Roman Kimliğinin Çatışmalı İnşası: “Fotokopi Romanlık” Karşısında Otantik Romanlık

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 105, 151 - 165, 01.02.2021

Ozan Uştuk

https://doi.org/10.22559/folklor.1271

Öz

Roman kimliği ve temsiline yönelik yaklaşımlar, hem akademik mecrada hem de
Romanlar arasında oldukça tartışmalıdır. Etnik bağlamı öne çıkan Roman kültürel
kimliği, Romanlar ile Öteki (Gaco, Roman olmayanlar) arasında meydana gelen
sınır ilişkileri aracılığıyla tesis edilmektedir. Roman kimliğinin heterojen yapısı
oldukça çatışmalı bir kimlik inşası sürecine işaret etmektedir. Kültürel kimliğin
kuruluşunda önemli bir etkisi olan grup içi çatışmaların etkilerini irdelemek, yekpare
kültürel söylem repertuvarlarını kaydetmenin ötesine geçen, derinlemesine ve
uzun soluklu etnografik araştırmalar sayesinde mümkündür. Eleştirel etnografya
yaklaşımı benimsenen bu çalışmada, Roman-Gaco kültürlerarası iletişiminde üretmiş
temsili çeşitlilik bir yana, bu iletişimsel süreçler ile farklı biçimlerde ilişkilenen Romanların
kendi mahalleleri içinde meydana getirdikleri grup içi çatışmalara odaklanılmıştır.
Bu nedenle, “otantik” ya da “gerçek” Romanlığın ne olması gerektiğine
yönelik kültürel müzakere ve çatışmanın üretmekte olduğu heterojen ve parçalı kültürel yapı,
öznelerin bakış açılarına ve seslerine kulak vererek irdelenmiştir. Bu sayede araştırma
öznelerinin tarihselliğini ve yaratıcılığını yadsımadan,meydana getirdikleri özgül kimlik
temsillerinin hegemonik söylemlerin içinde nasıl konumlandığı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Romanları, kültürel kimlik, etnisite, temsil, kültürlerarası iletişim, eleştirel etnografya

Kaynakça

• Anderson, E. (1999). Code of the street: Decency, violence, and the moral life of the inner city. New York: Norton.
• Arayıcı, A. (2009). Gypsies: The forgotten people of Turkey. ISSJ UNESCO, 193, 527-538.
• Barth, F. (2001). Etnik gruplar ve sınırları. İstanbul: Bağlam.
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. J.E. Richardson (Ed.). Handbook of Theory of Research for the Sociology of Education içinde (s. 241-258). New York: Greenword.
• Bourgois, P. (2002). Understanding inner-City poverty. J. MacClancy (Ed.). Exotic no more: Anthropology on the front lines içinde (s. 15-32). University of Chicago Press.
• Brass, P. R. (2003). Ethnicity and nationalism: Theory and comparison. New Delhi: Sage.
• Chancer, L. S. ve Watkins, B.X. (2013). Cinsiyet, ırk ve sınıf. İstanbul: Babil.
• Collins, R. (2004). Interaction ritual chains. Princeton, NJ: Princeton University.
• Csepeli, G. ve Simon, D. (2004). Construction of Roma identity in eastern and central Europe: Perception and self-identification. Journal of Ethnic and Migration Studies 30(1): 129-150.
• Douglas, M. (1966). Purity and danger. London: Routledge & Kegan Paul.
• Du Gay, P., Hall, S., Janes, L. Mackay, H. ve Negus, K. (1997). Doing cultural studies: The story of the Sony Walkman. London: Sage/The Open University (Book 1).
• Esman, M. J. ve Rabinovich, I. (1988). Ethnicity, pluralism and the state in the middle east. Londra: Cornell University.
• Ferreira & Pohl (2012) Ethnicized youth subcultures and “informal learning” in transitions to work. Z. Bekerman ve T. Geisen (Ed.), International Handbook of Migration, Minorities and Education içinde (s. 695–710). Dordrecht: Springer.
• Fordham, S. ve Ogbu, J.U. (1986). Black students’ school success: Coping with the “Burden of ‘acting white’”. The Urban Review, 18, 176-206.
• Formoso, B. (2000). Cigányok és letelepültek. C. Prónai (Ed.), Cigányok Európában: Nyugat Európa Budapest: Új Mandátum. Paris: L’Harmattan. (Orijinali 1986’da Tsiganes et sédentaires ismiyle yayımlanmıştır).
• Geertz, C. (1990). Yerli gözüyle: Antropolojik anlamanın doğası üstüne. P. Rabinow ve W. Sullivan (Ed.), Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım içinde (s.45-57). İstanbul: Hürriyet Vakfı.
• Gençoğlu-Onbaşɩ, F. (2012). The Romani opening in Turkey: Antidiscrimination? Turkish Studies 13(4): 599-613.
• Güzel, M., Yalçın, A., Yavuz, E., Erenler, A. K., Tomak, L., & Baydın, A. (2017). Yeni nesil sentetik bir kannabinoid olan bonzai’nin solunum sistemi üzerine etkileri. Turkish Journal of Family Practice/ Türkiye Aile Hekimligi Dergisi, 21 (4): 141-146.
• Hall, S. (1989). Cultural identity and cinematic representation. Framework, 36.
• Hall, S. (1997). The spectacle of the other. S. Hall (Ed.), Representation: Cultural representations and signifying practices içinde (s. 223-290). London: Sage.
• Hancock, I. (1999). The Roma: Myth and reality. The Patrin Web Journal, (05 September 1999). http:// www.reocities.com/Paris/5121/mythandreality.htm
• Harvey, D. L. ve Reed, M. H. (1992). Paradigms of poverty: A critical assessment of contemporary perspectives. The International Journal of Politics, Culture, and Society, 6: 269-297.
• Harvey, D. L. ve Reed, M. H. (1996) The culture of poverty: An ideological analysis. Sociological Perspectives, 39: 465-495.
• Kottak, C.P. (2002). Antropoloji: İnsan çeşitliliğine bir bakış. Ankara: Ütopya.
• Lewis, O. (1968). The culture of poverty. L. A. Ferman, J. L. Kornbluh ve A. Haber (Eds.), Poverty in America içinde (s. 405-415). Ann Arbor: The University of Michigan.
• Lewis, O. (1969). The culture of poverty. D.P. Moynihan (Ed.), On understanding poverty. New York: Basic Books.
• Madison, D.S. (2004). Critical ethnography: Method, ethics, and performance. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Massey, D.S. ve Denton, N.A. (1993). American apartheid: Segregation and the making of the underclass. Cambridge, M.A: Harvard University.
• Mayall, D. (2004). History of Gypsy identities: From Egipcyans and moon-men to the ethnic romany. London: Routledge.
• McLaren, P. (1998) Life in schools: An introduction to critical pedagogy in the foundations of education. Reading, MA: Addison Wesley Longman, Inc.
• Newman, K. S. (1999). No shame in my game: The working poor in the inner city. New York: Vintage and Russell Sage Foundation.
• Ogbu, J.U. (1989). The individual in collective adaptation: A framework for focusing on academic under-performance and dropping out among involuntary minorities. L. Weis, E. Farrar, ve H.G. Petrie (Ed.), Dropouts from schools: Issues, dilemmas and solutions içinde (s. 181-204). Buffalo: State University of New York Press.
• Okely, J. (1983). The raveller-Gypsies. Cambridge: Cambridge University.
• Uştuk, O. (2019) Emek pazarı ve kimliklenme ilişkisi: İzmir Urla Sıra mahallesi Romanları örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, SBE, Ankara.
• Wacquant, L. (2011). Kent paryaları. M. Doğan, (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Williams, P. (1982). The invisibility of the Kalderash Rom: Some aspects of the economic activity and settlement pattern of the Kalderash Rom of the Paris Suburbs. Urban Anthropology, 11 (3–4): 315–46.
• Willis, P. (2016). İşçiliği öğrenmek - Sınıf, işçilik ve eğitim: İşçi çocukları nasıl işçi oluyor? D. Elhüseyni (Çev.) Heretik, Ankara.