HZ. PEYGAMBER’İN AİLE BİREYLERİNİN CENAZE MERÂSİMLERİ

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 1, 93 - 115, 01.06.2018

Feyza Betül Köse

Öz

Vefat her ne kadar ferdî bir hâdise olarak görülse de aslında, sonrasında düzenlenen cenaze merâsimiyle içinde geleneği, toplumun kabullerini barındıran sosyal bir hâdisedir. Bu yönüyle cenazeler, kişinin öldüğü andan başlayarak defin sürecinin tamamlanmasına ve hatta taziyenin son bulmasına kadar çeşitli âdetlerin uygulandığı, insanların bir arada olduğu süreçlerdir. Ayrıca cenaze merasimlerinin her bir aşamasında dinin prensipleri, en belirleyici faktörlerden biridir. Dolayısıyla onlar, din ve geleneğin etkili oldukları ve her ikisi tarafından da şekillendirilen sosyal olaylardır. Hz. Peygamber’in ailesinin cenaze merâsimleri, Resulullah’ın cenaze sünnetlerinin en bâriz görüleceği hâdiselerdir. Gerek kendisi hayatta iken gerekse onun vefatından sonra ahirete intikal eden aile bireylerinin cenazeleri, bir taraftan bu sünnetlerin uygulanışını ortaya koyarken bir taraftan da ilk İslâm toplumunun âdet ve geleneklerini de göz önüne sermektedir

Anahtar Kelimeler

Hz. Peygamber, cenaze, vefat, Bâkî, defin, Medine

Funeral Ceremonies Of Prophet Muhammad’s Family Members

Öz

Death, although it is seen as a personal event, is actually a social event that has tradition and society’s percepts in it by courtesy of funeral ceremony held afterwards. These are processes in which people are together and various traditions is practiced from the time of the person’s death to the completion of the burial process, and even to the end of the condolence. Moreover, the principles of religion at each stage of the funeral are one of the most decisive factors. So they are social events that are shaped by both and that are religion and tradition are coexist in it. The funeral festivals of the Prophet’s family are events in which the funeral sunnahs of Rasulullah will be seen as the obvious. The funerals of the family members, both while the prophet is alive and after his death, reveal practicing of these sunnahs on one hand and display the customs and traditions of the first Islamic society on the other

Anahtar Kelimeler

Prophet Muhammad, funeral, death, Baqi, bury, Medinah

Kaynakça

• Abdurrezzâk, Ebû Bekr Abdurrezzâk b. Hemmâm es-San’ânî (211/827), el-Musannef, I-XII, thk: Habîburrahman el-’Azamî, el-Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut, 1970.
• Âlûsî, Mahmûd Sükrü el-Bağdâdî (1270/1853), Bülûğu’l-Ereb fî Ma’rifeti Ahvâli’l-Arab, I-III, tsh: Muhammed Behcet el-Eserî, Dâru’l-Kitâbi’l-İlmiyye, Beyrut, tz.
• Aynî, Ebû Muhammed Bedruddîn Mahmûd b. Ahmed b.Musa el-Hanefî (855/1451), Umdetü'l-Kârî Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, I˗XXV, Dâru İhyâi’t˗Turâsi’l˗Arabî, Beyrut, tz.
• Belâzurî, Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir (279/892), Ensâbu’l-Eşrâf, I-VIII, thk: Muhammed Muhammed Tâmir, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2011.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail (256/870), Sahîh, I-V, thk: Abdulazîz b. Abdillah, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1994.
• Cevâd Ali, el-Mufassal fî Târîhi’l-Arab Kable’l-İslâm, I-X, İntişârâtu Şerîf er-Radî, 1380.
• Ebû Dâvud, Süleyman b. Eşas b. İshâk b. Beşîr b. Şeddâd b. Amr b. İmrân el-Ezdî (275/888), Sünen, I-VII, thk: Şuayb el-Arnavut-Muhammed Kâmil Karabelli, Dâru’l- Müessesetü’l-Âlemiyye, Beyrut, 2009.
• Güngör, Haydar, “Hz. Peygamber (S.A.S) Döneminde Kullanılan Kıyafetler”, Abant İzzet Baysal Ünv. İFD, 2016, 4/8, 48˗68.
• Hamevî, Şihâbuddîn Ebû Abdillah Yâkût (626/1229), Mu’cemu’l-Buldân, I-V, Dâru Sâdır, Beyrut, 1977.
• İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillah b. Muhammed b. Abdilber el-Kurtubî (463/1071), el-İstîâb fî Ma’rifeti Ashâb, I-IV, thk: Ali Muhammed el-Becâvî, Dâru’l- Ceyl, Beyrut, 1992.
• İbn Abdirabbih, Ebû Ömer Ahmed b. Muhammed (327/939), Kitâbu’l-Ikdi’l-Ferîd, I-IX, thk: Müfîd Muhammed Kumeyhâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1983.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed el-Kûfî (235/849), el-Musannef, I-XVI, thk: Hamed b. Abdillah-Muhammed b. İbrahim, Mektebetü’r-Rüşd, Riyad, 2004.
• İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî (852/1449), el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe, I-IX, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, Beyrut, tz.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdulmelik b. Eyyûb el-Hımyerî (218/833), es-Sîretu’n- Nebeviyye, thk: Mustafa Sakkâ-İbrahim el-Ebyârî-Abdulhafîz Şiblî, Dâru İbn Kesîr, Beyrut, 1426/2005.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer el-Kureyşî (774/1372), el-Bidâye ve’n- Nihâye, I-XIV thk: Ali Şîrî, Daru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, 1408/1988.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dineverî (276/889), el-Mearif, Dâru’l- Kütübi’l- İlmiyye, Beyrut, 2011.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî (711/1311), Lisânu’l-Arab, I-XV, Dâru Sadır, Beyrut, 1414.
• İbn Şebbe, Ebû Zeyd Ömer b. Şebbe en-Numeyrî el-Basrî (262/876), Târîhu’l-Medîneti’l- Münevvere, I-II, thk: Ali Muhammed Denrel-Yâsin Sadüddîn Beyân, Dâru’l- Kütübi’l- İlmiyye, Beyrut, 2012.
• İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Meni’ el-Hâşimî el-Basrî (230/845), Kitâbu’t-Tabakâti’l- Kebîr, I-XI, thk: Ali Muhammed Ömer, Mektebetü’l-Hancî, Kahire, 2001.
• İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed (630/1232), el-Kâmil fi’t-Târîh, I-X, thk: Ebu’l- Fidâ Abdullah el-Kâdî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1987.
• _______, Üsdü’l-Ğâbe fî Ma’rifeti Sahâbe, I-VIII, thk, tlk: Ali Muhammed el-Muavvız-Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1996.
• Karakaş, Ahmet˗İlhan, Handan˗Turhan, Vedat, “Hayvan ve İnsan Isırıkları: Proflaksi ve Tedavi Yaklaşımı”, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 2010, Sayı 67/3, 153˗160.
• Köse, Feyza Betül, Medine’de Sosyal Hayat –Dört Halife Dönemi–, Mana Yay., İstanbul 2016.
• Mâlik b. Enes (179/795), el-Muvattâ, I-II, thk: Beşşâr ‘Avvâd Ma’rûf-Mahmûd Muhammed Halîl, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1998.
• Muhibbu’t-Taberî, Ebû Cafer Ahmed b. Abdillâh b. Muhammed (694/1294), er-Riyâdu’n- Nadra fî Menâkıbi’l-Aşera, I-III, thrc: Abdulmecîd el-Halebî, Dâru’l-Marife, Beyrut, 1997.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc (261/874), Sahîh, I-III, thk, tsh, tlk: M. Fuâd Abdulbâkî, Çağrı Yay., İstanbul, 1992.
• Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb (303/916), Sünen, I-V, şrh: Suyûtî, Dâru’l-Beşâiri’l- İslâmiyye, Beyrut, 1994.
• Öztürk, Levent, “Hz. Peygamber Döneminde Cenazeler ve Kabirler: Bakî‘a Uçan Vücûd-i Câvidânîler”, İSTEM, 2004, 2/4, 131˗146.
• _______, İslâm Tıp Tarihi Üzerine İncelemeler, Ensar Yay., İstanbul, 2013.
• Semhûdî, Nûruddin Ali b. Ahmed (911/1506), Vefâu’l-Vefâ bi Ahbâri Dâri’l-Mustafâ, I-IV, Müessesetü’t-Târîhi’l-Arabî, Beyrut, 2009.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr (310/922), Târîhu’t Taberî, I-XI, thk: Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, Dâru’l-Maârif, Mısır, 1966.
• Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre b. Musâ b. ed-Dahhâk (279/892), Sünen, I-VI, thk: Beşşâr Avvâd Ma’rûf, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, Beyrut, 1996.
• Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkıd (207 / 822), Kitâbu’l-Meğâzî, I-III, thk: Marsden Jones, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut, 1984.
• Ya’kûbî, Ahmet b. Ebi’l-Yakûb b. Ca’fer b. Vehb b. Vâdıh (292/905), Târîhu’l-Yakûbî, I-II, thk: Abdulemîr Mühennâ, Şirketu’l-Âlemi’l-Matbûat, Beyrut, 2010.
• Zehebî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman (748/1347), Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, I-XXIII, thk: Şuayb el-Arnavût-Muhammed Nuaym el-Urkusûsî, Müessesetü’r- Risâle, Beyrut, 1413.
• _______, Târîhu’l-İslâm ve Vefeyâtu’l-Meşâhiru ve’l-A’lâm, I-VI, çev: Muzaffer Can, Cantaş Yay., İstanbul, 1994.
• Zebîdî, Murtaza Muhammed b. Muhammed (1205/1791), Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l- Kâmûs, I-XL, Matbaatu Hukûmeti Kuveyt, Kuveyt, 1975.
• http://aves.istanbul.edu.tr/ImageOfByte.aspx?Resim=8&SSNO=17&USER=3393 (20/05/2 018).
• http://www.trsgo.org/menu/151/anormal-rahim-kanamalari (20/05/2018).
• http://www.ttb.org.tr/STED/sted0100/st01009.html (19/05/2018).
• http://www.unicef.org/turkey/ir/_ec11.html (19/05/2018).