KÂR PAYI DAĞITIM ORANLARININ BORÇLANMA ARAÇLARI ÜZERİNDE ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 78 - 102, 30.08.2018

Kudbeddin Şeker , Recep Karabulut

Öz

Küreselleşen dünyada ekonomik ve
finansal sınırların ortadan kalkma eğilimi göstermesi, firmalara gerekli olan
sermaye kaynaklarına ulaşma açısından çeşitli seçenekler sunmaktadır. Firmalar
değerlerini artırmak, faaliyetlerinden kâr etmek ve yeni yatırımlar yapmak
zorundadırlar. Firmalar ekonomik döngü içinde var olma, faaliyetlerini
gerçekleştirme ve devamlılık için sermayeye ihtiyaç duyarlar. Firmaların sahip
oldukları varlıkların kaynağını oluşturan sermayenin temini, sağlanacağı
kaynaklar ve maliyeti büyük bir önem arz etmektedir. Gelişen sermaye
piyasalarında oluşan yeni finansman kaynak edinme tercihleri, mevcut olan imkânlar
ile kıyaslanıp alternatif sermaye maliyetini minimum seviyelere indirme fırsatı
sunmaktadır. Firmalar sermaye yetersizliğini karşılamak, yatırımlarını finanse
etmek, gelişmek ve büyümek için gerekli olan finansman ihtiyaçları için tahvil
ihracına gidebilirler.

Borçlanma araçları olarak özel sektör
tahvilleri değerlendirmeye alınmıştır. Bu çalışmanın amacı; BIST 100 Endeksinde
yer alan firmaların 2012-2016 dönemi için yıllık verilerle panel veri analizi
yöntemini kullanarak firmalar tarafından yapılacak kâr payı dağıtımlarının,
tahvil ile borçlanıldığında oluşacak maliyetleri üzerinde nasıl bir etki
oluşturacağıdır. Kâr payı dağıtım oranları ile tahvil ihraç maliyetleri
arasında ilişki olup olmadığı, bu ilişkinin yönünün ve miktarının tespit
edilmesi açısından literatüre katkı sağlanması hedeflenmiştir.

Ele aldığımız örneklemde belirlenen 25
firma nezdinde 2012-2016 dönemi kâr payı dağıtım oranlarının tahvillere ödenen
yıllık faiz oranları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmada kullanılan
değişkenler durağanlık, oto korelasyon, değişen varyans ve yatay kesit
bağımlılığı açısından incelenerek, ön spesifikasyon testleri tamamlanmış ve
gerekli değişiklikler ve uygulamalar yapılarak model uygun hale getirilmiştir.

Bulgulara göre çalışma kapsamında
belirlenen model anlamlı çıkmış, düşük düzeyde negatif bir etki olmakla
beraber, kâr payı dağıtım oranları ile tahvillere ödenen yıllık faiz oranları
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Bunun da özel
sektör tahvil ihraçlarının günümüz piyasalarında henüz tam olarak istenilen
düzeyde bir arz talep dengesinin ve tahvil ikincil piyasaların oluşmadığından
kaynaklandığı düşünülmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Kâr Payı Dağıtım Oranı, Finansman Bonosu, Özel Sektör Tahvilleri, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Akgül, F. (2005). Türkiye’deki Tahvil Piyasası: Bazı Temel Makroekonomik Göstergelerin İMKB Tahvil/Bono İşlem Hacmine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Finans Anabilim Dalı, Ankara.Akın, F., vd. (2015). Finansal Yönetim. İstanbul: Beta Yayınları.Arsoy, M. F. (2015). İşletmelerde Dağıtılan Temettülerin Yapay Sinir Ağları İle Tahmini: Borsa İstanbul Sanayi Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Eskişehir.Avşar, M. ve Avşar, A. (2010). Finansal Ekonomi SPK Lisanslama Sınavlarına Uyumlu. Ankara: Detay Yayıncılık. Aydın, N., Başar M., Coşkun M. (2010). Finansal Yönetim. Ankara: Detay Yayıncılık.Baltagi, B. H. (2001). Econometric Analysis of Panel Data. Great Britain: John Wiley and Sons.Berk, N. (2003). Finansal Yönetim. İstanbul: Türkmen Kitabevi.Born, B. ve Breitung, J. (2016). Testing for Serial Correlation in Fixed-Effects Panel Data Models. Econometric Rewiews, 35 (7): 1290-1316.Brockman, P. ve Unlu, E. (2009). Dividend Policy, Creditor Rights, and The Agency Costs of Debt. Journal of Financial Economics, 92 (2): 276-299.Cameroon A.C. ve Triverdi P. K. (2010). Microeconometrics Using Stata (Revised Edition). United States of America, Texas: Stata Press. Çetin, M. ve Ecevit, E. (2010). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (2): 166-182.Erataş, F., Başcı Nur, H., Çınar, S. (2015). Para Arzının Post Keynesyen Yorumu: Gelişmiş Ülkeler Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (15): 398-409.Ercan, M.K., ve Ban, Ü. (2012). Finansal Yönetim: Değere Dayalı İşletme Finansı. Ankara: Gazi Kitabevi.Fama, E., ve French, K. (2001). Disappearing Dividends: Changing Firm Characteristics or Lower Propensity to Pay?. Journal of Financial Economics, 60 (1): 3-43.Fettahoğlu, A. (2008). İşletme Finansmanı. İzmit: Kayhan Matbaacılık.Fettahoğlu, A. (2014). İşletme Finansmanı. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.Gereklioğlu Düzakın, H. (2013). İşletme Finansmanı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.Gitman, L.J., ve Zutter, C.J. (2015). Principles of Managerial Finance. England: Pearson Educcation Limited.Gordon, M, J. (1962). The Savings Investment and Valuation of a Corporation. The Review of Economics and Statistics, 44 (1): 37- 51.Greene, W. H. (2002). Econometric Analysis. New Jersey: Prentice Hall.Gujarati, D. N. (2003). Basic Econometrics. New York: McGraw Hill.Hausman, J.A. (1978). Specification Tests in Econometrics. Journal of Econometric Society Econometrica, 46 (6): 1251-1271.Hsiao, C. (2003). Analysis of Panel Data. United Kingdom: Cambridge University Press. İleri, F.Ş. (2016). Nakit Kar Payı Ödemesinin Firma Değeri Üzerine Etkisi; Türkiye'de Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.Karaca, S. S. (2007). Şirketlerin Kar Dağıtım Politikası ve Kâr payı Ödeme Şekillerinin Firma Değerine Etkisinin Analiz ve İMKB’de Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Malatya.Lee, C. F., ve Fınnerty J. E. (1990). Corporate Fınance Theory, Methods, and Applicatons, (International Edition), Harcourt Brace Jovanovich , Inc.Levin A., Lin, C.F., James Chu, C.S. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finitesample Properties. Journal of Econometrics, 108 (1): 1-24. Linther, J. (1956). Distribution of Incomes of Corporations Among Dividends, Retained Earnings, and Taxes. American Economic Review, (46): 97- 113.Miller, M. H., ve Modigliani, F. (1961). Dividend Policy, Growth and The Valuation of Shares. The Journal of Business, (34): 411- 433.Örten, R. (2001). Kurumlarda Kâr Dağıtımı ve Muhasebe Uygulamaları. Ankara: Gazi Kitabevi.Özdemir, M. (1997). Finansal Yönetim. Ankara: Gazi Kitabevi.Özenalp, S. (2000). Kâr Dağıtım Politikasının ve Kâr Paylarının İstikrarlılığının İMKB’de İşlem Gören Seçilmiş Şirketler İçin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Antalya.Partington, G. H. (1985). Dividend policy and its Relationship to Investment and Financing Policies: Empirical Evidence. Journal of Business Finance and Accounting, (12): 531-542.Pazarlıoğlu, M.V., ve Kiren Gürler, Ö. (2007). Telekomünikasyon Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Yaklaşımı. Finans Politik& Ekonomik Yorumlar, 44 (508): 35-43. Reed, W.R., ve Ye H., (2011). Which Panel Data Estimator Should I Use?. Applied Economics, 43 (8): 985-1000.Saban, M., ve Köse Y. (2002). Anonim Şirketlerde Kar Dağıtım Politikası Üzerine Yasal Sınırlamalar. Mali Çözüm, 12 (61): 145-164.Sandıkcı, M. (2014). İşletmelerde Kâr Payı Dağıtım Politikaları ve Finansal Performans Üzerine Etkileri: Borsa İstanbul'da Ampirik Bir Çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Konya.Sarıaslan, H., ve Erol, C. (2014). Finansal Yönetim: Kavramlar, Kurumlar ve İlkeler. Ankara: Siyasal Kitabevi.Süer, S. (2007). Uluslararası Piyasalarda Alternatif Finansman Kaynakları Açısından Özel Sektör Tahvil Fiyatlaması; Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Bankacılık Anabilim Dalı, İstanbul.Şahin, V.M. (2014). Türkiye'de Özel Sektör Tahvil İhraç Performansı ve Temel Makroekonomik Göstergeler İle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul. Uğur, A. (2009). Hisse Senedi Getirilerinin Panel Veri Analizi ile Tahmini: İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Malatya.Usta, Ö. (2008). İşletme Finansı ve Finansal Yönetim. Ankara: Detay Yayıncılık.Weston, F. J., Besley S., Brigham, E. F. (1996). Essentials of Managerial Finance. Orlando: The Dryden Press.Wooldridge, J. M. (2009). Introductory Econometrics: A Modern Approach. Canada: South-Western Cengage Learning.Yakar, R. (2011). Sermaye Yapısı Teorileri ve İMKB’de Ampirik Bir Çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Konya.Yerdelen Kaygın, C. (2013). Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi: İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Erzurum.http://www.borsaistanbul.com/sirketler/sirketlerin-yukumlulukleri/pay-piyasasi/kar-payi-dagitimi) erişim tarihi: 22. 09. 2017