Hasan Hüseyin Korkmazgil’in Made in Turkey Adlı Mizahi Öykülerinde Siyasi Eleştiriler

Year 2020, Volume: 26 Issue: 103, 559 - 576, 01.08.2020

Ayşe Ertuş

https://doi.org/10.22559/folklor.1087

Abstract

Mizah, gülmeye dayalı bir anlatım tarzıdır. Mizah kimi zaman düşündürmek, eleştirmek hatta tedirgin etmek gibi görevler de üstlenir. Halkı bilinçlendirmek ve egemen sınıfla alay ederek onu çürütmek amacı güden mizah “görevci ve yararcı gülmece” olarak adlandırılır. Bu gülmecenin temelinde eleştiri vardır. Eleştiriler gülmecenin boyutuyla çoğunlukla sisteme ve siyasi iktidarlara yöneliktir.
Türk edebiyatında çoğunlukla şairliğiyle adından söz ettiren Hasan Hüseyin Korkmazgil (1927-1984), mizah öyküleri de kaleme almıştır. İlk şiirlerinde Serhan takma adını kullanan sanatçı, lise dönemlerinde politik ve felsefi kitaplara da merak salar. Bu dönem Marko Paşa gazetesini de okumaya başlayan sanatçı, ilk gülmece denemelerini de lise döneminde kaleme alıp okulun duvar gazetesinde yayımlar.
Eserlerinde, politik duruşunu gizlemeyen sanatçı, mizah öykülerinin yer aldığı eseri Made in Turkey (1970)’de siyasal eleştirileriyle öne çıkar. Made in Turkey’de yer verdiği siyasi eleştirilerinde halkı bilinçlendirmek amacı güder. Korkmazgil’in eserinde öne çıkan siyasi eleştirileri siyasetçilerin ahlaksızlığına, bürokrasinin yanlış işleyişine, demokrasinin yanlış algılanışına, basının çürümüşlüğüne yöneliktir. Çalışmamızdaki başlıklar da bu doğrultuda şekillenmiştir.

Keywords

Hasan Hüseyin Korkmazgil, mizah, eleştiri, siyasi eleştiri

References

• Aydın, M. (2014). Hasan Hüseyin Korkmazgil, yaşamı sanatı. 1. Basım, Ocak: İlkim Ozan.
• Bezirci, A. (1971). On şair on şiir. 1. Basım, Şubat: May.
• Belge, M. (2011). Tarihten güncelliğe. 4. Basım, İstanbul:İletişim.
• Cantek, L., Gönenç, L. (2017). Muhalefet defteri. 1. Baskı, İstanbul, Haziran: Yapı Kredi.
• Cantek, L. (2015). Markopaşa, 2. Baskı, İstanbul: İletişim.
• Eagleton, T.( 2012).Marksizm ve edebiyat eleştirisi. (Çev. U.Özmakas), 1. Baskı İstanbul: İletişim.
• Eşitgin, D.(2015). Hayriye Ünal ile söyleşi. Türk Dili, S.762, Haziran, s.53.
• Güler, M. (2007). Rıfat Ilgaz’ın Öykülerindeki Mizah, Rıfat Ilgaz Sempozyumu 10-12 Mayıs 2006. 1. Baskı, Ekim, İstanbul: Çınar.
• Hasan Hüseyin, (1981). Politikacının kökeni. Yeni Olgu, 4-5 Temmuz-Ağustos, 17.
• Kaba, F. (2016). Mizah, yazınsal mizah ve Jacques Prevert şiiri, Batı edebiyatında mizah. (Ed. Ş. Sivrioğlu ve başk.) 1.Baskı: Kriter, 159.
• Karakale, F.(2016). Kahkaha kralı Averçenko’dan Lenin’e dostça bir tavsiye, Batı edebiyatında mizah. (Ed. Ş. Sivrioğlu ve başk.) 1.Baskı: Kriter, 183.
• Marx, Engels, Lenin(2008). Kadın ve aile. ( A. Gelen çev.) 1. Baskı Ekim Ankara: Sol.
• Marx, K., Engels, F., (2013). Komünist manifesto,( N.Satlıgan çev.)1. Basım, Mart: Yordam.
• Marx, K.(2014). Karl Marx& das kapital. (F. Saatçıoğlu & M. Ukray haz.) Eylül, İstanbul: E-Kitap.
• Nesin, A. (2001). Cumhuriyet dönemi Türk mizahı. Ekim: Adam.
• Öngören, F.(1983). Türk Mizah ve hicvi. 4. Baskı: Türkiye İş Bankası.
• Özcan, Ö .(2002). Türk edebiyatında hiciv ve mizah. İstanbul: İnkılâp.
• Yücebaş, H. (2004).Türk mizahçıları. 1. Baskı: Mayıs, L&M.
• Zamir, Y. (2009). Marks gerçekte ne dedi. 2. Basım, Şubat: Alev.