Federal Rezervin Yaptığı Faiz Oranı Değişikliklerinin Türkiye Üzerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 135 - 145, 25.06.2020

King Banaıan Mustafa Göktuğ Kaya , Orhan Kaplan

Öz

Merkez bankaları faiz oranı kanalından sermaye akımları yönünde önemli bir rol oynamaktadır. Sermaye akımları, para politikasının önemli hedefleri olan döviz kurunu da etkiler. ABD Doları'nın uluslararası ticarette öne çıkması nedeniyle, Federal Rezerv Bankası (FED) tarafından alınan kararlar, diğer ülkelerin Merkez Bankalarının kararlarını da etkilemektedir. 2008 mali krizi sırasında FED, politika faizini (federal fonlar oranı) sıfır sınırına ulaştırdı ve niceliksel genişleme yaptı. Bu durum, gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışlarına yol açmakta ve bu da ekonomilerini dış ticaret hadlerindeki olumsuz etkilerden korumak için faiz oranlarını defalarca artırmaktadır.
Bu çalışma, 2003 sonrası dönemde FED tarafından belirlenen faiz oranları sonucunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz oranı doğrultusunda dolar mevduatları faiz oranları, efektif döviz kurları ve büyüme arasındaki ilişkiyi Granger Nedensellik testi ile incelemektedir. Türkiye, dalgalı döviz kurunu sahip ancak büyük hareketlere karşı koruyan bir ülkedir. Analiz sonuçlarına göre TCMB tarafından alınan kararlar FED faiz oranındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Öte yandan, dalgalı rejime paralel olarak TCMB faiz oranlarının döviz kuru üzerinde etkisi olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Merkez Bankacılığı, Faiz, TCMB, Finansal Serbestleşme, Döviz Kuru, Granger Nedensellik

Teşekkür

IKSAD'ın düzenlemiş olduğu "OECD Ülkeleri Siyaset Bilimleri ve İktisat Kongresi" Editör ve bilim kurulu üyelerine teşekkür ederiz.

THE IMPACT OF INTEREST RATE CHANGES BY FEDERAL RESERVE ON TURKEY

Öz

Central banks play an important role in the direction of capital flows through the interest rate channel. Capital flows also impact the exchange rate, which are important goals of monetary policy. Due to the prominence of the U.S. Dollar in international trade, decisions made by the Federal Reserve Bank (FED) also affect the decisions of Central Banks of other countries. During the 2008 financial crisis the FED reached the zero-bound of its policy rate (the federal funds rate) and engaged in quantitative easing. This lead to capital outflows from developing countries, who then raised interest rates defensively to protect their economies from adverse effects in their terms of trade.
This study examines the relationship between interest rates, effective exchange rates and growth by means of Granger Causality test, as a result of interest rates determined by FED in post-2003 period, in the direction of the interest rate Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT/TCMB) applies to Dollar deposits. Turkey is a country that floats its exchange rate but protects against large movements. According to analysis results, the decisions made by CBRT are affected by FED interest rate changes. On the other hand, it was concluded that there was not any effect of CBRT interest rates on the exchange rate, consistent with its floating regime.

Anahtar Kelimeler

Central Banking, Interest, CBRT, Financial Liberalization, Exchange Rate, Granger Causality

Kaynakça

• Akcay, Ü. and Güngen, A. R. (2019). The making of Turkey's 2018-2019 economic crisis, Working Paper, No. 120/2019, Hochschule für Wirtschaft und Recht Berlin, Institute for International Political Economy (IPE), Berlin. http://hdl.handle.net/10419/200182, last viewed 27 March 2020.
• Bernanke, B. (2013). “Monetary Policy and the Global Economy,” London: Speech to Department of Economics and STICERD (Suntory and Toyota International Centres for Economics and Related Disciplines) Public Discussion in Association with the Bank of England, London School of Economics, March 25. https://www.federalreserve.gov/newsevents/speech/bernanke20130325a.htm, last viewed 27 March 2020.
• Çayır, M., Erer, D., Erer E. and Altay, N. O. (2014). TCMB, FED ve ECB Para Politikalarının Bankacılık Sektörü Performansı Üzerindeki Etkileri: Markov Switching Yaklaşımı: (2002-2013):18. Finans Sempozyumu, 15-18 October 2014, Denizli, Türkiye.
• Çelik, Ş., Erer, D., Erer, E. and Güleç, T. C. (2015). TCMB Para Politikası Kararlarındaki Değişimlerin ve TCMB, FED ve ECB Sözlü Yönlendirmelerin BIST 100 Oynaklığı Üzerine Etkisinin Analizi (2002-2014). Maliye ve Finans Yazıları 2015, 1(103), 51-84.
• Ehrmann, M., Fratzscher, M., Rigobon, R. (2011). Stocks, Bonds, Money Markets And Exchange Rates: Measuring İnternational Financial Transmission. Journal of Applied Econometrics, 26(6), 948-974.
• Erer, E., Erer D., Çayır, M. and Altay, N. O. (2016). TCMB, FED ve ECB Para Politikalarının Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri: 1994-2014 Dönemi Analizi. Sosyoekonomi Dergisi, 24(29), 285-305.
• Fernandez, R., Bortz P. ve Zeolla N. (2018). The Politics of Quantitative Easing. Somo, ISBN: 978-94-6207-132-2.
• Fukuda, T. (2017). The Relationship Between Financial Development and Income Inequality in India: Evidence From Varx and Ardl Assessments. Asian Economic and Financial Review, 7(10), 1014-1027.
• Gediz, D. and Sağın, A. (2015). Merkez Bankası Bağımsızlığı Kavramı. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 2(2), 95-112.
• Goldberg, L. G., Lothian, J. R., Okunev, J. (2003). Has International Financial İntegration İncreased?. Open Economies Review, 14(3), 299-317.
• Hannan, E. J. and Quinn, B. G. (1979). The Determination Of The Order Of An Autoregression, Journal of the Royal Statistical Society, 41(2), 190-195.
• Kashefi, J. (2008). The Effect of Changes in the Federal Funds Rate on Value and Growth Stock Prices: A Threshold GARCH Approach. Internatio¬nal Research Journal of Finance and Economics 17, ISSN 1450-2887, 129-143.
• Kuzu, S. (2017). Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (Tcmb) Faiz Koridoru Stratejisinin Hisse Senedi Piyasası Ve Döviz Kuru Üzerine Etkisinin Analiz Edilmesi. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 46-61.
• Koepke, R. (2018). Fed Policy Expectations and Portfolio Flows to Emerging Markets. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 55(1), 170-194.
• Matousek R., Akinci A. D., Radic N. and Stewart C. (2013). Monetary policy and the banking sectorin Turkey. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 27(1), 269-285.
• Obstfeld, M. and Taylor, A. M. (2003). Globalization and Capital Markets. Nber Working Paper, No 8846, 121-187.
• Pıçak, M. (2012). Faiz Olgununu İktisadi Düşünce Tarihindeki Gelişimi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 61-92.
• Schmukler S. L. (2004). Financial Globalization: Gain And Pain For Developing Countries. Economic Review, 89(2), 39-66.
• Schwarz, G. (1978). Estimating The Dimension Of A Model, The Annals of Statistics, 6(2), 461-464.
• Seçme, Z. O. and Hepşen, A. (2018). Amerikan Merkez Banaksı (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Kararlarının Finansal Piyasalara Etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 1699-1732.
• Sevinç, H., Cergibozan, R. ve Çevik, E. (2016). Fed’in Faiz Oranı Politikası ve TCMB’nin Politika Faizine Etkileri. Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Metinleri, 1, 71-87.
• Shrestha, S. and McLean B. (2002). International Financial Liberalisation and Economic Growth. Economic Research Department Reserve Bank of Australia. Research Discussion Paper 2002-03. Seyidoğlu, H. (2012). “Faiz (Interest)”, http://www.metinberber.com/kullanici_dosyalari/file/F.doc (Last Viewed: 03.05.2019).
• Toda, H. Y. and Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference In Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes, Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.