Nardaniye Hanım Masalında Narsisistik Karakter Analizi

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 119, 689 - 708, 01.08.2024

Yılmaz Kaval

https://doi.org/10.22559/folklor.2672

Öz

İnsanoğlu, tarihin en eski devirlerinden itibaren halk anlatıları ile hayal dünyasını
ve gerçekleri sentezleyerek kendini ifade etme imkânı bulmuştur. Halk anlatıları
arasında önemli bir yere sahip olan türlerden biri de masallardır. Masallar,
bünyesinden çıktığı toplumun kültürel belleği hakkında önemli bilgiler veren metinler
olmanın yanında toplumun psikolojik derinliklerini anlamamızı da sağlayan ürünlerdir.
Masal kahramanlarının anlatı akışı içinde sergiledikleri eylemler; onların iç
dünyalarına, bilinçdışına ve kişilik yapılarına erişim sağlamamıza böylece onları
daha iyi tanımamıza kaynaklık etmektedir. Bu anlamda masal karakterleri arasında
sıklıkla karşılaşılabilen kişilik türlerinden biri narsisistik kişiliktir. Narsisistik
(özsever) kişilik örüntüsü, yükseltilmiş ego ile birlikte kişinin kendisini herkesten
üstün görme eğilimidir. Pertev Naili Boratav’ın derlediği Nardaniye Hanım masalı
da psikanalitik açıdan incelendiğinde üvey anne karakterinde narsisistik özelliklerin
temsil edildiği görülür. Bu çalışmada Psikanalitik halkbilimi kuramı ve masal türü
bağlamında Nardaniye Hanım masalında yer alan üvey anne karakterinde
narsisistik karakter analizi uyguladım. Masal içinde kendi görünüşüne saplantılı
derecede önem veren üvey anne, dıştan gelecek övgüye bağımlı bir şekilde tasvir
edilmektedir. İhtişamlı bir egoya sahip olan üvey anne, beklentileri karşılanmadığında
karanlık bir kişiliğe bürünerek diğer karakterlerin hayatına olumsuz bir
şekilde etki eder ve onlara çeşitli kötülükler yapar.

Anahtar Kelimeler

masal, üveyanne, narsisizm, haset, kötülük

Etik Beyan

Araştırma ve Yayın Etiği Beyanı: Bu makale, orijinal veriler temelinde hazırlanmış özgün bir araştırma makalesidir. Daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olup başka bir yere yayımlanmak üzere gönderilmemiştir. Yazar, araştırma sürecinde etik ilkelere ve kurallara uymuştur. Yazarların Katkı Düzeyleri: Makale tek yazarlıdır. Etik Komite Onayı: Bu çalışma için etik kurul onayı gerekmemektedir. Finansal Destek: Bu araştırma için herhangi bir finansal destek alınmamıştır. Çıkar Çatışması: Bu çalışma ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır

Narcissistic Character Analysis in Nardaniye Hanım Tale

Öz

Since the earliest times in history, human beings have had the opportunity to
express themselves by synthesizing the world of imagination and reality through
folk narratives. Fairy tales hold an important place among these narratives. Besides
providing valuable insights into the cultural memory of their originating societies,
fairy tales offer a window into the psychological layers of those societies. The
actions of fairy tale heroes within the narrative grant us access to their inner worlds,
unconscious thoughts, and characteristics, thereby enriching our understanding of
them. In this regard, one recurring personality type among fairy tale characters
is the narcissistic personality. The narcissistic (self-loving) pattern involves
seeing oneself as superior to others, often accompanied by an inflated ego. When
examining the tale of Nardaniye Hanım, compiled by Pertev Naili Boratav, from
a psychoanalytical perspective, one can observe the representation of narcissistic
traits in the stepmother character. In this study, in the context of Psychoanalytic
folklore theory and fairy tale genre, I analyzed the narcissistic character of the
stepmother character in the fairy tale of Nardaniye Hanım. In the tale, the
stepmother, who obsesses over her own appearance, is depicted as dependent on
external praise. When her expectations are not met, her magnificent ego gives
way to a darker personality, leading her to negatively impact the lives of other
characters and commit various evil deeds against them.

Anahtar Kelimeler

fairy tale, stepmother, narcissism, envy, evil

Etik Beyan

Research and Publication Ethics Statement: This article constitutes an original research paper based on original data. It has neither been published previously nor submitted for publication elsewhere. The author has adhered to ethical principles and guidelines throughout the research process. Authors’ Contributions: The article is authored solely by one individual. Ethics Committee Approval: Ethical committee approval is not required for this study. Financial Support: No financial support was obtained for this research. Conflict of Interest: There are no potential conflicts of interest related to this study.

Kaynakça

• Abraham, K. (2017). Rüyalar ve mitler. (E.N, Gökçe. Çev.) Pinhan.
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2014). Ruhsal bozuklukların tanımsal ve sayımsal el kitabı (DSM-5) tanı öl- çütleri başvuru el kitabı (E. Köroğlu. Çev.) Hekimler Yayın Birliği.
• Boratav, P. N. (2007). Zaman zaman içinde. İmge.
• Budak, S. (2005). Psikoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat.
• Çobanoğlu, Ö. (1999). Halkbilimi kuramları ve araştırma yöntemleri tarihine giriş. Akçağ.
• Dağı, F. (2023). Bir masal tekerlemesi olan ‘kırk katır mı kırk satır mı?’ fenomeni etrafında oluşan bazı unsurlar üzerine bir değerlendirme. G. Kurt (Ed.), Filolojide güncel araştırmalar içinde (s. 01-10) Gece.
• Erhat, A. (2011). Mitoloji sözlüğü. Remzi.
• Freud, S. (2019). Narsisizm üzerine.(E.Yıldırım. Çev.) Oda.
• Fromm, E. (1992). Rüyalar masallar mitoslar. (A.Arıtan, K.H. Ökten. Çev.) Arıtan.
• Geçtan, E. (2016). İnsan olmak. Metis.
• Güler, Ö. D. (2022). Anadolu efsanelerinde toplumsal cinsiyet. Paradigma Akademi.
• Gümüş, İ. (2017). Nardaniye Hanım masalının Max Lüthi yöntemine göre çözümlenmesi. İdil, 6(37), 2397-2048.
• Gürol, E. (1977). Carl Gustav Jung. Cem.
• Işık, N. (2009). Türk masallarının sembolik açıdan çözümlenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi] Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jung, C. G. (2005). Dört arketip ( Z. A. Yılmazer. Çev.) Metis.
• Karabulut, M. (2022). Freud ve Jung ışığında masal ve psikanaliz. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 26, 756-764.
• Kasımoğlu, S. (2022). Türk masallarında anne motifinin psikanalitik çözümlemesi. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 15(39), 743-753.
• Kaynak, D. B. (2020). Haset duygusu üzerine sosyal psikolojik bir değerlendirme. Nine, 8 (17), 284-296.
• Kernberg, F. O. (2010). “Narsistik kişilik bozukluğu” kişilik bozuklukları için psikodinamik psikoterapi klinik elkitabı. John, F. Clarkin, P. Fonagy, G.O. Gabbard. (Ed.)
• Kernberg, F. O. (2014). Aşk ve saldırganlığın ayrılmaz parçası (A. Coşkun. Çev.) Psikoterapi Enstitüsü Eğitim.
• Kernberg, F. O. (2019). Sınır durumlar ve patolojik narsisizm (M. Atakay. Çev.) Metis.
• Kunos, I. (2001). Türk halk edebiyatı (Yayına hazırlayan: Tuncer Gülensoy) Akçağ.
• Lowen, A. (2016). Narsisizm gerçek benliğin inkârı (T. Çetin. Çev.) Cem.
• Malkin, C. (2017). Narsisizme yeni bir bakış (S. Arslanpay. Çev.) İletişim.
• Özen, S. (2021). Kişilik bozuklukları. Siyah Beyaz.
• Özmen, F. (2019). Türk halk anlatılarında ödül ve ceza [Yayımlanmamış doktora tezi]Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, M. O. ve Uluşahin, N. A. (2018). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp.
• Parmaksız, A. (2017). Freud bana masal anlatsa. Bilge Kültür Sanat.
• Sakaoğlu, S. (2012). Masal araştırmaları. Akçağ.
• Şahin, V. (2010). Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiye” adlı romanında simgesel değerler. Bilig, 55,147- 164.
• Şahin, V. (2010). Dede Korkut hikâyelerinde iyilik imgesinin görüntü seviyeleri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 29, 43-54.
• Şimşek, E. (2001). Yukarı Çukurova masallarında motif ve tip araştırması I-II. Kültür Bakanlığı.
• Tagay, Ö ve Uzun, K. (2023). John Dollard ve Neal E. Miller psikanalitik davranışçı kuram. B.Çapri, (Ed.), Geçmişten günümüze kişilik kuramları. Nobel.
• Yayla, E. (2019). Nardaniye Hanım Masalı’nı psikanalitik halk bilimi kuramı çerçevesinde inceleme denemesi. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 57-66.
• Yıldırım, K. N. ve Kansu, F. A. (2022).Bir narsisizm incelemesi: Gelişimi, türleri, etiyolojisi, tanısı ve tedavisi. International Academic Social Resources Journal, 7 (40), 909-916.