLU Ersan (2014a), ABD’ de 1933 Glass – Steagal Yasasının Yürürlükten Kaldırılması 2007 Küresel Finansal Krizini Tetikledi mi?: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme, Bankacılar Dergisi, 90, ss. 83 – 111.
• BOCUTOĞLU Ersan (2014b), Hukuk ve İktisat İlişkileri İçin Bir Örnek Olay Olarak Glass – Steagall Yasası İle 2007 Küresel Finansal Krizi Bağlantısı, Türkiye Ekonomi Kurumu Uluslararası Ekonomi Kongresi, Antalya.
• BOERI Tito – Luigi Guiso (2007), The First Global Financial Crisis Of The 21st Century, Felton, Andrew ve Reinhart, Carmen (edt.), The Subprime Crisis: Greenspan’s Legacy, CEPR, London, ss. 37-39.
• CARPENTER David H. – Edward V. Murphy – M. Maureen Murphy (2016), The Glass Steagall Act: A Legal and Policy Analysis, Congressional Research Service, 7 – 5700. https://fas.org/sgp/crs/misc/R44349.pdf (28.11.2017).
• COLANDER David – Hans Föllmer – Armin Haas – Michael Goldberg – Katarina Juselius – Alan Kirman – Thomas Lux – Brigitte Sloth (2009), The Financial Crisis and the Systemic Failure of Academic Economics, Kiel Working Papers 1489, Kiel Institute for the World Economy, Kiel, Germany.
• CROUHY Michel – Robert A. Jarrow – Stuart M. Turnbull (2008), The Subprime Credit Crisis Of 07, https://www.fdic.gov/bank/analytical/cfr/bank-research-conference/annual-8th/turnbull-jarrow.pdf (26.11.2017).
• GORTON Gary – Andrew Metrick (2012), Securitized Banking and The Run on Repo, Journal of Financial Economics 104, ss. 425 – 451.
• GOWAN Peter (2009), Crisis in the Heartland Consequences of the New Wall Street System, New Left Review, Issue 55, ss. 49 – 72.
• HEDLUND Erik – Hashim Kahn (2009), The Subprime Crisis, Chalmers University of Technology, Gothenburg.
• HEVNER Leland B. (2009), Adding a Real Estate Component to Your Portfolio – Considering a Truly Unique Asset, Chapter 8, The Perfect Portfolio, A Revolutionary Approach to Personal Investing, John Wiley & Sons, Inc., ss. 135 – 157.
• KRUGMAN Paul (2010), Crises, https://www.princeton.edu/~pkrugman/CRISES.pdf.
• KRUGMAN Paul – Robin Wells (2011), Makro İktisat, 2.Baskıdan Çeviri, Ankara: Palme Yayıncılık : 592, Ankara.
• KRUGMAN Paul (2015), Bunalım Ekonomisinin Geri Dönüşü ve Küresel Kriz, 7. Baskı, Literatür Yayınları, İstanbul.
• KUTTNER Robert (2013), Seven Deadly Sins of Deregulation and Three Necessary Reforms, The American Prospect. http://prospect.org/article/seven-deadly-sins-deregulation-and-three-necessary-reforms(10.10.2017).
• LUCAS Douglas J. – Laurie S. Goodman – Frank J. Fabozzi (2006), Collateralized Debt Obligations: Structures And Analysis, Second Edition, Wiley Finance, USA.
• MISHKIN Frederic (2011), Para, Bankacılık ve Finansal Piyasalar İktisadı, 8. Baskıdan Çeviri, The Addison – Wesley Series in Economics.
• MISHKIN Frederic (2013), The Economics of Money, Banking and Financial Markets, 10 th Ed., Harlow, United Kingdom: Pearson Education Limited.
• PAPADATOS Demophanes (2009), Günümüz Kapitalizminde Merkez Bankacılığı: Enflasyon Hedeflemesi Ve Finansal Krizler, Finansallasma Ve Kapitalizmin Krizi, Yordam Kitap, 2009.
• RICHARDS Dan (2008), Subprime Mortgage Crisis.http://www.stat.unc.edu/faculty/cji/fys/2012/Subprime%20mortgage%20crisis.pdf(03.12.2017).
• ROSEN Richard J. (2007), The role of securitization in mortgage lending, Chicago Fed Letter, Number 244, The Federal Reserve Bank of Chicago.
• ROUBINI Nouriel – Stephen Mihm (2012), Kriz Ekonomisi: Dünya Ekonomisinin Çöküşü ve Geleceği, Pegasus Yayınları: 422, 1. Baskı, İstanbul.
• SANTOS Paulo L. Dos (2009), Günümüz Kapitalizminde Bankacılığın İçeriği Üzerine, Finansallaşma Ve Kapitalizmin Krizi, Yordam Kitap, 2009.
• SAPIR Jacques (2008), Global Finance In Crisis, Real – World Economics Review, No.46, ss. 82 – 101.
• STEIN C. Jeremy (2010), Securitization, Shadow Banking & Financial Fragility, Dædalus Fall 2010, ss. 41 – 51.
• STIGLITZ Joseph E. (2012), Serbest Düşüş: Amerika, Serbest Piyasalar ve Dünya Ekonomisinin Çöküşü, Çeviri: Banu Özgün, Gündoğan Yayınları, İstanbul.
• SWAN Peter L. (2009), The political economy of subprime crisis: Why subprime was so attractive to its creators, European Journal of Political Economy, No. 25, ss. 124-132.
• TCMB (2013), Finansal İstikrar Raporu, TCMB Yayınları, Ankara.
• T.C. CHICAGO BAŞKONSOLOSLUĞU TİCARET ATEŞELİĞİ (2008), Küresel Finansal Krizin Nedenleri Ve Olası Sonuçları Hakkında Bilgi Notu, http://www.musavirlikler.gov.tr/upload/CHI/Finansal%20kriz%20bilgi%20notu.pdf.(12.11.2014).
• THE FINANCIAL CRISIS INQUIRY COMMISSION (2011), Final Report of The National Commission on The Causes of The Financial and Economic Crisis in The United States, The Financial Crisis Inquiry Report, Official Government Edition.
• TUCKER Michael (2008), The Development And Evolution Of The Subprime Mortgage Crisis, E – Journal Of Business and Economic Issues, Vol.3, No 2.