Amerikan Şiirinde Avangart Geleneğin Elektronik Yansıması: Dijital Şiir

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 99, 593 - 604, 01.08.2019

Memet Metin Barlık

https://doi.org/10.22559/folklor.911

Öz

1950’ler sonrası Amerikan şiirindeki öncü ekoller, geleneksel edebiyat normlarını

eleştiren, gelişen ve yenilenen alternatif bir kültür oluşturarak, okuyucunun beklentilerini

dikkate alan bir yaklaşım içinde olurlar. Black Mountain Şiiri (1950-

56), Greenwich Village Şiiri (1950-63), Black Arts Akımı Şiiri (1962-70) ve New

York ve San Francisco’nun Dil Şairleri (1979-89) gibi grupların başlıca yenilikçi

ekoller olduğu görülür. Yenilikçi yaklaşım, yalnızca edebi alanda değil aynı zamanda

müzik ve resim alanında da dikkat çeker. Resimde ekspresyonist yaklaşım

ve müzikte Caz akımı görsel ve işitsel sanata yeni bir işlev kazandırır. Yazılı, sözlü

ve görsel sanat dalları arasında gelişen iletişim, eserlerin dinleyici ve/ya izleyiciye

sunumunu geleneksel kalıpların dışına çıkarır. Öncü grupların hedefi, kendi kişisel

beklentilerini bir kenara bırakarak, gelecekte de kaliteyi sürekli kılacak eserler ortaya

koymaktır. Güçlü bilgisayar teknolojileri ve tele-iletişim alanındaki yenilikler,

e-kimlik, e-topluluk, e-eğitim ve dijital yaşam, dijital sanat ve dijital eleştiriyi içeren

yeni sanal sanat sayfalarını doğurur. ‘Tekno-yaşam’ olarak adlandırabilecek bu

sanal dünya, görsel ve yazınsal sanat dallarını da etkiler ve bu akımların elektronik

nüshalarının doğmasına neden olur. Şiirin sanal medyadaki adı dijital-şiir, elektro-nik şiir veya e-şiir olur. Bu makalede 1980’ler sonrası avant-garde akımın elektronik

yansıması olan dijital-şiir incelenerek örneklendirildi. Teknoloji ve sanatın bir

arada kullanımı ve fonksiyonları tartışıldı.

Anahtar Kelimeler

avant-garde Amerikan şiiri, tekno-sanat, dijital şiir

Kaynakça

• Amerika, M. (2007). Meta a digital poetics. Cambridge: The MIT.
• Arnold, D. D. (2007). Poetry and language writing objective and surreal. Liverpool: Liverpool University.
• Beach, C. (2003). The Cambridge introduction to twentieth-century American Poetry. New York: Cambridge University.
• Bernstein, D. ve Hatch, W. C. (Eds). (2001). Writings through John Cage’s music, poetry, and art. Chicago ve London: University of Chicago.
• Cage, J. (1961). Silence: Lectures and writings. Hanover: University Press of New England.
• Cage, J. (1979). Empty words: writings ‘73 -’78. Middletown: Wesleyan University.
• Ellingham, L. ve Killian, K. (1998). Poet be like god; Jack Spicer and the San Francisco renaissance. Honover ve London: Wesleyan University.
• Fredman, S. (Ed). (2005). A concise companion to twentieth-century American poetry. Oxford, UK: Wiley-Blackwell.
• Glazier, L. P. (2002). Digital poetics hypertext, visual-kinetic text and writing in programmable media. Tuscaloosa, Alabama: University of Alabama.
• Halsey, F. E. (1995). Understanding the black mountain poets. South Carolina: University of South Carolina. Hayles, N. K. (2008). Electronic literature new horizons for the literary. Notre Dame: University of Notre Dame. Jeffries, L. (1993). The language of twentieth-century poetry. United Kingdom: Macmillan.
• Kimmelman, B. (Ed). (2005). The facts on file companion to 20th century American poetry. New York, NY: Checkmark.
• Ledesma, E. (2016). Radical poetry_ aesthetics, politics, technology, and the Ibero-American avantgardes, 1900-2015. New York, NY: State University of New York.
• Low, J. M. (2008). Thing of beauty: New and selected works. Berkeley, Los Angeles, London: University of California.
• Rothenberg, J., Pierre, J. (Ed.). (1998). Poems for the millennium: The University of California book of modern & postmodern poetry, vol. II: from post war to millennium. Berkeley: University of California.
• Richard, R., Bradbury, M. (1991). From puritanism to postmodernism a history of American literature. New York, NY: Penguin.
• Silverman, K. (2010). Begin again; a biography of John Cage. New York, NY: Knopf Doubleday.
• Simanowski, R. (2011). Digital art and meaning reading kinetic poetry, text machines, mapping art, and interactive installations. Minneapolis & London: University of Minnesota Press.
• Wagner-Martin, L. (2013). A history of American literature: 1950 to the present. West Sussex: Blackwell.