Bu çalışmada Salur Kazan’ın ejderhayı öldürmesinin yer aldığı anlatıya/destana,
René Girard’ın mimetik arzu kavramı doğrultusunda yaklaşılmaktır. Girard’ın
mimetik arzu kavramı Dede Korkut Kitabı’nın muhtevasını çözümlemek için
kullanılmıştır. Girard’ın yapısalcı görünen kuramsal yaklaşımı sadece metne uygulanmakla
kalmamış, söz konusu hikâyenin getirdiği örüntü kültürel ve tarihi nitel
olgularla yorumlamaya çalışılmıştır. Metin çözümlemesine ek olarak yapılan
tarihi ve kültürel referanslar ile edebiyat-kültür-tarih görüngesinden halkbilimsel
bir yaklaşım denenmiştir. Aras ve Kars Kalesi’nin alınması ile başlayan anlatma
bir av macerasıyla devam etmektedir. Beyleriyle sürek avına çıkan Salur Kazan
bir süre sonra tek başına ava çıkmak ister. Tek başına çıktığı avda karanlık bastırana
kadar av bulamaz. Ellerini açıp yurduna avsız dönmemek için Allah’a dua
eder. Duası kabul olur ve karşısına bir ejderha çıkar. Ejderhayla olan mücadelesi
ve mücadele sonundaki kutlamayla hikâye son bulur. Hikâye dua ile karşılaşacağı
ejderhayı çağıran Salur Kazan’ın yolculuğu ve macerasının sadece bir destani yiğitleme
olarak değerlendirilemeyeceğini göstermektedir. Mimetik çözümlemeden
hareketle yaklaşılacak olursa ejderhada mimetikleşmiş olan güç, kudret, liderlik
ve düşmana korku salmadır. Salur Kazan’ın mimetik bir arzuyla ejderhada temsil
olanlara sahip olma arzusunu taşıdığı başka bir ifadeyle Salur Kazan temsilinde
hikâyeyi anlatanların mimetik bir arzu sonucu ejderha ile karşılaşmak ve onu öldürmek
istediği iddia edilmiştir. Salur Kazan’ı ejderhayla karşılaştıran sınanma
arzusu ve onu öldürmeyi isteyen arzu, ejderha özelinde bir taklitle var olmaktadır.
Aslında arzu ejderha olmaktır, ejderhayla ejderhanın sahip olduğu güç, kudret ve
hükümranlığa kavuşmaktır. Savaşma üzerinden kurulan bu taklit ilişkisinin uyaranı
ve/veya düşmanı ejderha gibi görünür. Ancak iddia edilmiştir ki ejderha Salur
Kazan’da veya onun temsilinde söz konusu anlatıyı inşa edenlerin ve aktaranların
doğal uyaranı olduğudur.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Turkish Folklore, Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | February 1, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 27 Issue: 105 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)