Analysis of Gifted Students' Entrepreneurial Skills in the Context of Science Based on Demographic Variables

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 253 - 265, 30.09.2025

Ayşe Görmüş , Didem Kılıç

Abstract

The social and cultural transformations of today's world are reshaping the skills individuals need to possess. Entrepreneurship occupies an important place among 21st-century skills. These skills, which are inherent in gifted students, can be further developed through science education programs. The skill-focused approach of new curricula makes it important to examine the level of entrepreneurship in science among gifted students. The study aims to determine the level of entrepreneurship of gifted students towards science courses and examine it in terms of various variables. The research is quantitative and follows a survey model. The study included 502 BİLSEM students in grades 5, 6, 7, and 8 who had been diagnosed as gifted in the general ability area. Data were collected using the “Demographic Information Form” and the “Entrepreneurship Scale for Science Lessons.” Since the obtained data showed a normal distribution in the subgroups of students' demographic characteristics, they were analyzed using parametric tests, namely the t-test and ANOVA. The analyses revealed that the students' levels of entrepreneurship in science classes were high. While this level did not show a significant difference according to gender and school type, significant differences were found according to grade level, science class grade point average, and participation in science projects. Based on the findings, it is recommended that innovative teaching methods be used to increase the science entrepreneurship potential of gifted students.

Keywords

Entrepreneurship for science lesson , educational research , gifted students.

Ethical Statement

The authors of this study declare that they have received the ethics committee permission certificate with the decision of Aksaray University Human Research Ethics Committee on 26.12.2023 date, 2023/07-73 number, and E-34183927-000-00000903447 .

Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Bilimleri Bağlamında Girişimcilik Becerilerinin Demografik Değişkenlere Göre Analizi

Abstract

Günümüz dünyasının sosyal ve kültürel dönüşümleri, bireylerin sahip olması gereken becerileri yeniden şekillendirmektedir. 21. yüzyıl becerileri arasında girişimcilik önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle özel yetenekli öğrencilerin doğasında bulunan bu beceriler, fen öğretim programlarıyla daha da geliştirilebilir. Yeni öğretim programlarının beceri odaklı yaklaşımı, özel yetenekli öğrencilerin fen bilimlerine yönelik girişimcilik düzeylerinin incelenmesini önemli hale getirmektedir. Çalışmada özel yetenekli öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik girişimcilik düzeylerinin belirlenerek, çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel bir araştırma olup tarama modelindedir. Çalışmada 5, 6, 7, ve 8. sınıf düzeyinde öğrenim gören ve genel yetenek alanında özel yetenek tanısı almış 502 BİLSEM öğrencisi yer almıştır. Veriler "Demografik Bilgi Formu" ve "Fen Bilimleri Dersine Yönelik Girişimcilik Ölçeği" ile toplanmıştır. Elde edilen veriler öğrencilerin demografik özelliklerinin alt gruplarında normal dağılım gösterdiğinden parametrik testlerden t-testi ve ANOVA ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik girişimcilik düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Bu düzey, cinsiyet ve okul türüne göre anlamlı bir farklılık göstermezken, sınıf düzeyi, fen dersi not ortalaması ve fen projesi yapma durumuna göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bulgulara dayanarak, özel yetenekli öğrencilerin fen girişimciliği potansiyelini artırmak için yenilikçi öğretim yöntemlerinin kullanılması önerilmektedir.

Keywords

Fen bilimleri dersine yönelik girişimcilik , eğitim araştırmaları , özel yetenekli öğrenciler.

Ethical Statement

Bu çalışmanın yazarları, Aksaray Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulu'nun 26.12.2023 tarih, 2023/07-73 sayı, ve E-34183927-000-00000903447 kararı ile etik kurul izin belgesi almış olduklarını beyan etmektedirler.

References

• Ataseven, Ö. (2016). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerindeki ilkokul öğrencilerinin girişimcilik yeterliliklerinin karşılaştırılması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Ballı, A. (2017). Girişimcilik ve girişimci tipolojiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 143-166.
• Bektaş, O., & Vurgun, F. (2019). Altıncı sınıf öğrencilerinin fene yönelik girişimcilik becerilerinin belirlenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(2), 60-78.
• Bozkurt Çetinkaya, Ö & Alparslan A. M. (2013). Girişimcilerde bulunması gereken özellikler ile girişimcilik eğitimi: Girişimci ve öğrenci görüşleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 7-28.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Çetin, B. (2015). Öğrenme stillerine göre öğrencilerdeki girişimcilik becerilerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Deveci, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerine yönelik fen tabanlı girişimcilik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 2(1), 1-15.
• Genç, K. Y. (2018). Girişimci kişilik özelliklerinin girişimcilik eğilimindeki etkisi: Giresun üniversitesi işletme bölümü lisans öğrencileri üzerinde bir araştırma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 34-48.
• Gümüş, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Gür, H., Güler, Z., Genç, C. B., Cabbar, B. G., & Karamete, A. (2023). 21. yy becerileri ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25(1), 215-232.
• Heller, K. A. (1996). The nature and development of giftedness: A longitudinal study. In A. J. Cropley & D. Dehn (Eds.), Fostering the growth of high ability: European perspectives (pp. 41–56). Ablex Publishing.
• Kalik, G., & Kırındı, T. (2022). Fen bilimleri dersinde okul dışı STEM etkinliklerinin üstün/özel yetenekli öğrencilerin STEM’e karşı tutumlarına ve girişimcilik becerileri üzerine etkisi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 10(1), 38-63. https://doi.org/10.56423/fbod.1058632
• Karagöz, S., Taylan Koparan, E., & Koparan, T. (2021). Öğretmen adaylarının girişimcilik becerilerine yönelik eğilimlerinin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 257-275.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi (33rd ed.). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kodaz Öcal, N., & Aybek, B. (2024). Üstün yetenekli öğrencilerin girişimcilik kavramına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Journal of Continuous Vocational Education and Training, 7(1), 61-77.
• Leal Filho, W., Shiel, C., & Paço, A. (2016). Implementing and operationalising integrative approaches to sustainability in higher education: the role of project-oriented learning. Journal of Cleaner Production, 133, 126-135.
• Leba, M. K. (2023). İnovasyon odaklı ders etkinliklerinin özel yetenekli çocukların girişimcilik becerisine etkisi. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 9(25), 16–36. https://doi.org/10.51293/socrates25-209
• Lumpkin, G. T., & Dess, G. G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. Academy of Management Review, 21(1), 135–172.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Bilim ve Sanat Merkezleri öğrenci tanılama kılavuzu 2017-2018. orgm.meb.gov.tr
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları ortak metni. tymm.meb.gov.tr
• Nacaroğlu, O., & Kızkapan, O. (2021). Özel yetenekli öğrencilerin STEM tutumları ve 21. yüzyıl becerilerine sahip olma düzeyleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(2), 425-442.
• Ortaakarsu, F., & Can, Ş. (2019). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin araştırılması. Journal of Education, Theory and Practical Research, 5(3), 361-369.
• Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan, 60(3), 180–184, 261.
• Schumpeter, J. A. (1934). The theory of economic development: An inquiry into profits, capital, credit, interest, and the business cycle. Harvard University Press.
• Şahin, D. (2018). OECD ülkelerinde girişimcilik faaliyetlerinin ekonomik büyüme üzerine etkisi: Panel veri analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(3), 81-90. https://doi.org/10.30803/adusobed.410149
• Şimşek, A. (2012). Araştırma modelleri. In A. Şimşek (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (pp. 108-133). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2653 Açıköğretim Fakültesi Yayını Numara:1619.
• Tarhan, M., & Gülmez, A. (2021). Girişimcilik becerisinin kazandırılmasında proje tabanlı öğrenme yaklaşımı: Japonya örneği. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 5(1), 175-188. https://doi.org/10.32960/uead.881576
• Tekkuş, Ç. (2022). Fen öğretiminde oyun temelli öğrenmenin girişimcilik ve akademik başarı üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Uğur, B. (2015). Girişimcilik eğitiminin ilköğretim programlarına konulmasına ilişkin model önerisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Worrell, F. C., Subotnik, R. F., Olszewski-Kubilius, P., & Dixson, D. D. (2019). Gifted students. Annual Review of Psychology, 70(1), 551–576. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-010418-102846
• Yıldırım, Y., & Çalışkan, A. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ’nin 21. yüzyıl insan profili açısından değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(26), 204-220. https://doi.org/10.55605/ejedus.1548121
• Yıldız, A., & Karaduman, E. (2023). A comparison of entrepreneurship of 5th-grade gifted and non-gifted students. Bartın University Journal of Faculty of Education, 12(4), 691-703. https://doi.org/10.14686/buefad.1135123
• Yolagiden, C., & Bektas, O. (2021). Fen bilimleri dersine yönelik girişimcilik ölçeği geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1349-1365. https://doi.org/10.32709/akusosbil.903893
• Yurtseven, R. (2020). İlkokulda girişimcilik eğitimi: Amaç, içerik ve öğretim süreci. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 3(2), 135-153. https://doi.org/10.47477/ubed.836675