TEMA VE YAPI BAĞLAMINDA CORCİ ZEYDAN’IN İSTİBDÂDU’L-MEMÂLİK İSİMLİ ROMANI

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 1, 45 - 72, 01.06.2018

Enes Erdim İrfan Kaya

Öz

Çağdaş Arap edebiyatının ilk dönemlerinin önemli edebiyatçı ve tarihçilerinden olan Corci Zeydan, yazdığı birçok tarihi roman ile Arap milli uyanışına önemli katkılarda bulunmuştur. Sahip olduğu yenilikçi bakış açısını, hem tarih hem de edebiyat alanında kaleme aldığı eserlerine belirgin bir şekilde yansıtmıştır. Bu tarihi romanlarından biri olan İstibdâdu’l-Memalik’te, 18. Yy. sonlarında Mısır’da, küçük bir ailenin başından geçen dramatik bir ayrılış öyküsünü zulüm, haksızlık ve hasret ana temasıyla işlemiştir. Romanda dönemin siyasal, kültürel ve dini hayatına da referanslarda bulunmuştur. Bu makalede roman, tema ve yapı bakımından tahlil edilecek, ayrıca dil, üslup ve anlatılış yönleriyle incelenecektir. Roman tekniği açısından öne çıkan yönleri ortaya konulmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Tema, Olay örgüsü, Hasret, Mısır, Memluk

Corci Zeydan’s ‘İstibdad al-Mamalik’ in The Context of Structure and Theme

Öz

Corci Zeydan who was an important writter of letters and historian of Arabic culture and civilization world in the last period has contributed to Arabic national awakening via many historical novel which he wrote. He reflected his reformer perspective on historical and literary books which he indited. In ‘İstibdad al-Mamalik’ which is a novel of these he handled an incident occuring in Egypt in the late 18th century with the main theme of persecution, injustice and yearning. He has refered to political, cultural and religional life of that period in the novel. In this article the novel will be analyzed in point of theme an structure likewise it will be handled in terms of language, style and expression. Its prominent directions will be tried to put out in terms of novel technique

Anahtar Kelimeler

Theme, Plot, Yearning, Egypt, Mamluks

Kaynakça

• Abbûd, Mârûn, Edebu’l-‘Arab, Müessesetü Hindâwî, Kahire, trs
• Aktaş, Şerif, Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005.
• Boynukara, Hasan, Romanda bakış açısı ve anlatılış, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1997.
• Campbell, Joseph, Kahramanın sonsuz yolculuğu, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2000.
• Çelik, Yakup, “Tarih-Edebiyat İlişkisi Bağlamında Bir Devrin Eleştirel Panoraması: Abdülhamid Düşerken”, Turkish Studies, 2009, S.4, s. 295-318.
• Çetişli, İsmail, Metin tahlillerine giriş 2/hikâye, roman, tiyatro, Akçağ Yayınları, Denizli, 2004.
• Forster, Edward Morgan, Roman Sanatı, (çev. Ünal Aytür), Adam Yayınları, İstanbul, 1982.
• Göğebakan, Turgut, Tarihsel roman üzerine, Akçağ Yayınları, Ankara, 2004.
• Kehhâle, Ömer Rıza, Mu‘cemu’l-müellifîn, Muessesetu’r-Risâle, Dimeşk, 1957.
• Korkmaz, Ramazan, Sabahattin Ali insan ve eser, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1997.
• Kundera, Milan, Roman sanatı, (çev: Aysel Bora), Can Yayınları, İstanbul, 2005.
• Makdisî, Enîs, el-Funûnu’l-edebiyye ve ‘alâmuha, Dâru’l-İlmi’l-Melâyîn, Beyrut, 2000.
• Pamuk, Orhan, Saf ve Düşünceli Romancı, İletişim Yay., İstanbul, 2011.
• Serkîs, Yusuf İlyan, Mu‘cemu’l-matbûâti’l-‘Arabiyye ve’l-muarrabe, Mektebetü’s-Sekâfeti’d- Diniyye, Kahire, trs.
• Stevick, Philip, Roman Teorisi, (çev. Sevim Kantarcıoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara, 2004.
• TDK, Türkçe Sözlük, Ankara, 2005.
• Tekin, Mehmet, Roman Sanatı ve romanın unsurları, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya, 1989.
• Uç, Himmet, Roman Eleştiri Terimleri, Bizim Büro Basımevi Yayınevi, Ankara, 2006.
• Ziriklî, Hayruddîn, el-‘Alâm kamus-u terâcîm, Dâru’l-İlmi’l-Melâyîn, Beyrut, 2002.
• Zeydan, Corci, İstibdâdu’l-memalik, Müessesetü Hindawî, Kahire, 2012.