Tecavüzü, Hegemonik Erkeklik Zemininden Kavramak…

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 2, 75 - 90, 01.06.2010

Omca Özdemir

https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000034

Cited By: 5

Öz

Tecavüzün kişisel olmaktan öte toplumsal bağlantıları olan bir fiil olarak değerlendirilmesi, tecavüzün sosyal bilimler bakımından bir inceleme konusu haline gelmesini sağlamış; akabinde meselenin feminist kuram çerçevesinde irdelenmesi, tecavüzde cinsiyet ilişkilerine ilişkin iktidar olgusunun tartışma alanına çekilmesi ile sonuçlanmıştır. Eril şiddete, feminizmin klasik metinlerinde eril iktidarın sürdürülmesi bakımından tali bir rol atfedilirken; tecavüze odaklanan feminist metinler, şiddetin asli konumuna dikkat çekerek tecavüzü, kadınlar üzerindeki iktidarın ifadesi olan cinsel nitelikli bir şiddet biçimi olarak değerlendirmişlerdir. Tecavüze ilişkin kuramsal sürecin yakın dönemde ortaya çıkan bir diğer aşamasının temel savını ise tecavüzün şiddet değil; cinsellik olması oluşturmaktadır. Bu kapsamda tecavüz, tecavüz sayılmayan “sıradan” cinsellikle ortak bir zeminden kaynaklanmaktadır. Bu zemini, cinselliğin heteroseksist kurgusunun dayanağı olarak erkek cinselliği oluşturmaktadır. Makalenin son bölümü ise tecavüzün, özellikle hegemonik erkeklik kapsamında anlaşılarak, cinsiyet ilişkilerine kategorik bakışı aşan bir analizini önermektedir. Bu çerçevede farklı erkeklik ve kadınlıkların tecavüze ilişkin tutumlarının, tecavüze zemin olan iktidar ilişkilerine mesafelerinin ve tecavüze ilişkin iktidar ilişkilerinin çatışan, esneyen, eklenen, katmanlı işleyişinin ve tarihselliğinin ortaya konulması olanaklı olabilecektir. Bu kapsamda makale ile amaçlanan, tecavüzün feminist kuram kapsamında ele alınışındaki temel farklılıkları içeren bir özet kaynak olarak değerlendirilebilmesi olanağının yaratılması ve yazarın tecavüzün hegemonik erkeklik bağlamında anlamlandırılmasına ilişkin bir önerisinin sunulmasıdır

Anahtar Kelimeler

Tecavüz, cinsel şiddet, hegemonik erkeklik, feminist kuram, toplumsal cinsiyet

Understanding rape from the point of view of male hegemony

Öz

Understanding rape from the point of view of male hegemony Consideration of rape as an act which has social codes rather than just a private act has ensured rape to be an investigation topic within social sciences. Examination of the issue in the framework of feminist theory resulted in inclusion of hegemony in gender relations to discussions on rape. While classical feminist texts attributed a subsidiary role to male violence in maintenance of male dominance, feminist texts focusing on rape pointed to essential position of violence and defined rape as a form of sexual violence which is an expression of power over women. Basic assumption of another phase of theoretical process on rape which has emerged in near past regards rape as not violence but sexuality. In this framework rape is rooted from the same ground with “ordinary” sex which is not regarded as rape. This ground is formed by male sexuality which is the basis of heterosexist construct of sexuality. The last part of the article suggests an analysis of rape, especially understood in terms of hegemonic masculinity, which exceeds categorical view of gender relations. In this respect, it will be possible to put forward attitudes of different masculinity and femininity toward rape, their distance with hegemony relations which form the ground for rape and conflicting, stretching, extending, layered functioning and historicity of hegemonic relations related to rape. Thus, the aim of the article is to be regarded as a brief source including basic differences in handling of rape by feminist theory and to present a suggestion of the author about making sense of rape with regard to hegemonic masculinity

Anahtar Kelimeler

Rape, sexual violence, hegemonic masculinity, feminist theory, gender

Kaynakça

• Brownmiller, Susan. Cinsel Zorbalık, Suğra Öncü(çev), (İstanbul: Cep Kitapları, 1984).
• Butler, Judith. “Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri” Cogito, no.58, (Bahar 2009), 73-91.
• Connell, R. W. Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Cem Soydemir(çev), (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998).
• Donovan, Josephine. Feminist teori, Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Saylan(çev); 4.Baskı, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2007).
• Edwards, Anne. “Male Violence in Feminist Theory: an Analysis of the Changing Conceptions of Sex/Gender Violence and Male Dominance” Women, Violence and Social Control ed. Jalna Hanmer and Mary Maynard (London: Macmillan Press, 1987) 13-29.
• Godenzi, Alberto. Cinsel Şiddet, Sultan Kurucan Coşar, Yakup Coşar(çev); (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1992).
• Gordon, Margaret T. and Stephanie Riger. The Female Fear (NewYork: University of Illinois Press, 1991).
• Kelly, Liz. “The Continuum of Sexual Violence” Women, Violence and Social Control ed. Jalna Hanmer and Mary Maynard (London: Macmillan Press, 1987) 46-60.
• Kurtoğlu, Ayça. “Erkek Egemenliği, Kültürel Şiddet ve Hukuk” Toplum ve Bilim no.114 (2009)74-97.
• MacKinnon, Catharine A. Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru, Türkan Yöney, Sabir Yücesoy(çev) (İstanbul: Metis Yayınları, 2003).
• Mackinnon, Catharine A. “Sex and Violence: A Perspective” Rape and Society ed. Patricia Searles and Ronald J. Berker (San Francisco: Westview Press, 1995) 28-34.
• Millett, Kate. Cinsel Politika, Seçkin Selvi(çev), 2.Baskı, (İstanbul: Payel Yayınevi, 1987).
• Mitchell, Juliet. Kadınlar: En Uzun Devrim (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2006).
• Özbudun, Sibel. “Bir Egemenlik Alanı Olarak Kadın Bedeni” Küreselleşme, Kadın ve ‘Yeni’-Ataerki ed. Sibel Özbudun, Cahide Sarı, Temel Demirer (Ankara: Ütopya Yayınevi, 2007) 126-136.
• Radford, Jill. “Policing Male Violence- Policing Women ” Women, Violence and Social Control ed. Jalna Hanmer and Mary Maynard (London:Macmillan Press, 1987) 30-45.
• Sancar, Serpil. Erkeklik: İmkânsız İktidar, (İstanbul: Metis Yayınları, 2009).
• Segal, Lynne. Gelecek Kadın mı?, Suğra Öncü(çev), (İstanbul: Afa Yayıncılık, 1990).