İnsanlığın inanma ihtiyacından doğan kökleri mitik dönemlere kadar uzanan kutsal
değerler, kutsal mekânlar ve keramet ehli olarak görülen veli/evliya tipi Anadolu’nun birçok bölgesinde varlık göstermektedir. Bu inançlar yöreden yöreye bazı
değişiklikler içerse de benzer kültür temellerinden beslendiklerinden benzer ihtiyaçlara da cevap verirler. Bu bağlamda çalışmanın konusunu teşkil eden kutsal
mekânlar, Mardin özelinde veli tipiyle bağlantılı olarak “yatır”/”türbe” şeklinde
adlandırılan veli kişilerin mezarlarının etrafında gelişen rivayetleri kapsamaktadır.
Fakat Mardin’de söz konusu veli kültünden bağımsız olarak da bazı mekânların
halk tarafından kutsal kabul edildiği gözlemlenmiştir. Çalışmanın konusunu,
söz konusu kutsal mekânlar etrafından oluşan evliya menkıbeleri kadar zamanla
kutsallık kazanan mekânlar etrafında oluşan efsaneler de oluşturmaktadır.
Çalışmanın sahasını Mardin il merkezi ve yakın ilçeleri oluşturmaktadır. Saha
çalışmasından elde edilen metinlerin bir kısmı katılımcı gözlemci ve gözlemci konumunda tarafımızdan gerçekleştirilmiştir. Bir diğer kısmı da lisans öğrencileri tarafından gerçekleştirilmiş ve tarafıma yazılı olarak iletilmiştir. Çalışmada
yer alan metinlerle ilgili gerekli bilgi ve izinler hem kaynak kişi hem de derlemecilerden temin edilmiştir. Derleme metinlerinin altında derlemeci ve kaynak
kişi bilgileri mevcuttur. Söz konusu menkıbe ve efsaneler incelendiğinde, bunların
eski Türk inanç ve gelenekleriyle temellendiği görülmektedir. Fakat günümüzde
bu temellerin, pratikleri gerçekleştiren kaynak kişiler tarafından unutulmuş olduğu tespit edilmektedir. İslam inancı, diğer semavi dinler ve eski Türk inançlarının
günümüzde yeni bir boyut kazandığı ve söz konusu kutsal mekânların halkın yine
başka bir boyutta manevi ihtiyaçlarını karşıladıkları merkezlere dönüştüğü tespit
edilmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Turkish Folklore |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | November 22, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 25 Issue: 100 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)