İSRAİL DEVLETİNİN KURULUŞU VE TÜRK BASININA YANSIMALARI

Year 2019, Volume: 29 Issue: 2, 449 - 468, 30.08.2019

Turgay Murat

https://doi.org/10.18069/firatsbed.560342

Cited By: 2

Abstract

Avrupa’da Yahudi aleyhtarlığı ve Yahudi
milliyetçiliğinin etkisiyle başlayan, Filistin’de bir Yahudi Devleti kurma
fikri, Siyonizm olarak ifade edilmiş ve Yahudiler bu amaçlarını gerçekleştirmek
için harekete geçmişlerdir. İlk olarak Osmanlı nezdinde girişimlerde bulunan
Yahudiler istedikleri sonucu alamayınca Birinci Dünya Savaşı sırasında 1917
yılında Balfour Deklerasyonu ile İngilizlerden Filistin’de yurt edinme sözü
almışlardır.  Yahudiler, Savaş’tan sonra
bölgenin İngiliz mandasına verilmesi ile Filistin’e yerleşme faaliyetlerini
yoğunlaştırmışlardır. Bu durum Araplar tarafından tepkiyle karşılanmış ve
çatışmalar başlamıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra ise İngiltere’nin bölgedeki
manda idaresine son vermesiyle Yahudiler İsrail Devleti’ni kurduklarını ilan
etmişlerdir. Bölgedeki bu süreç tüm dünyada olduğu gibi Türk basını tarafından
da yakından takip edilmiştir. Biz bu çalışmamızda öncelikle Yahudilerin
Filistin’de devlet kurma sürecini inceleyerek, İsrail Devleti’nin kuruluşu,
Türk basınına yansıması ve bu süreçte Türkiye’nin olaylara bakış açısını
dönemin gazetelerinin önemli kalemlerinin yazılarıyla vermeye çalışacağız.

Keywords

Filistin, Arap, Yahudi, Siyonizm, Türk Basını

References

• KAYNAKLAR
• I. Arşiv Belgeleri
• Fon Kodu: Kutu No: Dosya No: Belge No:
• 030 10 266 793 48
• 030 18.01.02 118 108 3
• II.Resmi Yayınlar
• Ayın Tarihi Dergisi, No:170, Ankara, (Ocak),1948
• Ayın Tarihi Dergisi, No:174, Ankara, (Mayıs),1948
• Ayın Tarihi Dergisi, No:183, Ankara, (Şubat),1949
• III.Gazeteler
• Akşam Gazetesi
• Akşam Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• YAZMAN, M. Şevki, “Filistin’deki Harp”, Akşam Gazetesi, 20 Mayıs 1948
• Cumhuriyet Gazetesi
• DOĞRUL, Ömer Rıza, “Orta Şark, Harb İçin Açıkça Hazırlanıyor”, Cumhuriyet Gazetesi, 13 Kasım 1947
• DOĞRUL, Ömer Rıza, “Ürdün Kralı Abdullah’ın Cumhuriyet’e Beyanatı”, Cumhuriyet Gazetesi, 16 Mayıs 1948
• DAVER, Abidin, “Kan ve Ateş İçinde Doğan bir Devlet…”, Cumhuriyet Gazetesi, 16 Mayıs 1948
• NADİ, Nadir, “Yakındoğu’nun Emniyeti…”, Cumhuriyet Gazetesi, 27 Mayıs 1948
• Cumhuriyet Gazetesi, 15 Mayıs 1947
• Cumhuriyet Gazetesi, 16 Mayıs 1947
• Cumhuriyet Gazetesi, 1 Aralık 1947
• Cumhuriyet Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• Hergün Gazetesi
• Hergün Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• Son Posta Gazetesi
• Son Posta Gazetesi, 2 Aralık 1947
• Son Posta Gazetesi, 15 Mayıs 1947
• Ulus Gazetesi
• CAN, Sabah, “Manda Vefat Ederken… Ulus Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• Ulus Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• Ulus Gazetesi, “Filistin Çıkmazı…”, , 16 Mayıs 1948
• Vatan Gazetesi
• FENİK, Mümtaz Faik, “Arap Âleminde Buhran”, Vatan Gazetesi 16 Ekim, 1947
• FENİK, Faruk, “Türk Delegesi Filistin Davasında Türkiye’nin Kararını Söylüyor”, Vatan Gazetesi, 2 Mayıs 1947,
• Vatan Gazetesi,15 Mayıs 1947
• FENİK, Mümtaz Faik, “Filistin’de Çarpışan Menfaatler”, Vatan Gazetesi, 1 Mayıs 1948
• Vatan Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• Tasvir Gazetesi
• Tasvir Gazetesi, 15 Mayıs 1948
• SABİT, Selim, “Hiçbir Faydası Olmayan Tanımalar”, Tasvir Gazetesi, 19 Mayıs 1948
• Yeni Gazete
• US, Asım, “Arap - Yahudi Davasının Biricik Hal Şekli”, Yeni Gazete, 21 Mayıs 1948
• IV.Tetkik Eserler
• ARMAOĞLU, Fahir, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980),C.I,Ankara,1994.
• ARMAOĞLU, Fahir, Filistin Meselesi ve Arap – İsrail Savaşları (1948-1988), Ankara,1989.
• CLEVELAND,William L., Modern Ortadoğu Tarihi, (Türkçesi: Mehmet Harmancı),İstanbul, 2008.
• GÜRÜN, Kamuran, Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), Ankara, 1983.
• İBAS, Selahattin, “Arap – İsrail Sorunu”, Ortadoğu Siyasetinde İsrail, (Der: Türel Yılmaz, Mehmet Şahin, Mesut Taştekin), Ankara, 2005.
• KARAMAN, M.Lütfullah, Uluslararası İlişkiler Çıkmazında Filistin Sorunu, İstanbul,1991.
• KOCABAŞ, Süleyman, Türkiye ve İngiltere (Hindistan Yolu ve Petrol Uğruna Yapılanlar), İstanbul, 1985.
• KOCABAŞ, Süleyman, Filistin İçin Mücadele Türkiye ve Siyonizm, İstanbul,2005.
• KOÇ, Melike Bileydi, İsrail Devleti’nin Kuruluşu ve Bölgesel Etkileri (1948-2006), İstanbul, 2006.
• MERİH, Turgay, Soğuk Savaş ve Türkiye(1945-1960),Ankara,2006.
• ÖKE, Mim Kemal, Siyonizm ve Filistin Sorunu (1880-1923), İstanbul, 2013.
• ÖZMEN, Süleyman, Ortadoğu’da Etnik, Dini Çatışmalar ve İsrail, İstanbul, 2002.
• PEHLİVANOĞLU, A. Öner, Ortadoğu ve Türkiye, İstanbul, 2004.
• UMAR, Ömer Osman, “Osmanlı Döneminde Yahudilerin Filistin’e Yerleşme Faaliyetleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.12, S.2, Elazığ, 2002.
• YARAR, Erhan, Tarihsel Dönüşüm Filistin Sorunu Temelinde Türk Dış Politikası ve İsrail Devletini Tanıma Süreci, Ankara, 2006.
• YILMAZ, Türel, Uluslararası Politikada Ortadoğu ( Birinci Dünya Savaşından 2000’e), Ankara, 2004.