Maliye Bakanlarının Parlamentoda Gerçekleştirdiği Bütçe Sunuş Konuşmalarının Tahlili: Türkiye Örneği

Year 2019, Volume: 5 Issue: 1, 1 - 19, 01.03.2019

Hüseyin Güçlü Çiçek Şefika Eda Çiçek

Abstract

Maliye bakanı üstlendiği görevler itibariyle bazı genel ve kişisel özelliklere sahip olmalıdır. Bu özelliklerin kendini gösterdiği alanlardan biri de bütçe görüşmeleridir. Öyle ki bazı bakanlar iki yüz elli yıl önce yaptıkları manifesto niteliğindeki konuşmalarıyla bugün dahi anılmaktadırlar. Bu çalışmada Türk mali hayatında kayda değer bir yer edinmiş bütçe sunuş konuşması ele alınmıştır. Bakanın her mali yılın başlangıcındaki konuşmaları bütçenin yasama sürecini başlatan, sürece yön veren, yasama kalitesini etkileyen ve yasama-yürütme ilişkisini kuran önemli bir aşamadır. Konuşma basit ve rutin bir görevin ifası olmayıp geleneksel, sistematik ve kendini yenileyen bir yapıya sahiptir. Sunuşta ikna edici üslup ve akademik bir dil kullanılmaktadır.

Keywords

Maliye Bakanı, Bütçe Sunuş Konuşması, TBMM, Plan ve Bütçe Komisyonu, Türk Bütçe Süreci

The Analysis of the Budget Speeches of the Ministers of Finance in Parliament: The Case of Turkey

Abstract

As of their duties, the Ministers of Finance should have some general and personal characteristics. One of the fields that these characteristics manifest themselves is the budget discussions. In fact, some ministers are still mentioned due to their manifesto-like speeches they made two hundred fifty years ago. In the study, a budget speech which has a significant space in the Turkish financial system is examined. The speeches of the Minister at the beginning of each fiscal year is a crucial phase that initiate the budget legislative process, direct the process, affect the quality of the legislation and interrelate the legislation-execution relationship. The speech is not the accomplishment of a simple and routine duty but instead it has a traditional, systematic and self-renewing characteristic. In the speech a convincing style and an academic language is utilised

Keywords

Ministry of Finance, Budget Featured Speech, Grand National Assembly of Turkey, Committee on Planning and Budget, Turkish Budget Process

References

• 13/12/1983 tarih ve 178 Sayılı Maliye Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname.
• 10/12/2003 tarihli, 5018 Sayılı, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu.
• Aksoy, Ş. (1993), Kamu Bütçesi, Filiz Kitapevi, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Allen, R., Hurcan, Y., Murphy, P., Maximilien, Q., Ylaoutinen, S. (2015), “The Evolving Functions and Organization of Finance Ministries”, IMF Working Paper, Fiscal Affairs Department, WP/15/232, pp. 1-51.
• Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi. (2018). (Erişim: 24/01./2017).
• Bulutoğlu, K., Kurtuluş, E. (1981), Bütçe ve Kamu Harcamaları, Araştırma, Eğitim, Ekin Yayınları, Kent Basımevi, Birinci Basım, İstanbul.
• Çiftepınar, R. (2007), Yasama Sürecinde Plan ve Bütçe Komisyonu’nun Yeri ve Etkinliği, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları No:120, TBMM/Ankara.
• Demir, İ. (1953), Bütçe, Türkiye’de ve Diğer Memleketlerde, Maliye Tetkik Kurulu Mütercimi, Ankara.
• Du Velay, A. (1902), Türkiye Maliye Tarihi, Derleyen: Maliye Tetkik Kurulu, Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Neşriyatı No.178/1978, Damga Matbaası.
• Emiroğlu, C. (1934), Bütçeler ve Hazine, Damga Matbaası, Ankara.
• Erçin, C.(1938), Bütçe Nazariyat ve Tatbikatı, T.C Kültür Bakanlığı Siyasal Bilgiler Okulu Yayınlarından, No: 2, İstanbul Devlet Basımevi.
• Erginay, A.(1957), Mukayeseli Bütçe (Türkiye, İsviçre, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve Rusya Bütçe Sistemleri), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 70-52, Ajans-Türk Matbaası, Ankara.
• Ertuğruloğlu, M. (1969), Maliye İlmi, I. Kitap, Maliye İlminin Genel Esasları, Özel Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Yüksek Okulu, A Serisi Yayınları, No:8, Başnur Matbaası, Ankara.
• Feyzioğlu, B.N. (1981), Nazarî, Tatbikî, Mukayeseli Bütçe, 6.Baskı, Filiz Kitapevi, Formül Matbaası, Beyazıt, İstanbul.
• Gürsoy, B. (1980), Kamusal Maliye –Bütçe-, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi yayınları No: 436, İkinci Cilt, S.B.F, Basın ve Yayın Yüksek Okulu Basımevi, Ankara.
• Jeze, G. (1931), Maliye İlmi ve Fransız Mali Mevzuatı Hakkında Başlangıç Dersleri, Yeni Baskı, Marcel Giard, Kitapçı-Tabi, Paris (Çev: Ertuğruloğlu, M. (1956) Ankara).
• Kırmızı, A. (2003), Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Maliye Nazırları (1838-1922), Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt I, Sayı I, ss.97-114.
• Kuyucak, H.A. (1952), Bütçe, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 513, İktisat Fakültesi Neşriyatı No: 60, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul.
• (Erişim:16.02.2017).
• (Erişim:16/02/2017).
• Önder, İ. (2013), “Bütçe Felsefesi”, İktisat ve Toplum, Sayı 38, 2013, s.47).
• Öner, E. (2005), Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Döneminde, Mali İdare, T.C. Maliye Bakanlığı, Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Yayın No: 2005/369, Ankara.
• Özer, İ. (1986), Devlet Maliyesi, Maliye ve Gümrük Bakanlığı, araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu, Yayın No: 1986/277, Cilt: II, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Pelin, İ.F. (1942), Finans İlmi ve Finansal Kanunlar, Birinci Kitap, İkinci Bası, İstanbul Üniversitesi Yayınlarından No:166, İktisat Fakültesi No: 12, Güven Basımevi, İstanbul.
• Pelin, İ.F. (1944), Finans İlmi Bütçe, Cilt 1, Fasikül 1, İstanbul Üniversitesi Yayınlarından No: 227, İktisat Fakültesi Yayınlarından No: 22, İstanbul.
• Saalfeld, T. (2003),“The United Kingdom: Still a Single ‘Chain of Command’? The Hollowing Out of the ‘Westminster Model” pp.620-648. (içinde: StrØm, K., Müller, Wolfgang C., Bergman, T. (2003) Delegation and Accountability in Parliamentary Democracies, Oxford University Press, Biddles Ltd., King’s Lyn, Norfolk.
• Sayar, N. (1954), Devlet Bütçesi, Prensipleri ve Tatbikatı, T.C. Maarif Vekâleti İstanbul, Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu Yayınlarından, No:34/122, Sermet Matbaası, Şemsi Arkadaş, İstanbul.
• Stourm, R. (1917), The Budget, D.Appleton and Company Newyork (London), The Institute For Government Research. (A Translation from the seventh edition o Le Budget (Cours de Finance), Paris, 1913. Thaddeus Plazinski (Translator), Walter Flavius McCaleb, Ph.D. (Editor).
• Sur, F.H. (1946), Maliye Dersleri, Cilt: II, Ankara.
• Şener, A. (2012), “2002-2007 Yıllarına İlişkin Vergi Politikalarının Ekonomik Büyüme ve Kalkınma Perspektifinde Analizi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 290.
• Şenatalar, B. (1993), “1991 Bütçesi ve Karşı Karşıya Bulunduğu Kısıtlar”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınlarından No: 3695, İktisat Fakültesi Yayın No: 541, Maliye Araştırma Merkezi Yayın No: 76, Prof. Dr. Memduh Yaşa’ya Armağan, Otuzdördüncü Seri, Yıl 1990/1991, İstanbul.
• Tanzi, V., & Schuknecht, L. (2000), Public Spending in the 20th Century: A Global Perpective, Cambiridge University Press.
• T.C. Maliye Bakanlığı, Bakanlık Tarihçesi. (2018), (Erişim:16/07/2017).
• T.C. Maliye Bakanlığı. (2018), http://www.maliye.gov.tr/maliye-bakanlari
• T.C. Resmi Gazete, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü. (2017), (Erişim:16/011/2017).
• TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Tutanak Dergisi, (26/01/2016).
• TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı, İncelenmemiş Tutanak. (2016), 25/10/2016.
• TBMM, Plan ve Bütçe Komisyonu Görüşme Tutanakları. (2010), 2011 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı İle 2009 Yılı Merkezi Yönetim Kesinhesap Kanunu Tasarısı.
• TBMM, Plan ve Bütçe Komisyonu Görüşme Tutanakları. (2011), 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı İle 2010 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü. (1973), Karar No: 584, Kabul Tarihi: 5.3.1973.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan Ve Bütçe Komisyonu Tutanak Dergisi. (2015), 2’nci Toplantı 10 Aralık 2015 Perşembe
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Hizmetleri Başkanlığı, Plan ve Bütçe Komisyonu Görüşme Tutanakları, . (2014), Tarih: 23/10/2014, 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı İle 2013 Yılı Merkezi Yönetim Kesinhesap Kanunu Tasarısı.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Hizmetleri Başkanlığı, Plan ve Bütçe Komisyonu Görüşme Tutanakları. (2011), 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı İle 2010 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Hizmetleri Başkanlığı, Plan ve Bütçe Komisyonu Görüşme Tutanakları. (2011), 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı İle 2010 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2015), Tasarruf – Yatırım Dinamikleri ve Cari İşlemler Dengesi Gelişmeleri.
• Türk Dil Kurumu, Genel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a906e65b dcbc8.75875486 (Erişim: 23/02/2018).