Cahit Sıtkı Tarancı’nın ‘Ölüm I-II ile Otuz Beş Yaş’ Şiirlerinin Göstergebilimsel Çözümlemesi

Yıl 2011, Cilt: 18 Sayı: 67, 37 - 60, 01.10.2011

Selma Elyıldırım Ayten Er

Öz

Bu çalışmada ünlü şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın üç şiiri, ‘Ölüm I’ – ‘II’ ve ‘Otuz Beş Yaş’ Şiiri,
göstergebilimsel çözümleme kullanılarak incelenmektedir. Çalışmanın amacı yazınsal yapıtları,
yüzey yapısının yanı sıra derin yapısına da odaklanan bu yöntem sayesinde şiirlerin zengin anlam
evreninin keşfedilebileceğini göstermektir. Ölüm izleğinin temel alındığı üç şiirin ilk ikisinde
şair ölümü içinde bulunduğu durumdan kaçmak için kurtuluş olarak görür ancak ‘Otuz Beş Yaş
Şiir’inde ölümün tüm insanlar için kaçınılmaz son olduğu vurgulanarak yaşam – ölüm arasındaki
çizgi, insanlarda yaşlanırken gözlenen değişiklikleri betimleyen sözcük oyunları yoluyla gözler
önüne serilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cahit Sıtkı Tarancı, ölüm, Otuz beş yaş, sözcük oyunları, göstregebilimsel çözümleme

Cahit Sıtkı Tarancı’s ‘Ölüm I’ – ‘II’ and the Poem of “Otuz Beş Yaş” are İnvestigated by Using Semiotic Analysis

Öz

The well-known poet Cahit Sıtkı Tarancı’s ‘Ölüm I’ – ‘II’ and the Poem of “Otuz Beş Yaş”
are investigated by using semiotic analysis. The aim of the study is to show that the rich semantic
universe of poems can be discovered through semiotics which focuses on the deep structure as
well as the surface structure of literary works. In the first two poems of these three poems in which
the theme is based on death, the poet sees death as a solution to escape from the situation he is in
but in the Poem of ‘Otuz Beş Yaş’, emphasising death as the inevitable end for all human beings,
the line between life and death is presented with all its nudity through word games describing the
changes observed in humans when getting old.

Anahtar Kelimeler

Cahit Sıtkı Tarancı, death, “Otuz beş yaş”, words games, semiotic analysis

Kaynakça

• Er, Ayten (2001), Boris Vian’nın İmparatorluk Kurucuları ya da Le Schmürz Adlı Oyununda Ey- leyenler ve İşlevleri, Göstergebilim Tartışmaları, (Der. E. Onat ve S. Ö. Yıldırım), Mul- tilingual, İstanbul.
• Erkan, M. (2001), William Golding’in The Scorpion God Adlı Yapıtına Göstergebilimsel Bir Yak- laşım, Göstergebilim Tartışmaları, (Der. E. Onat ve S. Ö. Yıldırım), ss. 95-103, Multilin- gual, İstanbul.
• Erkman-Akerson, F. (2005), Göstergebilime Giriş, Multilingual, İstanbul.
• Günay, V. Doğan (2002), Göstergebilim Yazıları, Multilingual, İstanbul, 2002.
• Günay, V. Doğan (2002), Metin Bilgisi, 3. Baskı, Multilingual, İstanbul, 2007.
• Kantel, S. (1992), Bir Şiir Okuma Denemesi, Frankofoni, Sayı: 4, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kıran (Eziler), A. (1990), Semiyoloji ve Semiyotik. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, IV, 2, s. 48-, Hacettepe Üniversitesi; Ankara.
• Kıran, Z. ve Kıran (Eziler) (2006), A., Dilbilime Giriş, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Kıran, Z. ve Kıran (Eziler) (2007), A., Yazınsal Okuma Süreçleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Korkut, E.(1999), Verlaine’de Uzam-Özne İlişkisi, Dilbilim Araştırmaları, Simurg Kitapçılık ve Yayıncılık, İstanbul, 1999.
• Rifat, Mehmet (2007), Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Yalçın, Mehmet (2010), Şiirin Ortak Paydası I: Şiirbilime Giriş, 3. Baskı, İkaros Yayınları, İstanbul.
• Yücel, Tahsin (1999), Yapısalcılık, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Yücel, Tahsin (1999a), Yukarı ve Aşağı, Dilbilim Araştırmaları, Simurg Kitapçılık ve Yayıncılık, İstanbul.