CUMHURİYET DÖNEMİ CAMİLERİNDE OSMANLI ETKİLERİ: ABDÜLHAMİD HAN CAMİİ ÖRNEĞİ

Year 2019, Volume: 3 Issue: 2, 42 - 66, 30.06.2019

Besime Sümer

Abstract

Bu makalede Cumhuriyet döneminde inşa edilmiş Türkiye’nin dördüncü büyük
camisi olan (birincisi İstanbul Camlıca Camii [açılışı 2019], ikincisi Ankara
Kocatepe Camii [1987], üçüncüsü Adana Sabancı Merkez Camii [1998])
Kahramanmaraş’taki Abdülhamid Han Camii (2010), klasik cami mimarisinden
devraldığı etkiler yönüyle incelenmiştir. Makalenin giriş bölümünde, erken
Osmanlı cami mimarisi ve Sinan döneminde zirveye ulaşan merkezî kubbenin
gelişimi hakkında bilgi verildikten sonra günümüz cami mimarisi kısaca
anlatılmıştır. İlk bölümde Abdülhamid Han Camii’nin mimari özellikleri
anlatıldı. İkinci bölümde caminin süsleme özellikleri üzerinde etraflıca duruldu.
Değerlendirme ve karşılaştırma bölümünde ise Abdülhamid Han Camii ile Osmanlı
dönemi yapıları arasındaki benzerlikler malzeme, teknik, süsleme, plan ve yapı
elemanları açısından karşılaştırıldı. Bu bölümde Osmanlı cami mimarisi ile
Abdülhamid Han Camii arasındaki benzerlik ve farklılıklar gösterildi. En sonda
ise makale çizim ve fotoğraflarla desteklendi.

Keywords

Osmanlı cami mimarisi, Cumhuriyet cami mimarisi, kubbe, süsleme, plan

References

• ASLANAPA, O. (1984). Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ASLANAPA, O. (1986). Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• ASLANAPA, O. (1993). “Osmanlı Devri Mimari Sanatı”, Başlangıçtan Bugüne Türk Sanatı, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• “Başbakanın Gönlündeki Cami”. (2012, 3 Temmuz). Erişim Tarihi: 21 Mayıs 2019. https://www.haberturk.com/gundem/haber/755908-basbakanin-gonlundeki-cami#
• GÜRSOY, E. (2013). “Günümüz Cami Mimarisinde ‘İlkesiz Yaklaşım’” SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28: 239-253.
• GÜLER, M., AKTUĞ KOLAY, İ. (2006). “12. Yüzyıl Anadolu Türk Camileri”, İTÜ Dergisi, 5 (2): 83-90.
• “İşte Çamlıca Tepesi İçin Başbakan'a İlham Veren Cami”. (2012, 4 Temmuz). Erişim Tarihi: 21 Mayıs 2019. http://www.radikal.com.tr/turkiye/iste-camlica-tepesi-icin-basbakana-ilham-veren-cami-1093193/
• KUBAN, D. (1975). Sanat Tarihimizin Sorunları, İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• KUBAN, D. (2007). Osmanlı Mimarisi, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• KUBAN, D. (2009). Batıya Göçün Sanatsal Evreleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• KUBAN, D. (2011). “Cami Tasarımında Sinan’ı İzlemek Bağlamında Uyarılar”, Yapı, 352: 64-71.
• NECİPOĞLU, G. (2013). Sinan Çağı: Osmanlı İmparatorluğunda Mimarî Kültür, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• ÖZTURAN, H. A. (2016, 24 Mart). [Kişisel görüşme]
• SÖZEN, M. (1993). “Cumhuriyet Devri Türk Mimarisi”, Başlangıçtan Bugüne Türk Sanatı, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• YETKİN, S. K. (1955). “Beylikler Devri Mimarisinin Klasik Osmanlı Sanatını Hazırlayışı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4 (3): 39-43.
• YÜCEL, A. (2016, 24 Mart). [Kişisel görüşme]