WHY DOESN’T SOCRATES DEFİNE JUSTİCE (DİKE)?

Year 2025, Issue: 40, 27 - 48, 28.05.2025

Hayyam Celilzade

https://doi.org/10.53844/flsf.1577310

Abstract

The title of our article carries a claim contrary to the common thesis. The common thesis is that Socrates defines justice as “minding one’s own business.” I think that this thesis is erroneous. This thesis may be fueled by a misunderstanding of Socratic philosophical activity. In this context, i will focus on the fact that the definitions Socrates gives regarding justice in Plato’s dialogues are not final and reveal the reasons for this. For this purpose, i will refer to the works of Socrates’ Apology, Crito, Symposium and Politeia. But first, i will focus on the course of concepts related to justice (themis and dike) in Greek thought. I will explain how the trial of Socrates changed the course of philosophy by examining what Socratic philosophical activity is. I will answer the question of how this event (trail) affected Plato’s construction of his dialogues. I will argue that the reason why the definition of justice is not given in the dialogues is the trial and execution of Socrates.

Keywords

justice, themis, dike, law, logos

SOKRATES NİÇİN ADALETİ (DİKE) TANIMLAMAZ?

Abstract

Makalemizin başlığı yaygın kanaatin aksine bir iddia taşır. Yaygın kanaat şudur ki, Sokrates adaleti, “herkesin kendi işiyle uğraşması” olarak tanımlar. Bu kanaatin hatalı olduğu görüşündeyiz. İşbu kanaati besleyen şey, Sokratik felsefe faaliyetinin yanlış anlaşılması olabilir. Bu doğrultuda Platon’un diyaloglarında Sokrates’in adalete yönelik verdiği tanımların nihai olmadığı üzerinde durularak bunun nedenlerini ortaya koyacağız. Bunun için Sokrates’in Savunması, Kriton, Şölen ve Politeia eserlerine müracaat edeceğiz. Ama önce adaletle ilinti olan kavramların (themis ve dike) Yunan düşüncesindeki seyri üzerinde duracağız. Sokratik felsefe faaliyetinin ne olduğunun irdelenmesi üzerinden Sokrates’in yargılanması hadisesinin felsefenin seyrini nasıl değiştirdiğini anlatacağız. İşbu hadisenin Platon’un diyaloglarını kurgulamasına nasıl etki ettiği sorusunun yanıtını vererek diyaloglarda adalete yönelik tanımın verilmemesinin nedeninin de Sokrates’in yargılanması ve idamı olduğunu savunacağız.

Keywords

adalet, dike, themis, yasa, logos

References

• Celilzade, Hayyam. “Platon’da Bilge-Filozof İlişkisi ve Bir Hadisenin Faili Olarak ‘Nebi’”. Beytulhikme 14/1 (2024): 133-152.
• Dutton, Brett, “Leo Strauss’s Recovery of The Political: The City and Man as A Reply to Carl Schmitt’s The Concept of The Political”. Doktora Tezi. University of Sydney, Australia, 2002.
• Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü. İstabul: Remzi Kitapevi, 1996.
• Grimal, Pierre. Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma. Çev. S. Tamgüç. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2012.
• Guthrie, W. K. C. Yunan Felsefe Tarihi 3. Cilt. Çev. S. Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2021.
• Hadot, Pierre. İlkçağ Felsefesi Nedir? Çev. M. Cedden. Ankara: Dost Kitabevi, 2011.
• Herakleitos, Fragmanlar. Çev. Cengiz Çakmak. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2005.
• Hobbes, Thomas. Leviathan. Çev. S. Lim, İstanbul: YKY, 2007.
• Jinek, Jakub. “Plato’s Socrates and the Law Code of Athens”. Filosoficky casopis 2(2021): 103-124.
• Klosko, George. “Politics and Method in Plato’s Political Theory”. POLIS 23 (2006): 1-22.
• Machiavelli. Hükümdar. Çev. G. Demircioğlu ve A. Çavdar. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2015.
• Nizamülmülk. Nasihatname. Çev. R. Sultanov. Bakü: Çırak Yayınları, 2007.
• Parmenides,. Doğa Hakkında Şiir. Çev. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayınları, 2019.
• Peters, Francis E. Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü. Çev. Hakkı Hünler. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2004.
• Platon. Kriton. Çev. F. Öktem ve C. Türkkan. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2006.
• Platon. Mektuplar. Çev. İ. Şahinbaş. İstanbul: MEB Yayınları, 1997.
• Platon. Phadion. Çev. S. K. Yetkin ve H. R. Atademir. İstanbul: MEB Yayınları, 1989.
• Platon. Politeia. Çev. H. Demirhan. İstanbul: Sosyal Yayınları, 2002.
• Platon. Sokrates’in Savunması. Çev. C. Çetinkaya. İstanbul: Bordo Siyah Yayınları, 2005.
• Platon. Şölen. Çev. E. Çoraklı. İstanbul: Alfa Yayınları, 2014.
• Platon. Theaitetos. Çev. M. Gökberk. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010.
• Schmitt, Carl. Siyasal Kavramı. Çev. E. Göztepe, İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
• Silva, Trinidad. “Naming the Wise: the Sophos, the Philosophos and the Sophistēs in Plato”. Doktora Tezi. University College London, UK, 2017.
• Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes. Fragmanlar. Çev. Gurur Sev. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2019.
• Yıldız, Necdet. “On Socrates’ Understanding Of Philosophos In Plato’s Apologia: A Contemporary Perspective”. 9th International Mardin Artuklu Scientific Researches Conference. Mardin, (2023): 86-90.
• Wolff, Hans Julius. “Commentary: Greek Legal History—Its Functions and Potentialities”. Washington University Law Review 2(1975): 395-408.
• İnternet kaynakları
• Dejnoñka, Jan. “Plato and Hobbes: On the Foundations of Political Philosophy”. researchgate.net (2006). Erişim Tarihi: 03.09.2024. https://www.researchgate.net/publication/335015059_Plato_and_Hobbes_On_the_Foundations_of_Political_Philosophy/link/5d4a956792851cd046a6cadc/download
• Ober, Josiah. “Glaucon’s Dilemma. The Origins of Social Order”. The Greeks and the Rational (2019). Erişim Tarihi: 03.09.2024. https://delong.typepad.com/ober-glaukon.pdf