Martha Nicol’ün Bir İngiliz Hemşirenin İzmir Hatıraları Adlı Seyahatnamesinde Öteki (ler)in Kakofonik Mekânı olarak İzmir

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 122, 335 - 348, 01.05.2025

Nurten Birlik , Orkun Kocabıyık

https://doi.org/10.22559/folklor.4889

Öz

Martha Nicol’ün, gönüllü bir hemşire olarak geldiği İzmir ile ilgili gözlemlerini
aktardığı Bir İngiliz Hemşire’nin İzmir Hatıraları eseri hem bir günlük hem de bir
seyahatname olarak ele alınmaktadır. Martha Nicol, Kırım Savaşı sebebiyle
geldiği İzmir’de İngiliz Hastanesi’nde altı ay kadar görev yapmıştır. Buradaki
gözlem ve deneyimlerinin ürünü olan Bir İngiliz Hemşirenin İzmir
Hatıraları’nda; ev sahibi kültürlerle sınırlı karşılaşmalarında anlatıcının
rasyonelliği, tepkisizliği ve bu kültürlerden kopukluğu dikkat çeker. Zihni,
anlatıcı konumundayken empati kuran bir gözlemciden ziyade kategorize eden bir
zekâ olarak çalışır. Sonuç olarak, onun söz konusu eserindeki açıklamalarında
okura sunulanlar, kendisi olayların yüze-yinde kaldığı için, bu taksonomik
gözlemsel verilerin dışavurumudur. Bu makale, Martha Nicol’ün Bir İngiliz
Hemşirenin İzmir Hatıraları’nda İzmir’deki yerel kültürlere yönelik tutumunun
ve anlatımının Batı ve Doğu ayrımıyla nasıl karakterize edildiğini tartışmayı
amaçlamaktadır. Aynı zamanda metnin gözlemsel temsiline rağmen onun politik
bilinçdışını deşifre etmeyi amaçlamaktadır. İncelemede; neyin dile getirildiğinin
yanı sıra neyin dile getirilmediğine, geleneksel ikiliklerin kitabın metin evreninde
nasıl kullanıldığına, Batılıların Avrupa merkezciliğinin tasvirlerde nasıl ön plana
çıkarıldığına ve olası tahrifatlara kulak verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Martha Nicol , Kırım Savaşı , Avrupa merkezcilik , seyahatname , İzmir

Smyrna as the Cacophonic Space of the Other(s) in Martha Nicol’s Ismeer, or Smyrna, and its British Hospital in 1855, by a Lady

Öz

Martha Nicol’s diary Ismeer, or Smyrna, and its British hospital in 1855, by a lady
[M. Nicol] gives the observations of a female nurse who comes to Smyrna (Izmir)
to help the medical staff in the British Hospital during the Crimean War. In her
limited encounters with the host cultures, the narrator’s rationality and immunity
to and her clinical detachment from these cultures attract attention. Her mind
works as a categorizing intellect rather than an empathizing observer. As a result,
what we are given in her account is taxonomic observational data and substantive
appearances as she remains on the surface of things. When she is outside the
hospital, the social space remains undialectical and distant for her. This essay
argues that there is implicit Eurocentrism combined with imperial ideology in her
attitude. Her stay in Izmir also implies a cultural encounter between the West and
its ontological Other, the East, for her, and is charged with resurfacing elements
from the collective memory of her culture. This essay aims to discuss her attitude
toward the local cultures in İzmir and how her account is characterized by the
West- East dichotomy. This essay also aims to decipher the political unconscious
of the text despite its observational representationalism. In this endeavor, it will
give a hearing to what is voiced as well as what is left unvoiced, how the traditional
binary polarities are employed within the textual universe of the book, how the
Eurocentrism of the Westerners is foregrounded in the depictions and the possible
subversions of this Eurocentrism.

Anahtar Kelimeler

Martha Nicol , the Crimean War , travel literature , Eurocentrism , Smyrna

Etik Beyan

Research and publication ethics statement: This is a research article, containing original data, and it has not been previously published or submitted to any other outlet for publication. The author followed ethical principles and rules during the research process. Contribution rates of authors to the article: First author %60, second author %40. Ethics committee approval: Ethics committee approval is not required for the study. Support statement: No financial support was received for the study. Statement of interest: There is no conflict of interest between the authors of this article.

Kaynakça

• Brannigan, J. (1998). New historicism and cultural materialism. St. Martin’s.
• Howard, J. (1986). The new historicism in renaissance studies. English literary Renaissance, (16 /1),13-43. doi: 10.1111/j.1475-6757.1986.tb00896.x
• Foucault, Michel. (1984). Of Other Spaces, Heterotopias. Mouvement, Continuité, (5), 46-49.
• Mansel, P. (2010). Levant: Splendour and catastrophe on the Mediterranean. John Murray.
• Murray, J. (1878). Handbook for travellers in Turkey in Asia. Franklin Classics Trade P.
• Nicol, M. (1856). Ismeer, or Smyrna, and its British hospital in 1855, by a lady [M. Nicol] James Madden.
• Selden, Raman, and Peter Widdowson. (1993). A reader’s guide to contemporary literary theory. University Press of Kentucky.
• Soja, Edward. (1989). Postmodern geographies the reassertion of space in critical social theory. Verso.