Hayatın Kaynağı-Hayatın Sonu Olarak “Ölüm Ağzı” ve “Germinal”de Maden

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 85, 183 - 192, 15.01.2016

Fesun Koşmak

Öz

Türk yazar İrfan Yalçın’ın “Ölümün Ağzı” ile Fransız yazar Emile Zola’nın “Germinal”

adlı romanları, hayatlarını tehlikeye atarak evlerini geçindirmeye çalışan insanların

mücadelesini, aile yaşantılarıyla birlikte vermeye çalışmaktadır. Her iki eserde de, işveren–

çalışan ilişkileri ve çalışanların göğüs germek zorunda kaldıkları sıkıntılar anlatılmaktadır.

Madenlerde ağır bir yaşam savaşı veren işçilerin yaşadığı zor hayatlar, son derece sıkıntılı

çalışma ortamları ve maddi zorluklarla, yoklukla geçen yaşamları oldukça etkileyici bir

biçimde okurun gözleri önüne serilmektedir. Emile Zola’nın “Germinal” adlı romanı,

dünya edebiyatını etkilemiş oldukça önemli bir eserdir. Çünkü bu romanda Zola, alt sınıfa

ait madencilerin yaşadığı dramı tüm çıplaklığıyla anlatarak, tüm dünyaya duyurmuştur.

İrfan Yalçın’ın “Ölümün Ağzı” romanı da Türk edebiyatında madencilerin yaşadığı zorlu

hayatı çarpıcı bir üslupla okura aktarması açısından öne çıkan bir romandır. Çalışma

konusunu oluşturan İrfan Yalçın’ın “Ölümün Ağzı” ile Emile Zola’nın“Germinal” adlı

eserleri sosyolojik inceleme yöntemiyle karşılaştırmalı edebiyat bilimi verilerine dayanarak

incelenmeye çalışılacaktır. Bilindiği üzere sosyolojik eleştiri edebiyatın içinde bulunduğu

toplumun bir ifadesi olduğu tezini savunur. Bu bağlamda, yazarı, eseri ve okuru sosyalolaylar, sosyal gelişmeler, değişmeler yarattığına göre, edebi eseri incelerken sosyolojik

şartların ve değişmelerin göz önünde bulundurulması gerekir. Ölümün Ağzı ve Germinal adlı

romanlarının irdeleneceği bu çalışmada amaç, farklı edebiyatlara, farklı toplumlara ait olan

bu iki edebi eser arasındaki benzerlikleri ortaya çıkarmaktır.

Anahtar Kelimeler

İrfan Yalçın, Emile Zola, Ölümün Ağzı, Germinal, Maden İşçileri

Kaynakça

• Althusser, Louis. (1994). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Çev. Yusuf Alp – Mahmut Özışık). İstanbul: Dördüncü Baskı, İletişim Yayınları.
• Armaoğlu, Fahir. (2010). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914 – 1995. İstanbul: On Yedinci Basım, Alkım Yayınevi.
• Eagleton, Terry. (1991). İdeoloji. (Çev. Muttalip Özcan). İstanbul: İnceleme Dizisi 79, Ayrıntı Yayınları.
• Eagleton, Terry. (2009). Eleştiri ve İdeoloji. (Çev. Savaş Kılıç). İstanbul: Genişletilmiş Yeni Baskı, İletişim Yayınları.
• Elibol, Saadeddin. (1980). İlim ve İdeoloji. Ankara: Birlik Yayınları 3, Birlik Yayınları.
• Güvenç, Bozkurt. (1984). İnsan ve Kültür. İstanbul: Geliştirilmiş Dördüncü Basım, Büyük Fikir Kitapları Dizisi 20, Remzi Kitabevi.
• Karpat, H. Kemal. (2009). Osmanlı’dan Günümüze Edebiyat ve Toplum. İstanbul: Timaş Yayınları: 2167, Timaş Yayınları.
• Larrain, Jorge. (1995). İdeoloji ve Kültürel Kimlik: Üçüncü Dünya Gerçeği. (Çev. Neşe Nur Domaniç). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Marx, Karl – Friedrich Engels – Vladimir Lenin. (1990). Sanat ve Edebiyat Üzerine. Ankara: Ekim Yayınları 8, Ekim Yayınları.
• Yalçın, İrfan. Ölümün Ağzı. İstanbul: Kaynak Yayınları, Üçüncü Basım, 2002. Zola, Ėmile. Germinal. (2005 ). (Çev. Ayşegül İnce). İstanbul: Eflatun Yayıncılık.