Bu yazıda Şeyh Bedreddin’in Varidat adlı eserindeki çeşitli düşüncelerin felsefî boyutları,
bu düşüncelerin arka planında yer aldığı iddia edilen çeşitli düşünce akımlarının
görüşleriyle bağlantılı olarak ele alınmaktadır. Şeyh Bedreddin’in görüşlerinin temelini
oluşturduğu düşünülen Yeni Platonculuk akımının düşünceleri, Plotinos ve Sühreverdi’nin
eserlerinden hareketle ortaya konduktan sonra, Varidat’ın bu felsefeden birkaç kritik noktada
ayrıldığına işaret edilmektedir. Öncelikle, Bedreddin’in Yeni Platonculuktan temel
farkı, bu akımın düşüncesine bütünüyle aykırı olarak, Tanrının bir görünümü olan bedenin
hiçbir şekilde “kötü” olamayacağı düşüncesine dayanır. Ayrıca Sühreverdi’nin aksine,
Bedreddin varlık kavrayışında bütün aşkınlığı ortadan kaldırır. İkinci olarak, Bedreddin’in
Hurufilikten ve materyalizmden etkilendiğini savunan yorumcuların iddialarını göz önünde
tutarak Hurufiliğin ve İbn Ravendi, El-Maarri’nin temsil ettiği materyalizm (Dehrîyyun)
akımının görüşleri ele alınmakta, Şeyh Bedreddin’in bu görüşlerle bağlantısı ve ayrıldığı
noktalara dikkat çekilmektedir. Bedreddin’in Dehrilikten temel farkı şu olguya dayanır:
Dehrilik her şeyin rasyonel bir şekilde açıklanabileceği akılcı bir görüşe dayanırken, Bedreddin
mistik bir varlık kavrayışına sahiptir. Hurufiliğin mesiyanik kavrayışının aksine ise,
Bedreddin bu türden mesyanik eğilim ve umutları Sufi açısından önemsiz görmektedir.
Üçüncü olarak, Şeyh Bedreddin İbn Arabi ile Spinoza’nın felsefelerinin arasına yerleştirilmekte
ve onun İbn Arabi’den ziyade Spinoza’ya yakın olduğu savunulmaktadır. Bununla
birlikte, Spinoza’nın düşüncesinden özellikle yöntem bakımından ortaya çıkan farkı da
ortaya konmaktadır. Sonuçta Şeyh Bedreddin’in Varidat’ının tüm bu görüşlere benzemekle
birlikte onlardan ayrılmakta olduğunun görülmesiyle bu eserin felsefî düşünce geleneği
açısından bir anomali olarak görülebileceği dile getirilmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | January 15, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: 22 Issue: 85 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)