Şii KAYNAKLARDA MUHAMMED B. HASAN EL·MEHDi'NiN TARiHi VE MENKABEVi KiŞiLiGi

Yıl 2002, Cilt: 7, 0 - 0, 30.06.2002

Mehmet Atalan

Öz

On ikinci imam Muhammed b. Hasan 255/868'de doğmuştur. Mehdi'nin dönüşüiıü
bekleyen Şii teologları, Mehdiliği bir inanç esası olarak görmüşlerdir. Muhammed
b. Hasan'ın tarihi ve menkabevi hayatı geniş ölçüde ortaya konmaya çalışıldı.
On birinci imaının oğlunun esrarengiz kaderi, ilk dönem Şii ailesini birçok fırkaya
ayırdı. Muhammed b. Hasan doğduğunda, Hasan el-Askeri hizmetçisinin babasını çağırarak
ona birçok kurban kesmesini söylediği rivayet edilir. Şia'ya göre Peygamber
yüzlerce yıl önce onun isminin kendi ismiyle aynı olacağını bildirmiştir. Babasının
ölümüne yakın bir zamanda Muhammed b. Hasan diye bilinen çocuğun imam olarak
atandığı söylenir.

Anahtar Kelimeler

Muhammed b. Hasan, Mehdi, İmam

Kaynakça

• Ebu Davud, Süleyman b. Eş'as es-Sicistani(275/888), Süneri, thk., İzzed Ubeyd ed- ' De' as-Adil es-Seyyid, I-V, I. Baskı, Hıms 1969-1974.
• Ebu Nuayın, Ahmed b. Abdilialı el-İsfehani(430/1038), Hilyet'ül-EvUya ve Tabakatü'lAsfiya, Matbaatü's-Saade, I-X, Mısır 1932-1938.
• Gö1pımirlı, Abdu1baki, Tarih Boyunca İslam Mezhepleri ve Şii/ik, Der Yay., İstanbul 1984.
• Hazzaz er-Razi, Kifayetu '!-Asar, İran 1305/1888.
• İbn Mace, Ebu Abdilialı Muhammed b. Yezid el-Kazvini(275/888), Siinen, I-II, Kıı.hire 1952-1953.
• İbn Kesir, Ebu'l-Fida İsmail b. Amr(774/1372), el-Bidaye ve'n-Ninaye, Haz., Mehdi Ali Seçkin, Çağn Yay., I-XI, İstanbul 1996.
• Kazvini, Seyyid Murtaza, Melıdi;.yetü '1-Muntazar, Necef 1386.
• Kohlberg, Etan, Belief and Law in Imami Slıi 'ism, 'From Imami).ye to Itlına- 'Asharıyya' yy., 1991, 521-534.
• Köprülü, Fuat, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıjlar, Ankara 1991.
• Kuleyni, Ebu Cafer Muhammed b. Yakub el-Kuleyni(329-940), el-Usul mine'l-Mine'lKafi, I-II, Tahran 1388.
• Kummi, Sa' d b. Abdullah Ebu'l-HalefEşari (301/913), Kitabu'l-Makalat ve'l-Fırak, nşr, M. Cevad Meşkur, Tahran 1963.
• Meclisi, Muhammed Bakır b. Muhammed (1 1 10/1698), Bihar-ül-Envar, II. Baskı, 1-11 1, Beyrut 1401/1983.
• Mohammned Ali Arnir-Moezzi, The Divine Guide In Early Shi'ism The Sources of Esotericism in Islam, Translatet by, David Streight, New York 1994.
• Muhsin Abdu'n-Nazır, Mes'eletü'l-İmame, Beyrut 1983.
• Muhsin el-Emin, Ayanu'ş-Şia, Beyrut 140311983.
• Muzaffe~ Muhammed Rıza, Şia İnanç/arı, Çev. Alıdulbaki Gölpınarlı, Şia İnançlan, İstanbul 1978.
• En-Nevbahti, Ebu Muhammed el-Hasan b. Musa(300/912), Fıraku'ş-Şia, thk. Helmut Ritter, İstanbul ı 931.
• En-Numani, Muhammed b. İbrahim, Kitabu'I-Gaybe, Tahran, 1318/1900.
• Sad Muhammed Hasan, el-Mehdiyyetüfi'l-İs/am, Kahire, ı958.
• Es-Seffar, Ebu Cafer Muhammed b. el-Hasan b. Perruh (290/903), Besairu'd-Derecatfi Fedai/u Ali Muhammed, Müessesetü'l-A'Iami't-Tahran, Kum 1374.
• Şahudi, Se)'Yid Hüseyin Ali, İmamu '!-Mehdi ve Zulıurulıu, Kuveyt-Selirniyye trz. Şeyh Müfid, Muhammed b. Nurnan el-Ukberi(413/1023), İrşad, Beyrit ı925.
• Şeyh Saduk, Ebu Cafer İbn Babeveyh el-Kummi(381199ı), Kemalu'd-Din ve Temamu'nNime, Kum 1405 .
• .................... , Kitabu'l-Hisal, Necef 139111971.
• Tabersi, Ebu Ali el-F adi b. Hasan(542/1147), Mecmau 'I-Beyan fi Teftiri '1-Kur'an, Beyrut 1997 .
• ......................... , İlamu'l-Vera bi Alamu'l-Hiida, Beyrut 1979.
• Tabatabai, Allamalı Seyyid Muhammed Hüseyin, A Shi'ite Anthology, Çev. Wuilliam C. Chittick, Kum ı 982.