İSLAM ÖNCESİ TÜRK KÜLTÜRÜNDE YILDIZLARLA İLGİLİ İNANIŞLAR

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 2, 0 - 0, 30.12.2010

Abdulkadir Kıyak

Öz

Türklerin dini tarihi içerisinde gök kültüyle beraber göğün çadırı altında yer aldığı şeklinde telakki edilen yıldızlar da kutsal kabul edilmiştir. Türkler yıldızları hiçbir zaman Tanrı olarak kabul etmemekte sadece onlara kutsallıklar izafe etmektedir. Türklerin inanç yapısında yıldızlar günün çekildiği anda Tanrı’nın insanoğluna gönderdiği ışığı indirdiğinden ve kötülüklerin anası kabul edilen karanlığı kovduğundan dolayı bir koruyucu iye olarak görülmüştür. Bizde bu çalışmamızda Türklerde yıldızlarla ile ilgili inanışların ne zaman oluştuğu, hangi şartlar ve etkiler çerçevesinde meydana geldiğini ve bu gök cisimleri ile ilgili inanışlarda tespit edilen ritüellerin ne anlama geldiği üzerinde durduk.

Anahtar Kelimeler

Yıldız, Tanrı, İnanç, Türkler

Pre- Islamic Beliefs in the Turkish Culture Related with the Stars

Öz

Kaynakça

• Drury, Nevill, Şaman Kozmolojileri (Çev: Erkan Şimşek), Okyanus Yayınevi, İstanbul 1989
• Eliade, Mircea, Şamanizm (Çev. İsmet Birkan), İmge Kitabevi, Ankara 1999
• ……………, Dinler Tarihi (İnançlar ve İbadetlerin Morfolojisi) (Çev. Mustafa Ünal), Konya 2005
• Ergun, Pervin, Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2004
• Emel Esin, Türk Kozmolojisine Giriş, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2001
• Gökalp, Ziya, Türk Töresi (Hazırlayan: Hikmet Dizdaroğlu), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1976
• Gökay, Orhan Şaik, Dedem Korkudun Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 2000,
• Gökbel, Ahmet, Kıpçak Türkleri (Siyasi ve Dini Tarihi), Ötüken Yayınları, İstanbul 2000
• Günay Ünver, Güngör, Harun, Türklerin Dini Tarihi, Rağbet Yayınları, İstanbul 2007
• Güngör, Harun, Argunşah, Mustafa, Gagauz Türkleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara1991
• Kafesoğlu, İbrahim, Türk Bozkır Kültürü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1987
• Kalafat, Yaşar, Doğu Anadolu’da Eski Türk İnancının İzleri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara 1995
• ……………, K. Azerbaycan DAD ve K.Irak’ta Eski Türk Dini İzleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara1998
• ……………, Dedem Korkut Aşağı Eller, Berikan Yayınevi, Ankara 2008
• Orkun, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1987
• Ögel, Bahattin, Türk Mitolojisi II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2002
• Roux, Jean- Poul, Türklerin ve Moğolların Eski Dini, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2001
• Togan, Zeki Velidi, Oğuz Destanı, İstanbul 1972
• Tümer, Günay, Küçük, Abdurrahman, Dinler Tarihi, Ocak Yayınları, Ankara 1997
• Uraz, Murat, Türk Mitolojisi, Mitologya Yayınları, İstanbul 1992
• Yıldırım, Cemal, “Eski Türk İnancının İzleri ve Ağrı”, Türk Dünyası Araştırmaları, Ekim 2000